Κάθε ανθρώπινο πρόσωπο δεν είναι ένα μέρος του ανθρώπινου όντος, αλλά η καθολική ανθρώπινη φύση, είναι η υπαρκτική πραγμάτωση της φύσεως. Είναι η σχέση του όλου με το μέρος που δομεί το γεγονός της ανθρώπινης ύπαρξης.
Η ανθρώπινη φύση υπάρχει μόνο με τρόπο προσωπικό, μόνο ως φανέρωση της προσωπικής ετερότητας. Η προσωπική ετερότητα πραγματώνεται και εκφαίνεται στα όρια κάθε συγκεκριμένης ανθρώπινης ύπαρξης.
Αυτή η οντολογική σχέση προσώπου και φύσεως, η ταυτόχρονη υπαρκτική ταυτότητα και ετερότητα, συνιστά την ενική ανθρώπινη ύπαρξη ως συγκεκριμένο υπαρκτικό γεγονός ελευθερίας: η ελευθερία του προσώπου έναντι της φύσεως, ο προσδιορισμός της φύσεως από την προσωπική ετερότητα.
Η ελευθερία δεν αντιπροσωπεύει μιαν αφηρημένη ιδέα ή ένα κοινωνικό αίτημα για την ορθολογιστική ρύθμιση δικαιωμάτων και υποχρεώσεων του ατόμου. Η ελευθερία είναι η συστατική προϋπόθεση της προσωπικής ύπαρξης, το άμεσα εμπειρικό υπαρκτικό γεγονός της σχέσης ατόμου και φύσεως που βιώνεται στο αχανές της ενικής ανθρώπινης υπάρξεως.
Ωστόσο η σύγχρονη τεχνοκρατούμενη εποχή προβάλλει εμφατικά την ουδετεροποίηση της ανθρώπινης ύπαρξης στα πλαίσια της ομαδικής συνύπαρξης. Τα σύγχρονα μέσα για την πληροφόρηση του κοινού, τα μαζικά μέσα ερημώσεως, εξαθλιώσεως και εν τέλει εξοντώσεως, η πολιτική και ιδεολογική προπαγάνδα και η καταναλωτική διαφήμιση επιβάλλουν κοινές αντιλήψεις, ομοιόμορφες ατομικές συνήθειες και ίδιο τρόπο σκέψεως. Με ποικίλες μορφές, η δικτατορία της δημοσιότητας και η υποδούλωση σ’ αυτήν, αλλοτριώνουν αναπόφευκτα την ανθρώπινη ύπαρξη, τη μεταβάλλουν σε ανώνυμη αριθμητική μονάδα.
Οπωσδήποτε, οι τραγικές διαστάσεις που λαμβάνει σήμερα η αλλοτρίωση του ανθρώπου στα όρια της καταναλωτικής κοινωνίας, δεν είναι αντικείμενο μόνο φιλοσοφικής διερεύνησης. Είναι το κεντρικό θέμα ζωής στα πλαίσια του δυτικού πολιτισμού, που είναι σήμερα ο παγκόσμιος πολιτισμός: ένας τεχνοοικονομικός ομοιομορφισμός, αποτέλεσμα μιας άτεγκτης οργανωτικής αναγκαιότητας, δημιουργεί κατευθυνόμενες παγιωμένες συνειδήσεις, που υπηρετούν αναπόφευκτα και κυρίως ακούσια τον ίδιο τον εξανδραποδισμό τους.
Οι συμβατικές σχέσεις υπηρετούν την αντικειμενική χρησιμότητα, υποτάσσουν την ατομική ύπαρξη στην αντικειμενική χρησιμότητα, αλλοτριώνουν την ατομική ύπαρξη σε ουδετεροποιημένο εξάρτημα της αντικειμενικής χρησιμότητας.
Ωστόσο το άτομο δύναται να γίνει φορέας ενεργειών ουσίας, δηλαδή της ερωτικής αποκαλύψεως του κόσμου.
Η προσωπική ελευθερία είναι ερωτικό γεγονός διότι ο έρως είναι η υπαρκτική προϋπόθεση της ελευθερίας.

*Ο Εμμανουήλ Μαρώλιας είναι ποιητής, ζει και εργάζεται στη Συκαμιά Λέσβου.