Τι πιστεύουν οι πολίτες της «κοινωνίας της πληροφόρησης» για τους παρόχους της; «Η δημοσιογραφία είναι ένα άκρως επικίνδυνο επάγγελμα, εφόσον ασκείται σωστά», «τα πολλά Μέσα προάγουν μεν την πολυφωνία, αλλά δεν έχουν συμβάλει στον εκδημοκρατισμό του βίου μας», λένε όσοι συμμετείχαν γραπτά ή προφορικά σε πανελλαδική έρευνα που διεξήχθη από το Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου υπό την επίβλεψη του επίκουρου καθηγητή Ευστράτιου Παπάνη.
Όσον αφορά στην επιλογή του μέσου πληροφόρησης, είναι αξιοπρόσεκτη η άνοδος της πληροφόρησης από το διαδίκτυο (35,4%), ενώ βέβαια η τηλεόραση διατηρεί τα πρωτεία (78,1%). «Η ενημέρωση μέσω διαδικτύου κερδίζει όλο και περισσότερους οπαδούς, επειδή είναι διαδραστική», εξηγεί στην «Καθημερινή» ο κ. Παπάνης. «Ο χρήστης μπορεί να επιλέξει τα θέματα για τα οποία θέλει να ενημερωθεί, να επέμβει στην είδηση, να τη σχολιάσει και να τη στείλει σε άλλους ενδιαφερομένους.» Το ραδιόφωνο έχει ένα σταθερό κοινό της τάξεως του 32,2%. «Το διαδίκτυο ουσιαστικά είναι ένα μέσο που τείνει να “καπελώσει” τα υπόλοιπα. Σε λίγο καιρό θα βλέπουμε τηλεόραση, θα ακούμε ραδιόφωνο και θα διαβάζουμε τις εφημερίδες online.»
Την εφημερίδα ως μέσο ενημέρωσης επιλέγει το 41,4%, ωστόσο περισσότεροι από τους μισούς επίδοξους αναγνώστες (51,5%) ομολογούν ότι «ξεφυλλίζουν απλώς την εφημερίδα».
Δριμεία κριτική εξαπολύουν έναντι των ιδιωτικών καναλιών της τηλεόρασης, καθώς το 88,8% των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι υπάρχει ποιοτική διαφορά μεταξύ κρατικών και μη τηλεοπτικών σταθμών, ενώ παράλληλα το 85,7% κρίνουν ως πιο αντικειμενικούς πληροφοριοδότες τα κρατικά κανάλια. «Αποδεικνύεται ότι το κοινό συνειδητά επιλέγει να βλέπει ελαφρές εκπομπές, μόνο και μόνο για να αποφορτίζεται από τα προβλήματα της καθημερινότητας», υπογραμμίζει ο κ. Παπάνης, «αντιλαμβάνεται όμως τη γελοιότητά τους και την κατακρίνει.»
Η επιλογή της αγαπημένης θεματολογίας διαφέρει ανάλογα με το φύλο. Ενώ οι άνδρες παρακολουθούν επιμελώς τα πολιτικά και οικονομικά δρώμενα, καθώς και τα αθλητικά (53%, 40,7% και 50,4%), οι γυναίκες φέρονται να ενδιαφέρονται περισσότερο για τα ψυχαγωγικά και κοινωνικά θέματα (46,4% και 50%). Οι συμμετέχοντες στην έρευνα αναγνωρίζουν τα Μ.Μ.Ε. ως «τέταρτη εξουσία», αφού θεωρούν ότι μπορούν να ασκήσουν προπαγάνδα (60%). «Ωστόσο, αυτό αποτελεί μια πάγια άποψη που ανακυκλώνεται», επισημαίνει ο κ. Παπάνης, «τις περισσότερες φορές δεν μπορούν να το στοιχειοθετήσουν.» Εκτός από την καχυποψία σχετικά με την αντικειμενικότητα των Μέσων, οι πολίτες δηλώνουν σαφώς απογοητευμένοι από το επίπεδο της δημοσιογραφίας. Το 51,5% υποστηρίζει ότι η σύγχρονη δημοσιογραφία έχει εκπέσει και 60% αυτών ελπίζουν στην αναβάθμιση του κλάδου με νέο «αίμα».

«Καθημερινή» (11/03/2009)