Ένα πρωινό του Αυγούστου στις φετινές καλοκαιρινές διακοπές, η Ερατώ διαπίστωσε πως είχε τελειώσει το μέλι και βλέποντας στο ψυγείο τα πολλά κλεμμένα σύκα του κάμπου, σκέφθηκε να φτιάξουμε με αυτά μαρμελάδα. Βρήκαμε τη συνταγή στο βιβλίο του Εκπολιτιστικού και Θεατρικού Ομίλου Καλλονής: «Οδοιπορικό στο γευστικό πολιτισμό της Κεντρικής Λέσβου», που επιμελήθηκε η Μαρία Νικολάρα.
Σύμφωνα με τη συνταγή χρησιμοποιήσαμε τα παρακάτω υλικά: «4 φλιτζανάκια πολτοποιημένα φρέσκα σύκα, 3 ζάχαρη και λίγο χυμό λεμόνι» και προχωρήσαμε στην εκτέλεση: «Καθαρίζουμε και πολτοποιούμε τα σύκα και ανακατεύουμε με τη ζάχαρη. Βάζουμε σε μέτρια φωτιά και ανακατεύοντας δένουμε τη μαρμελάδα. Είναι έτοιμη όταν ξεκολλάει από τα τοιχώματα της κατσαρόλας. Προσθέτουμε το χυμό λεμονιού ανακατεύουμε πολύ καλά και αφήνουμε λίγες βράσεις ακόμα. Όταν κρυώσει καλά την βάζουμε σε πολύ καλά στεγνωμένο βάζο».
Η μαρμελάδα ήταν έτοιμη σε λιγότερο από μισή ώρα και η καθυστέρηση του πρωινού είχε ενδιαφέρον. Ήταν εξαίσια και φυσικά τη βρήκαμε πολύ καλύτερη ακόμα και από εκείνη τη φημισμένη των γυναικών του συνεταιρισμού των Παρακοίλων. Φυλλομετρώντας το βιβλίο, παραγωγής και έκδοσης της «Επικοινωνίας Λέσβου Α.Ε.» από το 2007, επέλεξα να διαβάσω την εισαγωγή όπου η Μαρία καταγράφει:
«Ξεκίνησα να συγκεντρώνω στοιχεία και να γράφω. Υπήρχαν έτσι κι αλλιώς στη μνήμη μου τόσα πράγματα, που τα είχα ζήσει σαν παιδί και σαν έφηβη κι ευτυχώς ακόμα, τόσοι άνθρωποι που μπορούσα να τους ρωτώ…»
Αντί άλλης ανάγνωσης πήραμε το βάζο με τη μαρμελάδα και πήγαμε στο σπίτι της Μαρίας, νότια του σκεπασμένου από τα τσιμέντα Μουράγιου της Καλλονής, όπου μας υποδέχτηκε με χαρά. Της εξήγησα:
- Σου φέραμε μαρμελάδα που φτιάξαμε διαβάζοντας τη συνταγή σου και θέλουμε να γράψεις επάνω στο βάζο ένα αυτόγραφο!
- Φιλοδοξία μου δεν ήταν να γίνω συγγραφέας, απλά ήθελα να φέρω στην επιφάνεια στοιχεία του πολιτισμού μας, γεύσεις και συνήθειες πριν χαθούν στην παγκοσμιοποιημένη εποχή μας. Ήταν για μένα ένα «ταξίδι» τεσσάρων χρόνων με πολλές συγκινήσεις από συναντήσεις με μητέρες, γιαγιάδες, με συνεταιρισμούς γυναικών, με ψάξιμο από πολυκαιρισμένα τεφτέρια μαγειρικής, σε ήθη και έθιμα.
- Δοκίμασε λίγη μαρμελάδα, θέλουμε να μας βαθμολογήσεις.
- Αυτή είναι συνήθεια δασκάλου και δεν ξεχνάς το επάγγελμά σου, εγώ να σας ευχαριστήσω που με συγκινήσατε με την κίνησή σας, μου δείχνετε ότι το «ταξίδι» συνεχίζεται.
- Θα συνεχίσεις με άλλο βιβλίο;
- Θα δοκιμάσετε πρώτα το «βράσμα» που έφτιαξα χθες με σύκα και λέμε τα μελλούμενα με την ησυχία μας.
Μιλήσαμε για τα δημαρχιακά της Καλλονής, τις βουλευτικές εκλογές, το Συνασπισμό της αριστεράς, για τις πανελλήνιες εξετάσεις στις οποίες θα συμμετάσχει τον Μάιο ο δεύτερός της γιος. Είπαμε για τον Ε.Θ.Ο.Κ. και αναφερθήκαμε σε θεατρικές παραστάσεις. Το μεσημέρι σαν έφθασε ο Γιώργος, ο άνδρας της, το γυρίσαμε στα ούζα.
Το καλαίσθητο, ενδιαφέρον και χρήσιμο βιβλίο: «Οδοιπορικό στο γευστικό πολιτισμό της Κεντρικής Λέσβου» μάς οδήγησε να μην πραγματοποιήσουμε τη σχεδιασμένη εκδρομή στο νησί, αλλά μάς αποζημίωσε με ένα γλυκύτατο πρωινό.