Ένας ασφυκτικός συνδυασμός γραφειοκρατίας και κρίσης «πνίγει» όλο το σύστημα των δημόσιων έργων στη Λέσβο, οδηγώντας στην ανεργία 150 εργαζόμενους σε τεχνικές εταιρείες, αλλά και σε οικονομικό αδιέξοδο το σύνολο σχεδόν των εργοληπτών της περιοχής. Οι οποίοι έχουν να λαμβάνουν για εκτελεσμένα έργα κονδύλια ύψους των 10 εκατ. ευρώ, που όλα δείχνουν πως δεν υπάρχει περίπτωση να τα εισπράξουν πριν από το Μάιο. Ακόμη και αν τα χρήματα αυτά φτάσουν στα ταμεία Δήμου και Περιφέρειας πολύ νωρίτερα, όπως ήδη έχουν φτάσει πιστώσεις για έργα σε σχολεία που είναι αδύνατο να εκταμιευτούν.
Οι εργολήπτες, προκειμένου να αντεπεξέλθουν, προχωρούν σε δανεισμό, ουσιαστικά αυτοχρηματοδοτώντας τα δημόσια έργα, μέχρι να ξεσφίξει η μέγγενη και να αρχίσει η ροή των κονδυλίων. Μόνη εξαίρεση, τα ελάχιστα έργα τού ΕΣΠΑ, που ακολουθούν διαφορετικούς κανόνες.

Στα τέλη του Δεκεμβρίου τού 2010 υπήρξε έντονη διαμαρτυρία απ’ τους εργολήπτες, που απείχαν συντονισμένα από δύο δημοπρασίες έργων μικρού προϋπολογισμού του Δήμου Μυτιλήνης. Τότε είχαν αναδείξει ως Σύνδεσμος Εργοληπτών Νομού Λέσβου το γεγονός ότι μόνο οι οφειλές του Δήμου της λεσβιακής πρωτεύουσας ξεπερνούσαν τα τέσσερα εκατομμύρια ευρώ.
Σαράντα μέρες μετά, η κατάσταση όχι μόνο δεν έχει βελτιωθεί από κάποιες πληρωμές που έγιναν στα τέλη του προηγούμενου έτους, αλλά επιδεινώθηκε, αφού σωρευτικά στα παραπάνω οι εργολήπτες δηλώνουν πως έχουν να λαμβάνουν ακόμη τέσσερα εκατομμύρια ευρώ απ’ τα έργα της τέως νομαρχιακής αυτοδιοίκησης Λέσβου, όπως και δύο εκατομμύρια περίπου από διάφορα έργα των υπολοίπων δήμου του Νομού. Οπότε, το σύνολο των λογαριασμών που εκκρεμούν ανέρχεται συνολικά σε 10 εκατ. ευρώ. Και μάλιστα, αυτά τα χρήματα είναι απ’ τη ΣΑΤΑ των δήμων και τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους (ΚΑΠ) της Νομαρχίας, κονδύλια δηλαδή από εθνικούς πόρους.

«Στο περίμενε»…
«Ο κόμπος πια έχει φτάσει στο χτένι», ανέφερε ο γραμματέας του Συνδέσμου, Χρύσανθος Μαντζάρης, εξηγώντας: «Τώρα με τον “Καλλικράτη”, ακόμη και να έρθουν τα λεφτά, όπως ήδη έχουν έρθει κάποιες πιστώσεις από έργα τού ΟΣΚ, θα καθυστερήσουμε για μήνες να τα πάρουμε. Κι αυτό γιατί με τη διοικητική μεταρρύθμιση, μέχρι το τέλος Μαρτίου δεν προβλέπεται να συντάσσουν προϋπολογισμό οι δήμοι και η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, όπως και τεχνικό πρόγραμμα. Αν δε διαμορφωθούν αυτά τα βασικά εργαλεία, δεν υπάρχει δυνατότητα να εκδοθούν εντάλματα και να πληρωθούν έργα. Στην καλύτερη περίπτωση, δηλαδή πριν το Μάιο, δεν προβλέπεται έστω και μέρος απ’ τα δέκα αυτά εκατομμύρια των οφειλών να έχουν δοθεί στους εργολήπτες.»
Ο ίδιος περιέγραψε την κατάσταση με μελανά χρώματα, τονίζοντας πως στα εργοτάξια δεν κινείται απολύτως τίποτε, με αποτέλεσμα να πληθαίνουν μέρα με τη μέρα οι απολύσεις. Ακόμη και οι εργολήπτες που έχουν έργα σε εξέλιξη, όσο δεν εισπράττουν λογαριασμούς, τόσο δεν μπορούν να συνεχίσουν τις εργασίες τους. Κι ο μόνος τρόπος για να μην απολύσουν κόσμο, τους ανθρώπους τους οποίους έχουν για χρόνια κοντά τους, είναι να δανειστούν για να χρηματοδοτούν τα δημόσια έργα. «Όσο παράλογο και αν φαίνεται αυτό, είναι ο μοναδικός τρόπος που βρήκαν κάποιοι συνάδελφοι. Αλλά οι περισσότεροι αδυνατούν ακόμη και να δανειστούν», συνέχισε ο κ. Μαντζάρης, προσθέτοντας ότι κάποιοι εργολήπτες θα κινηθούν δικαστικά με αγωγές προκειμένου να εξασφαλίσουν πως, έστω και με καθυστέρηση, δε θα χάσουν τα λεφτά τους.
«Ας μη θεωρεί κανείς πως μόνο οι συμβασιούχοι στο Δημόσιο και στην αυτοδιοίκηση είναι εκείνοι που έμειναν άνεργοι. Μια μεγάλη κατηγορία απασχολούμενων στα δημόσια έργα, περίπου 150 τεχνίτες και εργάτες στη Λέσβο, είτε ήδη έμειναν άνεργοι είτε βρίσκονται προ το πυλών της ανεργίας εξ αιτίας της κατάστασης που επικρατεί στα δημόσια έργα», κατέληξε ο γραμματέας του Συνδέσμου.


«Δεσμευμένο» όλο το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου για το Νομό Λέσβου, από χρέη τεσσάρων εκατομμυρίων ευρώ και έργα σε εξέλιξη
Κανένα νέο έργο στον ορίζοντα…

Μια ακόμη διάσταση του θέματος επεσήμανε ο αντιπεριφερειάρχης του Νομού Λέσβου, Ηρακλής Βερβέρης, αναφέροντας ότι όλα δείχνουν πως δε θα υπάρξει δυνατότητα μέσα στο 2011 να δημοπρατηθεί ούτε ένα νέο έργο στο Νομό Λέσβου μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (Π.Δ.Ε.). Κι αυτό γιατί το σύνολο του Προγράμματος είναι ήδη δεσμευμένο απ’ τις οφειλές προηγούμενων ετών, αλλά και απ’ τα έργα που έχουν δρομολογηθεί από πέρυσι.
«Εκτός απ’ τα έργα του ΕΣΠΑ», επεσήμανε ο αντιπεριφερειάρχης του Νομού Λέσβου, Ηρακλής Βερβέρης, «με αυτά τα δεδομένα που υπάρχουν, πολύ δύσκολα θα γίνει κάποιο νέο έργο στους τομείς της οδοποιίας, των κτηριακών και γενικά των μικρών παρεμβάσεων που χρειάζονται τα νησιά. Η αιτία για αυτό είναι πως το Π.Δ.Ε. είναι δεσμευμένο από οφειλές ύψους τεσσάρων εκατομμυρίων ευρώ, ένα τεράστιο χρέος που παραλάβαμε, καθώς και απ’ τα σε εξέλιξη έργα.»
Ο κ. Βερβέρης ανέφερε ότι υπάρχει μια πίστωση της τάξης των 850.000 ευρώ στο ταμείο της Περιφέρειας, αλλά ακόμη εκκρεμεί η έγκριση απ’ την Υπηρεσία Δημοσιονομικού Ελέγχου «για να αρχίσουν να πληρώνουν».
Αυτό που δεσμεύεται ο κ. Βερβέρης, ανεξάρτητα απ’ τα χρέη και «την υποθήκευση του προγράμματος απ’ τα έργα που ξεκίνησε η προηγούμενη νομαρχιακή αρχή, είναι να υπάρχει μια εργολαβία για έκτακτες ανάγκες, προκειμένου να είμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε ό,τι έκτακτο συμβεί. Και αυτό θα αποτελέσει, για τη δύσκολη πρώτη χρονιά της θητείας μας, πρώτη προτεραιότητα.».
Όλα αυτά τα ζητήματα για τα δημόσια έργα, τα χρέη και τις δεσμεύσεις του προγράμματος, θα συζητηθούν σε προσεχή συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου, όπου και θα υπάρξει σαφής εικόνα για τα πολλά έργα (πάνω από 350 ονοματίζονται) που εκκρεμούν απ’ το παλιό νομαρχιακό πρόγραμμα.