Οι νέοι είναι αντικείμενα κάθε είδους παραινέσεως, καθώς και τα πλήθη. Οι πολιτικοί επιθυμούν να αποκτήσουν φωνές που θα τους επευφημούν, οι δάσκαλοι της σκέψης ζητούν μαθητές: ένας δάσκαλος της σκέψης που θα μιλούσε στην έρημο θα ήταν πολύ αστείος. Οι δάσκαλοι αυτοί θέλουν να εξασκούν επιρροή πάνω στους άλλους, θέλουν να τους κερδίσουν, θέλουν να ακολουθούνται, ζητούν να αναγκάσουν τους άλλους να τους ακολουθήσουν, όταν, αντί να επιβάλλουν τις ιδέες τους, τα πάθη τους, την προσωπικότητά τους, θα έπρεπε να δοκιμάσουν να βοηθήσουν την εξέλιξη των άλλων.
Γνωρίζω πως είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς έως ποιο ακριβώς σημείο η ιδεολογία ενός ιδεολόγου είναι ή δεν είναι η έκφραση μίας επιθυμίας για την επιβεβαίωση τού εγώ του, η έκφραση μιας θέλησης για την προσωπική του επιβολή. Και ακριβώς για τούτο θα πρέπει να είμαστε περισσότερο «εν επιφυλακή».
Έτσι λοιπόν οι δόκτορες επιθυμούν να τους υπακούσουν. Οργίζονται όταν δεν τους υπακούουν. Δεν τους αρέσει να είστε αυτό που είστε, θα ήθελαν να είστε αυτό που τους αρέσει. Θέλουν να κάνετε το παιχνίδι τους, να συμμορφώνεσθε στην πολιτική τους, να είστε όργανά τους. Κι αν αυτό δε γίνεται, πολύ θα ήθελαν να αποδείξουν ότι είστε οπωσδήποτε αυτό που θέλουν να είστε, όσο και να μην είστε.
Ο τρέχων άνθρωπος δεν είναι παρά ο άνθρωπος των συνθημάτων, που δε σκέπτεται από μόνος του, αλλά επαναλαμβάνει τις έτοιμες αλήθειες, και γι’ αυτό νεκρές, που οι άλλοι τού έχουν επιβάλει. Ο άνθρωπος αυτός είναι που διευθύνεται.
Ωστόσο, ο άνθρωπος δεν είναι μόνο ένα κοινωνικό ζώο φυλακισμένο στον καιρό του, διαφορετικό στην ιστορία και στα συμπτώματά του, αλλά όμοιο στην ουσία του. Ο άνθρωπος στη γενική του έννοια, δεν ανήκει σε μία αφηρημένη ανθρωπότητα, αλλά σε μία αληθινή και συγκεκριμένη. Και ο άνθρωπος «γενικά» είναι πιο αληθινός από τον άνθρωπο τον περιορισμένο στην εποχή του, τον ακρωτηριασμένο. Μέσα στη βασική μοναξιά μας βρίσκουμε τον εαυτό μας και όσο περισσότερο είμαι μόνος, τόσο πιο πολύ επικοινωνώ με τους άλλους, ενώ στην κοινωνική οργάνωση που είναι οργάνωση λειτουργιών, ο άνθρωπος περιορίζεται μόνο στην απαλλοτριωτική του λειτουργία.
Όπως έχουν τα πράγματα, ο ορίζοντας είναι κλεισμένος, είναι φυλακή ή έρημος. Το επιβεβαιώνουν οι θρησκείες που μιλούν για τη σωτηρία της ψυχής και σκέπτονται την κόλαση, εκεί που θα πρέπει να πάνε όσες ψυχές δεν πιστεύουν στην εκδοχή της δικής τους σωτηρίας.
Τέλος, σας υπενθυμίζω την ελευθερία της φαντασίας, η οποία δεν είναι μία φυγή στο απραγματοποίητο, δεν είναι καν φυγή, είναι τόλμη, είναι εφευρετικότητα. Να εφευρίσκουμε δε σημαίνει να παραιτούμεθα, δε σημαίνει να δραπετεύουμε. Οι δρόμοι της φαντασίας είναι αμέτρητοι και οι δυνατότητες της εφευρετικότητας είναι ανόριοι.