To «Ε» ξεκινά σήμερα σειρά δημοσιεύσεων που αφορούν δημόσιες επενδύσεις που κυριολεκτικά πήγαν στράφι. Έργα που έγιναν και για τα οποία ξοδεύτηκαν πολλά χρήματα χωρίς ποτέ να δουλέψουν, υπηρεσίες πολυέξοδες που λειτούργησαν χωρίς αποτέλεσμα, λεφτά δηλαδή του Ελληνικού Δημοσίου που πετάχτηκαν κυριολεκτικά στα σκουπίδια!
Πέραν των όσων θα δημοσιεύσουμε, θεωρούμε απαραίτητη τη συμβολή των αναγνωστών μας στο να μας θυμίσουν ή να μας γνωρίσουν τέτοιες περιπτώσεις που έχουν υποπέσει στην αντίληψή τους. Η διασταύρωση των πληροφοριών που θα μας δώσουν και η δημοσιοποίησή τους θα συμβάλει σημαντικά στην έρευνα που πραγματοποιεί η εφημερίδα, με στόχο ένα καλύτερο και λιγότερο πολυέξοδο Ελληνικό Δημόσιο σε όφελος του πολίτη.
Ο φάκελος ανοίγει σήμερα με το Τοπικό Κέντρο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΤΟΚΑΑ) που έκλεισε μετά από δύο σχεδόν χρόνια λειτουργίας και το Κέντρο Γεωργικής Εκπαίδευσης του Οργανισμού «Δήμητρα» στο Πλωμάρι, που λειτουργεί μεν, αλλά άγνωστο με τι οι υπάλληλοί του ασχολούνται…
 
Η σπατάλη πόρων για υπηρεσίες του δημόσιου τομέα που δεν εξυπηρετούν καμμία ανάγκη, δεν είναι καινούργιο φαινόμενο για τα ελληνικά δεδομένα. Σχεδόν όλοι οι ηγέτες της χώρας μας, τα τελευταία 30 χρόνια, όταν βρίσκονταν στα προεκλογικά μπαλκόνια θυμούνται να καταγγείλουν ότι έως στις μέρες μας υφίσταται ο οργανισμός αποξήρανσης της λίμνης Κοπαΐδας. Μόλις κατέβουν από το προεκλογικό μπαλκόνι, ξεχνούν αυτή τους την αναφορά, γι’ αυτό ο οργανισμός αποξήρανσης της λίμνης Κοπαΐδας συνεχίζει να ζει… νέες μέρες δόξας!
Τέτοιες περιπτώσεις ήταν και τα Τοπικά Κέντρα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΤΟΚΑΑ) όπως και τα Κέντρα Γεωργικής Εκπαίδευσης του Οργανισμού «Δήμητρα» του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. Δημιουργήθηκαν για να προσφέρουν ενημέρωση και εκπαίδευση στους αγρότες. Αλλά η προσφορά τους ήταν από ανύπαρκτη έως μηδαμινή. Αν μάλιστα συγκρίνουμε το κόστος τους με την προσφορά τους, θα δούμε ότι το κόστος ήταν δυσανάλογα υψηλό.
Αυτό δε σημαίνει ότι η ενημέρωση και η εκπαίδευση των αγροτών είναι δευτερεύοντα ζητήματα. Ακριβώς το αντίθετο συμβαίνει. Ο ορυμαγδός αλλαγών και ανατροπών που καθημερινά συντελούνται στον αγροτοδιατροφικό τομέα κάνουν απαραίτητη τόσο την ενημέρωση, όσο και την εκπαίδευση των αγροτών. Αλλά χρειάζεται μια πολύ ανωτέρου επιπέδου εκπαίδευση, που να συνδυάζει βασικές γνώσεις λειτουργίας μιας αγροτικής εκμετάλλευσης, οικονομικές γνώσεις, γεωπονικές γνώσεις, κτηνιατρικές γνώσεις κ.λπ.. Σήμερα ο αγρότης, για να αντεπεξέλθει στις προκλήσεις της εποχής, πρέπει να είναι ένας πολυεπιστήμονας, που θα εκπαιδεύεται και θα ενημερώνεται συνεχώς. Τα Κέντρα του Οργανισμού «Δήμητρα» δυστυχώς δεν κατάφεραν να παίξουν το ρόλο αυτό.
Όσο για τα ΤΟΚΑΑ, τι να πει κανείς; Δημιουργήθηκαν για να ενημερώσουν τους αγρότες για τα προγράμματα της Τέταρτης Προγραμματικής Περιόδου κι έως σήμερα έχει γίνει μόλις μια προκήρυξη του προγράμματος. Το αστείο του πράγματος είναι πως στόχος της τότε πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου (Αλέξανδρος Κοντός) ήταν τα ΤΟΚΑΑ να αποκτήσουν τόσες αρμοδιότητες, που θα υποκαθιστούσαν τις Διευθύνσεις Αγροτικής Ανάπτυξης των νομαρχιών. Θα αρκούσε ένας επιπλέον υπάλληλος - κατά προτίμηση γεωτεχνικός ή οικονομολόγος του πρωτογενή τομέα - στη Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης, που θα «όργωνε» τα χωριά της Λέσβου για να ενημερώσει του αγρότες. Έτσι θα αποφεύγονταν οι πολυδάπανες ενοικιάσεις κτηρίων, το πολυάριθμο προσωπικό και ο ακριβός εξοπλισμός.


Δε λειτουργεί από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, αλλά έχει υπαλλήλους έως σήμερα
Το ξεχασμένο Κέντρο «Δήμητρα» του Πλωμαρίου

Μια φορά και έναν καιρό είχε δημιουργηθεί στο Πλωμάρι της Λέσβου Κέντρο Γεωργικής Εκπαίδευσης του Οργανισμού «Δήμητρα» του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. Στεγάστηκε σε κτήριο παλιού δημοτικού σχολείου του Πλωμαρίου, γι’ αυτό ακόμα και σήμερα οι κάτοικοι του χωριού αναφερόμενοι στο χώρο μιλούν για το «δημοτικό σχολείο». Φυσιολογικό είναι… Ποιος θυμάται το Κέντρο Γεωργικής Εκπαίδευσης του Οργανισμού «Δήμητρα»; Παρά ταύτα, η «Δήμητρα» λειτουργεί. Έχει υπαλλήλους που πληρώνονται κανονικά. Τι κάνουν όμως;


Το Κέντρο «Δήμητρα» του Πλωμαρίου. Μόνο η ταμπέλα θυμίζει ότι εκεί κάποτε εκπαιδεύονταν νέοι αγρότες

Η δημιουργία του Κέντρου Γεωργικής Εκπαίδευσης του Οργανισμού «Δήμητρα» εντοπίζεται στα μέσα της δεκαετίας του 1990 (μεταξύ 1995 και 1997). Τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του συγκέντρωνε αρκετά νέα παιδιά που πήγαιναν εκεί για να πάρουν το «πράσινο πιστοποιητικό». Επρόκειτο για ένα θεσμό που προωθούσε το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και αφορούσε στην κατάρτιση και την πιστοποίηση των γνώσεων και των δεξιοτήτων των αγροτών. Στα πρώτα χρόνια της εφαρμογής του, ήταν κριτήριο που έδινε περισσότερα μόρια στους υποψήφιους νέους αγρότες για να πάρουν μεγαλύτερη επιδότηση. Έτσι συγκεντρώνονταν αρκετοί εκπαιδευόμενοι, 70 με 80 άτομα κάθε χρόνο. Όταν, μάλιστα, δήμαρχος του Πλωμαρίου ήταν ο Μιχάλης Μαμάκος, ο δήμος προσέφερε στα παιδιά που εκπαιδεύονταν 10 δωμάτια του Πολύκεντρου για τη διαμονή τους και ένα πρωινό.

Εγκαταλείφθηκε…
Όμως το «πράσινο πιστοποιητικό» ποτέ δεν εφαρμόστηκε στην πράξη και σιγά-σιγά εγκαταλείφθηκε, αν και όλοι αναγνωρίζουν ότι σήμερα είναι απαραίτητη η εκπαίδευση των αγροτών. Έτσι, ατόνησε το ενδιαφέρον για το Κέντρο Γεωργικής Εκπαίδευσης του Πλωμαρίου. Στις αρχές της δεκαετίας του 2000 το Κέντρο φυτοζωούσε και σε αυτό γίνονταν μόνο τα υποχρεωτικά σεμινάρια κατάρτισης των νέων αγροτών.
Το 2003 έγινε μια τελευταία προσπάθεια αναζωογόνησής του με τη χορήγηση υποτροφιών στους εκπαιδευόμενους από την ΕΑΣ Λέσβου και το δήμο Πλωμαρίου. Οι υποτροφίες δε δόθηκαν ποτέ, διότι απλά… δεν υπήρξαν εκπαιδευόμενοι!
Από εκείνη την εποχή και μετά, το Κέντρο έπεσε σε πλήρη αδράνεια. Σιγά-σιγά έφυγε το μεγαλύτερο μέρος του προσωπικού του σε άλλες υπηρεσίες του υπουργείου Γεωργίας ή της νομαρχίας Λέσβου. Η τελευταία αναφορά που υπάρχει στην ιστοσελίδα του Οργανισμού «Δήμητρα» για το Κέντρο του Πλωμαρίου αναφέρει ότι την περίοδο 2005 - 2007 επρόκειτο να εκπαιδευτούν 475 νέοι αγρότες, 75 αυτοαπασχολούμενες γυναίκες στον πρωτογενή τομέα και 125 βιοκαλλιεργητές. Άγνωστο είναι αν τα όσα αναφέρονται έγιναν.
Στα χρόνια που υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης ήταν ο Αλέξανδρος Κοντός, ανακοινώθηκε ότι το Κέντρο θα συγχωνευθεί με το Σταθμό Γεωργικής Έρευνας στο Κάτω Τρίτος της Λέσβου. Κάτι που δεν έγινε ποτέ.

Τι συμβαίνει σήμερα;
Σήμερα στο Κέντρο υπάρχει ένας μικρός αριθμός υπάλληλων (τρεις ή τέσσερις σύμφωνα με πληροφορίες), οι οποίοι το μόνο που κάνουν είναι να περιμένουν τη συνταξιοδότησή τους!
Πριν μία εβδομάδα βρεθήκαμε στο Πλωμάρι και προσπαθήσαμε να επισκεφθούμε το Κέντρο, αλλά στις 2:30 μετά το μεσημέρι ήταν ήδη κλειστό.
Χθες, μετά από μια μαραθώνια προσπάθεια, βρήκαμε το τηλέφωνο του Κέντρου από την κεντρική υπηρεσία του Οργανισμού «Δήμητρα» στην Αθήνα. Τηλεφωνήσαμε στη 1:30 το μεσημέρι, ώρα εργάσιμη δηλαδή για δημόσια υπηρεσία, στον πρώτο αριθμό κλίσης που μας είχε δοθεί, τον 22520 33363. Η απάντηση από αυτόματο τηλεφωνητή του ΟΤΕ ήταν πως ο αριθμός που καλέσαμε δεν αντιστοιχεί σε συνδρομητή του ΟΤΕ. Ο δεύτερος αριθμός κλίσης που μας είχε δοθεί, ο 22520 33693, μετά από πέντε χτυπήματα συνδέθηκε με φαξ. Και ήταν 1:30 το μεσημέρι, ώρα εργασίας δηλαδή ακόμα για τους δημόσιους υπαλλήλους. Προφανώς οι λίγοι ξεχασμένοι υπάλληλοι του Κέντρου είχαν καλύτερα πράγματα να κάνουν εκείνη την ώρα.


«Χρυσό» πληρώναμε το ΤΟΚΑΑ της Μυτιλήνης
1.930 ευρώ το μήνα για ενοίκιο!

Στην οδό Ε. Βοστάνη, στα Μαύρα Σίδερα της Μυτιλήνης, ένα όμορφο αρχοντόσπιτο στέγαζε έναντι 1.930 ευρώ το μήνα, μέχρι πριν πολύ λίγους μήνες, το Τοπικό Κέντρο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΤΟΚΑΑ) της Μυτιλήνης, μια αποκεντρωμένη υπηρεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.


Εγκαινιάστηκε, πληρώθηκε, έκλεισε. Όλα καλά...

Να σημειώσουμε ότι πριν τη στέγαση του ΤΟΚΑΑ, το κτήριο ήταν επί πολλά χρόνια εγκαταλελειμμένο. Έγινε η ανακαίνισή του, εγκαταστάθηκε η υπηρεσία, μπήκε μια μεγάλη ταμπέλα και κάποια στιγμή ήρθε στη Λέσβο και ο τότε υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστας Κιλτίδης, ο οποίος και το εγκαινίασε στις 14 Οκτωβρίου του 2008. «Έστω και έναν αγρότη να ενημερώσετε», έλεγε στους υπαλλήλους της υπηρεσίας ο κ. Κιλτίδης, «θα έχετε επιτελέσει σπουδαίο έργο.»
Πλην όμως, ερώτημα παραμένει το εάν έστω και αυτός ο ένας αγρότης μπήκε ποτέ στο όμορφο κτήριο στα Μαύρα Σίδερα μέχρι και τον περασμένο Φεβρουάριο που η υπηρεσία έπαυσε. Όπως λένε όσοι γνωρίζουν, η μέρα των εγκαινίων ήταν και η μοναδική φορά που στη συγκεκριμένη υπηρεσία μπήκαν άνθρωποι που δεν εργάζονταν σε αυτή. Το ΤΟΚΑΑ έπεσε κυριολεκτικά σε χειμερία νάρκη και κανείς δεν ασχολήθηκε μαζί του μέχρι και που έκλεισε στο πλαίσιο του «συμμαζέματος» των υπηρεσιών του υπουργείου Γεωργίας. Οι δε υπάλληλοι μετακινήθηκαν σε άλλες υπηρεσίες.
Την περασμένη Παρασκευή, κατά τη συζήτηση της ερώτησης των βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας για τα ΤΟΚΑΑ, στη Βουλή, η υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Κατερίνα Μπατζελή, αποκάλυψε πόσο μας στοίχιζε το ενοίκιό του. 1.930 ευρώ για 160 τετραγωνικά μέτρα, στα οποία στεγάζονταν έξι υπάλληλοι. Δηλαδή κάθε υπάλληλος είχε στη διάθεσή του 26,67 τετραγωνικά μέτρα, κάτι λιγότερο από μια γκαρσονιέρα.
Υπήρχαν βέβαια και άλλες ομοειδείς περιπτώσεις. Για το ΤΟΚΑΑ της Άρτας πληρώνονταν 2.500 ευρώ, ενώ 1.900 ευρώ πληρώνονταν για το ΤΟΚΑΑ της Τρίπολης.