Το Σάββατο το απόγευμα ολοκληρώθηκε το συνέδριο του Παραρτήματος Αιγαίου του ΓΕΩΤΕΕ με θέμα «Τουρισμός, τοπικά αγροτικά προϊόντα και ανάπτυξη στα νησιά του Αιγαίου». Στις δύο ημέρες που κράτησε και ιδιαίτερα στη συζήτηση του Σαββάτου, τέθηκε επί τάπητος το ερώτημα τού πώς θα συνδεθεί η τοπική αγροτική παραγωγή με τον τουρισμό. Μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν, βέβαια, όπως χαρακτηριστικά ειπώθηκε, αλλά τα οφέλη που θα προκύψουν είναι πολύ μεγάλα. Ενώ, όπως τονίσθηκε, δυνατότητες και ευκαιρίες υπήρξαν στο παρελθόν και φυσικά θα υπάρξουν και στο μέλλον. Οι τοπικές επιχειρήσεις, όμως, εστιατόρια, ταβέρνες, ξενοδοχεία, μεταποιητικές επιχειρήσεις και αγρότες καλούνται να απαντήσουν θετικά στην πρόκληση που τους τίθεται. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η πρόταση στη διάρκεια του συνεδρίου για τη δημιουργία εθνικού νησιωτικού σήματος ποιότητας.

Πριν προχωρήσουμε στο παραπάνω βήμα, θα πρέπει όμως να γίνουν και ορισμένα άλλα. Πρώτα-πρώτα θα πρέπει να αποκτήσουν άδειες λειτουργίας οι τοπικές επιχειρήσεις. Στη συνέχεια θα πρέπει να ανακαλύψουμε ξανά τις χαμένες τοπικές ποικιλίες αγροδιατροφικών προϊόντων και να πιστοποιήσουμε την παραγωγή και τη μεταποίησή τους. Μαζί με αυτά, θα πρέπει να δώσουμε λύση και στο ζήτημα της περιβαλλοντικής διαχείρισης των παραπροϊόντων που παράγουν οι μεταποιητικές επιχειρήσεις. Για το θέμα αυτό το μέλος του Δ.Σ. της ΕΑΣ Λέσβου Δημήτρης Παναγιωτέλλης σημείωσε πως «το κράτος πρέπει να μας δώσει σαφείς κατευθύνσεις για το τι θέλει να κάνουμε».

Γεύσεις με ιστορία
Την κήρυξη των εργασιών του συνεδρίου έκανε ο υφυπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Δικτύων Νίκος Σηφουνάκης, που μίλησε για το θέμα της σύνδεσης τουρισμού και πολιτισμού. «Η κάθε γεύση στο Αιγαίο», σημείωσε, «αποτελεί από μόνη της στοιχείο πολιτισμού. Κουβαλά μέσα της μια ολόκληρη ιστορία. Κάθε τέτοια ιστορία μπορεί από μόνη της να αποτελέσει χίλιους λόγους για να έρθει κανείς στα νησιά, αλλά και για να ξανάρθει μαζί με τους φίλους του.»
Ο πρόεδρος του Παραρτήματος Αιγαίου του ΓΕΩΤΕΕ, Γιάννης Τσακίρης, αναφέρθηκε στην ανάγκη για συνεργασία, ανάπτυξη δικτύων και τοπικών συμφώνων, «για έναν τουρισμό με ταυτότητα που θα φέρει μόνιμους φίλους και όχι μόνο πελάτες, για αγροτική παραγωγή και μεταποίηση με στόχο ποιοτικά προϊόντα, μακροχρόνιο σχεδιασμό στην εκπαίδευση αγροτών και παροχών τουριστικών υπηρεσιών».
Για την απαραίτητη «αλλαγή πλεύσης από την Πολιτεία αλλά και αλλαγή νοοτροπίας από όλους μας» μίλησε ο ευρωβουλευτής Σπύρος Δανέλλης. «Ιδιαίτερα στον τουρισμό», είπε, «όπου καμμία διαφήμιση δεν είναι τόσο καλή όσο το ίδιο το προϊόν ή η προσφερόμενη υπηρεσία. Καμμία διαφήμιση δεν μπορεί να καλύψει το πραγματικό πρόσωπο της Ελλάδας που παίρνει πίσω ο επισκέπτης.»
Στην περίπτωση της ανάπτυξης δράσεων προβολής των τοπικών προϊόντων μέσω του Μουσείου Απολιθωμένου Δάσους Σιγρίου αναφέρθηκε ο διευθυντής του Μουσείου, καθηγητής Νίκος Ζούρος, ενώ ο πρόεδρος της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου, Κώστας Γανιάρης, αναφέρθηκε στη μεταμόρφωση της υπερχρεωμένης πάλαι ποτέ Ένωσης του θησαυρού της παγκόσμιας αποκλειστικότητας, της μαστίχας, σε μια κερδοφόρα ένωση. «Πώς επιτυγχάνεται αυτό;», σημείωσε. «Μέσα από την ανάπτυξη νέων προϊόντων με βάση το αποκλειστικό μοναδικό αυτό προϊόν, το χτίσιμο του μύθου του προϊόντος, τη μετατροπή της μαστίχας σε ένα σύγχρονο life style προϊόν, πρόταση προς τους διατροφικά ανήσυχους πολίτες.»
Στην ποιότητα των μοναδικών προϊόντων που μπορούν σύγχρονα να διαχειριστούν, αναφέρθηκε ο διευθυντής Ανάπτυξης της εταιρείας «Korres» Ορέστης Δαβίας, ενώ για τη σύνδεση του τουρισμού με τους τοπικούς πόρους σχετικές εισηγήσεις υπήρξαν από την καθηγήτρια της Γεωπονικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Μαρία Παρταλίδου και τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Αιγαίου Θανάση Κίζο.
Καλεσμένος και ο διευθυντής της «Ελευθεροτυπίας» και της «Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας», Βαγγέλης Παναγόπουλος, που αναφέρθηκε στο ρόλο των μέσων ενημέρωσης - «κοντά στα τόσα δεινά που πλείστοι όσοι τους καταμαρτυρούν» - και ιδιαίτερα της «Ελευθεροτυπίας» και της «Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας» μέσω των σελίδων γευσιγνωσίας και του περιοδικού «Gourmet», στην εμπέδωση από το ευρύ κοινό «της ιστορικής και πολιτισμικής διάστασης της διατροφής και της μαγειρικής».
Παρεμβάσεις σχετικές με την ανάπτυξη δικτύων και συνεργασιών υπήρξαν από εκπροσώπους τοπικών αναπτυξιακών εταιρειών του Αιγαίου.
Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ήταν η εισήγηση της εκπροσώπου της Creta Cert Άννας Μίχου. Πρόκειται για ένα φορέα που δημιουργήθηκε από τις νομαρχίες της Κρήτης και θα πιστοποιεί όλα τα προϊόντα που παράγουν οι κρητικές επιχειρήσεις. Στόχος είναι η διασφάλιση της ποιότητάς τους και η προστασία τους από τις απομιμήσεις.


Το πάνελ του συνεδρίου με τον πρόεδρο των Μαστιχοπαραγωγών της Χίου, Κώστα Γανιάρη

Νησιωτικό σήμα ποιότητας
Ο διευθυντής Ανάπτυξης Εργασιών του ΟΠΕΓΕΠ, Νίκος Βάγιας, παρουσίασε την κατάσταση που επικρατεί με τα πρότυπα πιστοποίησης, αναφέρθηκε στο ρόλο του ΟΠΕΓΕΠ και πρότεινε τη δημιουργία νησιωτικού σήματος ποιότητας. Συγκεκριμένα, πρότεινε η Πολιτεία, σε συνεργασία με τους εμπλεκόμενους στον τομέα φορείς, να δημιουργήσουν το πλαίσιο για την ανάπτυξη ενός εθνικού-νησιωτικού συστήματος ποιότητας στον αγροδιατροφικό τομέα, όπου να εκφράζονται όλα τα συμφέροντα των εμπλεκομένων στην αλυσίδα παραγωγής - μεταποίησης - εμπορίας - υπηρεσιών αναλογικά. Ένα εθνικό νησιωτικό σύστημα ποιότητας στον αγροτικό τομέα που στηρίζεται σε εθνικά-κλαδικά πρότυπα, πέρα από την κάλυψη των απαιτήσεων, μπορεί να προσδώσει και μια περιφερειακή στρατηγική για την ανάπτυξη της νησιωτικής Ελλάδας. Το σήμα θα εξασφαλίζει ότι:
- Τα προϊόντα παράγονται στη νησιωτική Ελλάδα.
- Τα προϊόντα παράγονται από παραδοσιακές πρώτες ύλες. Δηλαδή ότι προέρχονται από ντόπιες ποικιλίες, είναι βιολογικά ή ολοκληρωμένης διαχείρισης και είναι ελεύθερα από γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς.
- Η μέθοδος παραγωγής και τα μέσα παραγωγής είναι παραδοσιακά (π.χ. ελαιόλαδο ψυχρής πιέσεως).
- Τα προϊόντα έχουν ιδιαίτερα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά (φυσικοχημικά/μικροβιολογικά).
- Τα προϊόντα προέρχονται από παραδοσιακή συνταγή (π.χ. χωρίς συντηρητικά, μαρμελάδες, γλυκά κουταλιού).