Στην έγκριση πίστωσης 25 χιλιάδων ευρώ, με την οποία και θα ολοκληρωθεί η αποτύπωση του αρχαίου λιμενικού δικτύου πέριξ της Λέσβου, προχώρησε την προηγούμενη βδομάδα η αρμόδια νομαρχιακή επιτροπή. Το ποσό θα διατεθεί μέσω προγραμματικής σύμβασης στην Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων του υπουργείου Πολιτισμού.
Το έργο, που θα συνεχιστεί και θα ολοκληρωθεί με ένα δεύτερο στάδιο-πρόγραμμα προβολής των αρχαίων λιμανιών, αρχικά χρηματοδοτήθηκε απ’ το Λιμενικό Ταμείο Λέσβου και αποσκοπεί στην ανάδειξη των αρχαίων λιμανιών, δηλαδή του βυθισμένου ιστορικού πλούτου του νησιού, που συγκαταλέγεται στον καλύτερα διατηρημένο της χώρας.

«Πριν λίγες μέρες - ανέφερε ο πρόεδρος της Επιτροπής Συγχρηματοδοτούμενων Έργων, Θεόδωρος Βαλσαμίδης - ο νομάρχης Παύλος Βογιατζής έγινε αποδέκτης αιτήματος της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων, με το οποίο παρουσιαζόταν το έως σήμερα έργο της στην αποτύπωση του αρχαίου λιμενικού δικτύου της Λέσβου, καθώς και οι από εδώ και πέρα δυνατότητες που ανοίγονται για την ανάδειξη των αρχαίων λιμενικών εγκαταστάσεων της Λέσβου.»

Παράδειγμα εργασίας
Όπως αναφερόταν στο αίτημα προς το νομάρχη, το Δεκέμβριο του 2007 η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων ξεκίνησε τη φωτογραφική αποτύπωση του αρχαίου λιμενικού δικτύου της Λέσβου (λιμάνια Μυτιλήνης, Μήθυμνας, Άντισσας, Ερεσού, Αγίου Φωκά, Πύρρας), προκειμένου να προχωρήσει στη συνέχεια σε τοπογραφική και αρχιτεκτονική αποτύπωση, μελέτη και ανάδειξη των καταλοίπων τους ώστε τα λιμάνια του νησιού να χρησιμοποιηθούν ως παράδειγμα εργασίας για την καταγραφή και των υπολοίπων αρχαίων λιμενικών εγκαταστάσεων της χώρας.
Η Εφορεία τόνιζε το γεγονός ότι τα αρχαία λιμενικά έργα αποτελούν τεχνικά έργα ιδιαίτερης σημασίας και από άποψης τεχνικής, εξ αιτίας της δόμησής τους στο ιδιαίτερο περιβάλλον της ακτογραμμής και λόγω της συμβολής τους στην ανάπτυξη του πολιτισμού, καθώς σε αυτά βασίστηκε η από θαλάσσης άμυνα (πολεμικοί λιμένες), αλλά και η οικονομική ανάπτυξη των αρχαίων πόλεων (εμπορικοί λιμένες). Τα κατάλοιπα των λιμενικών έργων της Λέσβου συγκαταλέγονται, όπως μας ανέφερε ο κ. Βαλσαμίδης, «σύμφωνα με την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων στα σημαντικότερα λιμενικά κατάλοιπα του Αιγαίου για την εξαίρετη τεχνική κατασκευή τους και το βαθμό διατήρησής τους. Το βόρειο δε λιμάνι της Μυτιλήνης - Μαλόεις λιμήν, στην Επάνω Σκάλα - αποτελεί το καλύτερα διατηρημένο ιστάμενο λιμενικό έργο της ελληνικής επικράτειας από την Κλασσική Περίοδο.»



Και νέοι λιμένες
Στο πλαίσιο της ίδιας εργασίας που ξεκίνησε απ’ το λιμάνι της Μυτιλήνης πραγματοποιήθηκε δεκαήμερη αποστολή το φθινόπωρο του 2008, οπότε αποτυπώθηκαν τοπογραφικά τα λιμάνια της Μήθυμνας, της Ερεσού κι εν μέρει του Αγίου Φωκά στη Βρίσα, ενώ από 9 έως 19 Ιουνίου φέτος το καλοκαίρι έγινε ακόμη μια αποστολή, στη διάρκεια της οποίας αποτυπώθηκαν τα λιμάνια στο Μεσιτζίκι (κόλπος Καλλονής) και στην Άντισσα. Το κλιμάκιο εντόπισε και τρεις νέες θέσεις με ποντισμένα παράκτια κατάλοιπα στην περιοχή της Μήθυμνας, ένα άγνωστο στην επιστημονική βιβλιογραφία λιμενικό έργο στη Σκάλα Συκαμιάς και δυο ναυάγια στην περιοχή του Αγίου Φωκά. Τεκμηρίωσε φωτογραφικά, επιπλέον, βυθισμένα κατάλοιπα σε εννέα θέσεις: Πηγαδάκια, Καρά Τεπέ, Θερμή, Σκάλα Μιστεγνών, Σκάλα Νέων Κυδωνιών, Αποθήκα, Πύρρα και Κουρτήρ και πραγματοποίησε δοκιμαστικές φωτογραφικές λήψεις στο λιμάνι της Ερεσού και τον προσήνεμο λιμενοβραχίονα της Επάνω Σκάλας στη Μυτιλήνη, για τη δημιουργία φωτομωσαϊκού, μιας πρακτικής που δοκιμάζεται πρώτη φορά σε αρχαίο λιμενικό έργο.



Τη δαπάνη των δύο προηγούμενων αποστολών κάλυψε το Λιμενικό Ταμείο Λέσβου, ενώ όπως τόνισε ο κ. Βαλσαμίδης, με τη χρηματοδότηση που αποφάσισε και ενέκρινε η νομαρχία ύψους 25.000 ευρώ θα γίνει ολοκλήρωση της αποτύπωσης. Δηλαδή θα ολοκληρωθεί η τοπογραφική-αρχιτεκτονική αποτύπωση στο λιμάνι της Άντισσας και στο λιμάνι Σκάλας Συκαμιάς, όπως επίσης και η φωτογραφική τεκμηρίωση σε κάποιες θέσεις με κτηριακά κατάλοιπα, όπως π.χ. η Εφταλού. Ακόμη θα γίνει τοπογραφική-αρχιτεκτονική αποτύπωση στο λιμάνι της Επάνω Σκάλας και το Φανάρι στο τριηρικό νότιο λιμάνι Μυτιλήνης, καθώς και φωτομωσαϊκά στα λιμάνια της Επάνω Σκάλας, Μήθυμνας, Ερεσού και Αγίου Φωκά, όπου διατηρούνται λιμενικά κατάλοιπα σε καλή κατάσταση.
Μετά την ολοκλήρωση των αποτυπώσεων θα γίνει η έκδοση των αποτελεσμάτων που θα περιλαμβάνει την ιστορική και αρχαιολογική τεκμηρίωση, φωτογραφίες, σχέδια και ψηφιακές αναπαραστάσεις των λιμενικών καταλοίπων και τη σύνταξη αρχαιολογικής μελέτης για την ανάδειξή τους.
«Όπως αναφέρουν και τα στελέχη της Εναλίων Αρχαιοτήτων, το συγκεκριμένο έργο θα συμβάλει καθοριστικά στην ανάδειξη των αρχαίων λιμανιών και στην προστασία τους, και απ’ την πλευρά μας πέρα της έγκρισης της αιτούμενης πίστωσης είμαστε ανοιχτοί και σε περαιτέρω συνεργασία για να βγουν στο φως τα αρχαία λιμάνια, το δίκτυο των λιμένων πέριξ της Λέσβου», ανέφερε ο κ. Βαλσαμίδης.