ΕΠΩΝΥΜΩΣ

Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, το στοιχείο που χαρακτήρισε την ελαιοκομία της Λέσβου ήταν η στασιμότητα. Ελάχιστα πράγματα έχουν αλλάξει από τη δεκαετία τού 1980 μέχρι σήμερα. Ο κλάδος δεν ακολούθησε τις διεθνείς τάσεις, ούτε ανέπτυξε μια δική του στρατηγική που να απαντά στο διεθνή και εγχώριο ανταγωνισμό και στα μειονεκτήματα που γεννούν η νησιωτικότητα, ο κατακερματισμός του κλήρου και ο ορεινός ελαιώνας της Λέσβου.
Τη δεκαετία τού 1990 το εισόδημα που έδινε η ελιά κατέγραφε κάθε χρόνο πτώση σε σταθερές τιμές. Αλλά αυτό δεν ανησύχησε σχεδόν κανένα. Τη δεκαετία τού 2000 οι απώλειες εισοδήματος εντάθηκαν με την εφαρμογή της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Όμως οι απώλειες αυτές συγκρατήθηκαν, μερικώς από τις επιδοτήσεις που έδωσαν τα προγράμματα Βιολογικής Γεωργίας και Βιολογικής Κτηνοτροφίας, κυρίως όμως συγκρατήθηκαν οι απώλειες επιδοτήσεων από την εκτεταμένη χορήγηση δικαιωμάτων επιδότησης από το εθνικό απόθεμα. Παρ’ όλα αυτά, το αγροτικό εισόδημα των ελαιοπαραγωγών συνέχισε να μειώνεται με όλο και πιο γρήγορους ρυθμούς, διότι οι επιδοτήσεις μειώνονται σε σταθερές τιμές, λόγω πληθωρισμού. Αλλά και γιατί οι τιμές παραγωγού του ελαιολάδου μετά το 2007 ακολούθησαν πτωτική πορεία.
Από το 2014 θα μπούμε σε μια νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική, που θα οδηγήσει σε νέα μείωση των άμεσων επιδοτήσεων που λαμβάνουν οι ελαιοπαραγωγοί. Υπολογίζεται ότι οι επιδοτήσεων αυτές που φθάνουν στη χώρα μας, θα μειωθούν κατά 9% μέχρι το 2019, ωστόσο το ποσοστό μείωσης των επιδοτήσεων στους ελαιοπαραγωγούς δεν έχει προσδιοριστεί ακόμη.

Επιπλέον, όλοι οι αγρότες για να συνεχίσουν να παίρνουν τις μειωμένες επιδοτήσεις θα πρέπει να εφαρμόζουν μια σειρά πρακτικών και κανόνων στην παραγωγή, που έχουν σημαντικό κόστος.
Η μακρά περίοδος χαμηλών τιμών παραγωγού και μειωμένου όγκου παραγωγής σε συνδυασμό με τις μειωμένες επιδοτήσεις οδηγεί εκ των πραγμάτων σε συγκεντροποίηση της παραγωγής. Έτσι, τα επόμενα χρόνια θα μειωθούν οι ενεργοί συνεταιρισμοί της Λέσβου, θα μειωθούν τα λειτουργούντα ελαιοτριβεία και οι ελαιοπαραγωγοί θα είναι λιγότεροι, αλλά θα καλλιεργούν μεγαλύτερες εκτάσεις.
Όσοι κατανοήσουν τις αλλαγές και επιδείξουν την αναγκαία προσαρμοστικότητα, θα επιβιώσουν. Όσοι δεν πιστέψουν ότι τα πράγματα θα συνεχίσουν να λειτουργούν όπως τα προηγούμενα χρόνια, σύντομα θα τεθούν εκτός παραγωγικής δραστηριότητας.
Τα όσα αντιμετωπίζουν φέτος τα ελαιοτριβεία είναι μόνο η αρχή. Η Λέσβος δε χρειάζεται περισσότερα από 10 μεγάλα ελαιοτριβεία κι ορισμένα μικρά που θα καλύπτουν τις ανάγκες καθετοποιημένων εκμεταλλεύσεων. Οι συνεταιρισμοί είτε θα συγχωνευτούν σε μεγαλύτερα σχήματα, είτε θα διαλυθούν.
Οι ελαιοπαραγωγοί για να επιβιώσουν που θα πρέπει να αυξήσουν τις εκτάσεις των εκμεταλλεύσεών τους, να συνδυάσουν την ελαιοκομία με άλλες καλλιέργειες και κτηνοτροφικές δραστηριότητες, να προχωρήσουν σε καθετοποίηση (δηλαδή μεταποίηση και εμπορία των προϊόντων τους), όπου αυτό είναι δυνατό. Οι μικρές αγροτικές εκμεταλλεύσεις είτε θα παραμείνουν για να καλύπτουν ανάγκες αυτοκατανάλωσης είτε θα εξαφανιστούν πολύ σύντομα.