Ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Λέσβου, Γιώργος Ορφανός, μιλάει σήμερα στο «Ε», σε μια από τις σπάνιες συνεντεύξεις του στα μέσα ενημέρωσης. Η συζήτησή μας επικεντρώθηκε στα προβλήματα που απασχολούν τις επιχειρήσεις του νομού, καθώς μας ξεκαθάρισε ότι δε θέλει να δώσει συνέχεια στην αντιπαράθεση με την αντιπολίτευση και τον πρώην πρόεδρο Θράσο Καλογρίδη. Ακόμα δε θέλησε να ξύσει τις περσινές πληγές του Επιμελητηρίου, δηλαδή την αντιπαράθεση με τη Φωτεινή Στεφανιδάκη.
Πιστεύει ότι το Επιμελητήριο ως θεσμός μπορεί και πρέπει να ενισχυθεί και να παίξει πιο ουσιαστικό ρόλο στην οικονομική ζωή της χώρας μας. Παράλληλα, ο κ. Ορφανός φαίνεται να ανοίγει το δρόμο στα νεώτερα μέλη της παράταξής του, αφού δηλώνει καθαρά ότι στο τέλος της θητείας του πρόκειται να αποσυρθεί. Οι χαμηλοί τόνοι που τον διακρίνουν, γίνονται εμφανείς και εδώ, μια και υποστηρίζει πως κανείς δεν είναι αναντικατάστατος και πως ο ίδιος δεν πρόκειται να δώσει το δακτυλίδι του προέδρου σε κανέναν, αφήνοντας έτσι το πεδίο ανοιχτό σε όποιο μέλος της παράταξης θέλει να παίξει ηγετικό ρόλο, να ενεργοποιηθεί προς αυτή την κατεύθυνση.

Κύριε πρόεδρε, θα θέλαμε να μας πείτε ποια είναι εικόνα που έχετε για την πορεία της τοπικής οικονομίας στη Λέσβο και τη Λήμνο. Πρώτα από όλα, πώς πάει ο τομέας του εμπορίου;
«Η αλήθεια είναι ότι τα πράγματα είναι δύσκολα. Η πίεση που ασκεί η οικονομική κρίση είναι αισθητή, δεν μπορεί κανείς να το αμφισβητήσει αυτό. Άλλωστε ο τζίρος των επιχειρήσεών μας έχει μειωθεί σημαντικά. Εκτιμώ ότι σε μέσα επίπεδα, ο τζίρος έχει πέσει από 20% έως 30%. Στην ουσία αυτό που συμβαίνει αυτή την περίοδο είναι οι περισσότερες εμπορικές επιχειρήσεις να ζουν “από τα έτοιμα”.
Βέβαια υπήρξαν κάποια προβλήματα σε μια μικρή ομάδα επιχειρήσεων με επιταγές ευκολίας, αλλά πέρα από αυτά δεν είχαμε μεγάλα προβλήματα στην αγορά της Μυτιλήνης. Υπάρχουν επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν προβλήματα και καθυστερούν τις πληρωμές, αλλά γενικά αντέχουν ακόμα.
Όμως θα πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα για να αλλάξει το κλίμα στην αγορά. Αν δε γίνει αυτό άμεσα, σύντομα θα δούμε τοπικές επιχειρήσεις να καταρρέουν. Αυτό ήδη συμβαίνει σε άλλες περιοχές της χώρας και ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα.»

Ο τομέας του τουρισμού είχε κάμψη και στις αφίξεις των αλλοδαπών τουριστών, κυρίως όμως είχε κάμψη στις εισπράξεις. Ποια είναι η εικόνα που έχετε εσείς;
«Είναι αλήθεια ότι είχαμε κάμψη στην τουριστική κίνηση του νομού μας, αλλά τα πράγματα είναι καλύτερα από ό,τι τα περιμέναμε. Δεν εννοώ πως είμαστε καλά, αλλά ότι θα μπορούσαμε να είχαμε πάει πολύ χειρότερα. Στη Λέσβο, από ό,τι είδαμε, είχαμε κάμψη στις αφίξεις αλλοδαπών τουριστών αλλά είχαμε άνοδο στις αφίξεις Ελλήνων επισκεπτών. Η κάμψη του τζίρου ήταν σημαντική, δεν ξεπερνά όμως το 15%.
Σε άλλες νησιωτικές περιοχές της χώρας, όπως είναι η Χίος, η κάμψη στην τουριστική κίνηση είναι διψήφια σε ποσοστό και ακόμη μεγαλύτερη είναι η κάμψη στις εισπράξεις από τον τουρισμό. Στη Ρόδο μετρούν πτώση 30 ως 40% στα έσοδα από τον τουρισμό, αν και οι αφίξεις μειώθηκαν μόλις κατά 1%. Αυτό οφείλεται στο ότι εκεί είχαν μεγάλη μείωση στις διανυκτερεύσεις και παράλληλα μείωση στις τιμές που έδωσαν τα δωμάτια στους tour operators οι ξενοδόχοι.»

Φοιτητικός... τουρισμός
Πού οφείλεται ο περιορισμός των ζημιών του τουριστικού τομέα;
«Έπαιξαν ρόλο η συμμετοχή στις τουριστικές εκθέσεις, οι εκδηλώσεις που κάνει η νομαρχία και άλλοι φορείς, αλλά και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου.»
Τι εννοείτε;
«Ο αριθμός των φοιτητών που ζουν στη Μυτιλήνη είναι μεγάλος κι οι περισσότεροι από αυτούς έχουν νοικιάσει σπίτια για τα οποία πληρώνουν ενοίκιο όλο το χρόνο. Το καλοκαίρι σε αυτά τα σπίτια φιλοξενούνται συγγενείς και φίλοι των φοιτητών κι όπως αντιλαμβάνεστε αυτό αυξάνει την τουριστική κίνηση.»
Μπορεί να αποφύγαμε τα χειρότερα στον τουρισμό, όμως η οικοδομή αντιμετωπίζει πολύ μεγάλο πρόβλημα.
«Εκεί πραγματικά υπάρχει πολύ μεγάλο πρόβλημα. Δεν είναι μόνο οι νέες οικοδομικές άδειες που μειώνονται, αλλά συνολικά η οικοδομή έχει “καθίσει”. Η κατασκευή ενός σπιτιού είναι πια μια ακριβή επένδυση και ο καθένας το σκέπτεται πολύ σοβαρά πριν την κάνει. Αυτό φαίνεται από τη μείωση των νέων στεγαστικών δανείων. Η μείωση της οικοδομικής δραστηριότητας δημιουργεί πολλά προβλήματα στην τοπική οικονομία, γιατί από αυτή εξαρτώνται πάνω από 40 επαγγέλματα.
Έπειτα, το αρνητικό κλίμα που έχει δημιουργηθεί στην οικονομία κάνει πολλούς που θα ήθελαν να κάνουν μια επένδυση, να είναι επιφυλακτικοί.»
Ο τομέα της μεταποίησης έχει επηρεαστεί από την οικονομική κρίση;
«Γενικά πιστεύω αυτός ο τομέας πηγαίνει καλά. Έχουμε πολύ καλά προϊόντα κι αυτό φαίνεται από τα βραβεία που έχουν πάρει τα τυριά και τα λάδια μας, αλλά και από τη μεγάλη ζήτηση που έχουν. Νομίζω ότι απαιτείται να δοθεί μεγάλη έμφαση στον τομέα της προβολής και της προώθησής τους, εκεί είναι που πραγματικά πάσχουμε.
Μιλώ γενικότερα για τα προβλήματα του κλάδου αυτού κι όχι μόνο για τις επιπτώσεις από την οικονομική κρίση. Οι οποίες υπάρχουν και εμφανίζονται με διάφορους τρόπους. Ένα παράδειγμα είναι οι μεγάλες καθυστερήσεις στην εξόφληση των τοπικών επιχειρήσεων που δίνουν τα προϊόντα τους σε εμπόρους και σούπερ μάρκετ της Αθήνας.»
Πώς είναι η κατάσταση στη Λήμνο;
«Στη Λήμνο τα πράγματα είναι πιο δύσκολα, τόσο για τις εμπορικές επιχειρήσεις, όσο και για τις παραγωγικές. Αλλά και ο τουριστικός τομέας του νησιού δεν πάει καλά. Το μεγάλο πρόβλημα της Λήμνου είναι οι ακτοπλοϊκές συνδέσεις της. Αν δε λυθεί το ζήτημα αυτό, δεν μπορεί να αναμένουμε ουσιαστική βελτίωση.
Το θετικό για τη Λήμνο είναι η έναρξη της λειτουργίας της πανεπιστημιακής σχολής. Πιστεύω ότι σιγά-σιγά, με την ανάπτυξή της, θα δώσει άλλο κλίμα στον τοπική οικονομία της Λήμνου.»

Μελέτη για ακτοπλοΐα
Ένα από τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο νομός μας είναι το ακτοπλοϊκό. Τα καράβια που έρχονται στα νησιά μας είναι αργά και σε πολλές περιπτώσεις η ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρουν είναι πολύ χαμηλή. Έχετε κατηγορηθεί από την αντιπολίτευση του Επιμελητηρίου ότι δε δείχνετε το απαιτούμενο ενδιαφέρον για το συγκεκριμένο ζήτημα.
«Το ακτοπλοϊκό όντως είναι από τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε. Είναι αλήθεια ότι δίνονται πολλά χρήματα από το κράτος για τις άγονες γραμμές. Αλλά κατά την άποψή μας τα χρήματα αυτά δεν πιάνουν τόπο. Εμείς έχουμε κάνει συγκεκριμένες προτάσεις για το ζήτημα αυτό. Έχουμε πει ότι πρέπει να εκπονηθεί μια μελέτη που θα αντιμετωπίζει σφαιρικά το ζήτημα. Στη βάση αυτής της μελέτης θα μπορέσουμε να κάνουμε ουσιαστική συζήτηση για τα μέτρα που πρέπει να παρθούν και για το πόσο και τι είδους πλοία χρειαζόμαστε.
Να σας πω ένα παράδειγμα. Έχουμε πει ως Επιμελητήριο ότι πρέπει να γίνει καλύτερος σχεδιασμός των άγονων γραμμών. Τι να το κάνουμε να περνούν από τη Μυτιλήνη δύο και τρία δρομολόγια την ίδια ημέρα, όταν το επόμενο δρομολόγιο θα το δούμε μετά από τρεις μέρες;
Έπειτα υπάρχει το θέμα της ενδονησιωτικής συγκοινωνίας. Δεν μπορεί να μην υπάρχει σταθερή και συνεχής σύνδεση των νησιών μεταξύ τους. Με τη Λήμνο είμαστε στον ίδιο νομό και δεν έχουμε καθημερινή σύνδεση. Η Σάμος είναι στην ίδια Περιφέρεια με μας και οι Σαμιώτες για να έρθουν στη Μυτιλήνη πρέπει πρώτα να πάνε στην Αθήνα.
Η ενδονησιωτική συγκοινωνία εκτός από τέτοια ζητήματα, θα δώσει κι λύσεις και σε άλλα. Θα δώσει τη δυνατότητα στα τοπικά προϊόντα του κάθε νησιού να μπουν στις γειτονικές αγορές, θα είναι πολύ πιο εύκολο να κάνουν τουρισμό οι Μυτιληνιοί στη Λήμνο, τη Χίο και τη Σάμο, και αντίστοιχα να έρθουν εδώ από τα άλλα νησιά.
Όλα αυτά τα ζητήματα μπορούν να αντιμετωπισθούν με ένα σωστό προγραμματισμό. Δεν μπορεί να δοθεί λύση με διαφορετικό τρόπο. Όποιες άλλες ενέργειες γίνονται, είναι αποσπασματικές.
Ό,τι άλλο ακούγεται, όπως το να δημιουργήσουμε ναυτιλιακή εταιρεία λαϊκής βάσης, νομίζω είναι σαν τις φωτοβολίδες. Μόνο λάμψη, χωρίς ουσία.»
Πώς βλέπετε τη σύνδεση του Λαυρίου με το Σίγρι;
«Είμαι υπέρ αυτής της γραμμής. Αλλά για να αναπτυχθεί η γραμμή, θα πρέπει να φτιαχτεί και ο δρόμος. Αλλιώς δεν μπορεί να αναπτυχθεί.
Η γραμμή αυτή αν αναπτυχθεί, θα στηρίξει την οικονομία της δυτικής Λέσβου για πολλά χρόνια.»

Αρμοδιότητες στα Επιμελητήρια
Έχετε μια μακρά πορεία στα επιμελητηριακά πράγματα. Από τη θέση του προέδρου, αλλά και με τη συμμετοχή σας σε όργανα του επιμελητηριακού χώρου στην Ελλάδα και το εξωτερικό, έχετε δει πώς αναπτύσσονται τα επιμελητήρια. Τι πιστεύετε ότι πρέπει να αλλάξει στη λειτουργία του θεσμού;
«Είναι αλήθεια ότι στο εξωτερικό τα επιμελητήρια παίζουν πολύ πιο σημαντικό ρόλο στην οικονομική ζωή. Πιστεύω ότι έχει φθάσει η ώρα του εκσυγχρονισμού του θεσμού για τη χώρα μας. Τα επιμελητήρια πρέπει να αποκτήσουν περισσότερες αρμοδιότητες. Κι όταν αναφέρομαι σε αρμοδιότητες, δεν εννοώ μόνο διοικητικές, αλλά και ουσιαστικές. Για παράδειγμα στη Γαλλία, το αεροδρόμιο της Μασσαλίας ανήκει στο εκεί Επιμελητήριο. Το Επιμελητήριο της Σμύρνης είναι αυτό που δημιούργησε το πανεπιστήμιο της πόλης. Το ίδιο πρέπει να γίνει και στη χώρα μας. Δε ζητάμε να μπουν εκπρόσωποι των Επιμελητηρίων στις διοικήσεις τέτοιων οργανισμών, αλλά να είναι αυτοί που θα τα λειτουργούν. Θα μπορούσε, για παράδειγμα, το Επιμελητήριο Λέσβου να είναι ο φορέας που θα λειτουργεί το αεροδρόμιο της Μυτιλήνης και το λιμάνι της πόλης. Όχι τόσο για να έχει υπό τον έλεγχό του διαχειριστικά θέματα, αλλά για να παρακολουθεί την πορεία του και να σχεδιάζει και να υλοποιεί την παραπέρα ανάπτυξή του. Διότι εμείς γνωρίζουμε τις ανάγκες που υπάρχουν. Βέβαια, αυτό απαιτεί τα Επιμελητήρια να έχουν περισσότερες αρμοδιότητες και το ανάλογο προσωπικό.»
Αυτό όμως απαιτεί πολύ πιο ισχυρά επιμελητήρια. Πώς αντιμετωπίζετε την προοπτική να προχωρήσει η συγχώνευση των επιμελητηρίων, δηλαδή να γίνει κάτι αντίστοιχο με τη συνένωση των δήμων και των νομαρχιών που σχεδιάζει η νέα κυβέρνηση;
«Δε νομίζω ότι θα προχωρήσει κάτι τέτοιο, γιατί δεν εξυπηρετεί. Εμείς δεν είμαστε όπως οι νομαρχίες, που έχουν να αντιμετωπίσουν γενικά ζητήματα. Εμείς καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε πολλά μικρά και καθημερινά προβλήματα. Κι είναι δύσκολο να γνωρίζουμε εμείς εδώ στη Λέσβο τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι συνάδελφοί μας στη Σάμο. Άλλωστε, σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος, τα Επιμελητήρια έχουμε δείξει ότι μπορούμε να συνεργαζόμαστε, είτε μέσω του ΕΟΑΕΝ, είτε εμείς εδώ, τα Επιμελητήρια του Βορείου Αιγαίου.
Σας το λέω αυτό χωρίς καμμία υστεροβουλία. Γιατί εγώ, μετά το τέλος της θητείας μου σε ένα χρόνο, προτίθεμαι να αποχωρήσω. Συνεπώς δεν τίθεται θέμα ότι θα χάσω την καρέκλα μου.»

«Δε θα δώσω δακτυλίδι»
Λέτε ότι δε θα διεκδικήσετε νέα θητεία στο Επιμελητήριο. Έχετε σκεφτεί ποια θα είναι η συνέχεια της παράταξής σας, αλλά και η διάδοχη κατάσταση στην ηγεσία του Επιμελητηρίου Λέσβου;
«Ξέρετε ότι εγώ ασχολούμαι με το Επιμελητήριο αλλά και τον Εμπορικό Σύλλογο της Μυτιλήνης από το 1975 - 1976. Είναι καιρός να μπει νέο αίμα στο Επιμελητήριο. “Τόπο στα νιάτα.” Εγώ είμαι της άποψης ότι κανείς δεν είναι αναντικατάστατος. Κι αυτό ισχύει και για τον εαυτό μου. Άλλωστε, οι νεώτεροι από εμένα μπορεί να αποδειχθεί ότι έχουν μεγαλύτερη διάθεση για προσφορά και να κάνουν πολύ περισσότερα από όσα έκανα εγώ.»
Έχετε συζητήσει στην παράταξή σας πώς θα δρομολογηθεί αυτή η διαδικασία;
«Όχι, νομίζω ότι είναι νωρίς για να κάνουμε κάτι τέτοιο. Έχουμε μπροστά μας άλλο ένα χρόνο θητείας. Όμως έγκαιρα θα γίνουν κι αυτές οι διαδικασίες. Σε κάθε περίπτωση, δε θα είμαι εγώ αυτός που θα χρίσει το διάδοχό του. Δε θα δώσω κανένα δακτυλίδι.
Οι ηγέτες γεννιούνται δε χρίζονται.
Αυτοί που έχουν τη φιλοδοξία και τη δυνατότητα να ηγηθούν, θα φανούν έγκαιρα. Υπάρχουν αρκετά στελέχη που μπορούν να ηγηθούν και γι’ αυτό δεν ανησυχώ.»
Κύριε πρόεδρε, σας ευχαριστούμε για τη συνέντευξη.