Λέσβος και Μυτιληναίων Αιγιαλός
Δεκαπενθήμερες επισημάνσεις

Δημοσιεύουμε σήμερα το έκτο κείμενο της περιγραφής της εκδρομής μας, το περασμένο καλοκαίρι στο γραφικό, μεγαλοπρεπές, ανατολίτικο, εγκαταλειμμένο, ερειπωμένο και χορταριασμένο εξοχικό, της δαφιώτικης οθωμανικής οικογένειας των Μπεκήρ Αγάδων.
Στο επαναλαμβανόμενο ερώτημα της Ερατώς για τους απογόνους τού καταγεγραμμένου ως Γενάρχη Χατζή Εμπού Μπεκήρ Αγά απάντησα ως εξής:
- Καλό είναι πριν αναφερθούμε στους απογόνους του Χατζή Εμπού Μπεκήρ Αγά να πούμε δυο λόγια για τον πατέρα του, τον Χαβδή Μπεκήρ Αγά, που μνημονεύεται σε μια τούρκικη πλωμαρίτικη βρύση.
- Στο χωριό του πατέρα σου Στυλιανού βρήκες τον πατέρα του Εμπού Μπεκήρ;
- Κατά πώς γράφει στο βιβλίο «Το Πλωμάρι», ο Δημήτρης Παπάζογλου: «Ο Ποταμός στα 1818 ήταν μια ασήμαντη ναυτική Σκάλα με μικρές παράγκες και μερικά μικρομάγαζα. Σε αυτήν έμεναν μερικές οικογένειες γεμιτζήδων και ψαράδων. Υπήρχε και ένα καφενείο, το «Καφενείον των ναυτών», στη θέση του σημερινού Αναγνωστηρίου, μ’ ένα σιντριβάνι απ’ έξω και ένα μεγάλο πλάτανο - όχι τον σημερινό, αλλά στην ίδια με τούτον θέση.» Εκεί σήμερα σώζεται μια βρύση κάτω από τις σκάλες του Αναγνωστηρίου με μια μαρμάρινη πλάκα με τούρκικη επιγραφή, όπως φαίνεται στη φωτογραφία που ανέσυρα από το βιβλίο του Παπάζογλου και που ο φαρμακοποιός Νίκος Λαγουμίδης, αφού βρήκε ειδικό μεταφραστή έμαθε το περιεχόμενό της.
- Και τι λέει η επιγραφή;
- Η πρώτη σειρά είναι από το Κοράνι: «Εμείς το κάθε τι το ζωντανό το φτιάξαμε από το νερό»
- Και οι χημικοί το ίδιο λέμε!
- Η δεύτερη σειρά έχει με λέξεις την τούρκικη χρονολογία «χίλια διακόσια τριάντα τρία» που αντιστοιχεί στην δική μας 1813 και στις επόμενες σειρές γίνεται μια ευχή: «Ευχή για την ψυχή του μακαρίτη Εμπού Μπεκήρ Αγά γιου του μακαρίτη Χαβδή Μπεκήρ Αγά, που έκανε φιλάνθρωπες και ωραίες πράξεις και είναι άξιος για τα πιο υψηλά δώματα του Παράδεισου».
- Η αναφορά γίνεται για τον Δαφιώτη σκληρό ληστή τον Βοεβόδα Εμπού Μπεκήρ Αγά;
- Οι πολυμήχανοι Πλωμαρίτες αφιέρωσαν την πλάκα με την ευχή για τη σωτηρία της ψυχής του, γράφοντας για φιλάνθρωπες και ωραίες πράξεις, σε αντιδιαστολή με τις αρπαγές των κτημάτων από τους χριστιανούς και τις παρανομίες του, για τις οποίες ο Σουλτάνος τον εξόρισε στην Κύπρο, τον χαρακτηρίζουν άξιο για τα ανώτατα δώματα του παράδεισου επειδή φοβούνται τους ισχυρούς απογόνους του. Γράφουν το παραπάνω και γελούν μιας και από μέσα τους σίγουρα σκέπτονται πως του αξίζει η κόλαση.
- Εξουσίαζαν και το Πλωμάρι οι Αγάδες της Καλλονής;
- Το Πλωμάρι πλήρωνε φόρους στον Καζά της Καλλονής και ανήκε διοικητικά και δικαστικά σε αυτόν μέχρι το 1862 και αυτή η επιγραφή στήθηκε στο 1813 και υπενθυμίζει την κυριαρχία των απογόνων του Εμπού Μπεκήρ Αγά. Για την κυριαρχία των αγάδων της Καλλονής στο Πλωμάρι ο Σταύρος Τάξης στο βιβλίο του «Συνοπτική Ιστορία και τοπογραφία της Λέσβου» Κάιρο 1909, μνημονεύει μία έγγραφη υποσχετική ομολογία του 1723 από το Μεγάλο Χωριό που υπογράφουν εννέα προεστοί και γέροντες των δύο χωρίων του Πλωμαρίου, του μεγάλου και του μικρού και δηλοποιούν ότι συμφώνησαν και πήραν τα χωρία επάνω τους, για δύο χρόνια, με ποσό χίλια εκατόν γρόσια και υπόσχονται ότι θα πληρώνουν δόσεις κάθε τέσσερις μήνες. Στην έγγραφη ομολογία τους καταλήγουν: «Δι’ ό και εις ένδειξιν και ασφάλειαν εδώσαμεν και την παρούσαν μας υποσχετικήν ομολογίαν εις τον Αγάν Καλλονής Ισμαήλ Βέη».
- Θυμάμαι που πήγαμε στο εξοχικό του παππού σου Αριστείδη και της γιαγιάς σου Δέσποινας, στην αγαπημένη σου Αγκαθερή και είδαμε δυτικά της το Παλαιοχώρι και ανατολικά της το Μεγαλοχώρι, όπου και ο τάφος του Βενιαμίν!
- Ο ιερομόναχος, φυσικομαθηματικός και φιλόσοφος Βενιαμίν ο Λέσβιος ήταν από το 1808 μέχρι το 1812 συχνά επισκέπτης της σχολής, που ίδρυσε στην Καλλονή, ο φιλόμουσος, Κύπριος Μητροπολίτης, ο Μηθύμνης Πανάρετος. Στο βιβλίο του Ιωάννου Μουτζούρη «Η Καλλονή της Λέσβου» περιέχεται η παρακάτω καταγραφή από το βιβλίο «Βενιαμίν ο Λέσβιος», Αθήναι 1880, του εξ Αγίας Παρασκευής Γεωργίου Α. Αριστείδου, καθηγητού της σχολής των Κυδωνιών: «Εν μιά των συνδιαλέξεων τούτων παρουσιασθέντος Οθωμανού τινός, ανθρώπου τυχαίου και βαναύσου τους τρόπους, «τίς ούτος;» ηρώτησεν ο Βενιαμίν. «Μπέης του τόπου μας» απεκρίθη ο Αρχιερεύς. «Άθλιοι ημείς!» υπέλαβεν ο διδάσκαλος, «αν οι εξουσιασταί ημών τοιούτοι, οι εξουσιαζόμενοι άρα γε οποίοι;»
- Όμως τι γνωρίζουμε για τους απογόνους των Μπεκήρ Αγάδων;
- Αυτό θα αναφερθεί στις επόμενες δεκαπενθήμερες επισημάνσεις!

Υ.Γ. Ευχαριστώ τον φίλο Μάκη Αξιώτη για την παραχώρηση μιας πρόσφατης φωτογραφίας της επιγραφής της βρύσης και αναμένω τη μετάφρασή της, μόλις εκείνος την παραλάβει από τους ειδικούς που αποτάθηκε. Επίσης ευχαριστώ τον φιλόλογο Γιάννη Χατζηβασιλείου, Διευθυντή - Αρχισυντάκτη του περιοδικού «Αγιάσος», για την ευγενική του προς εμένα σύσταση βιβλίων, που περιέχουν πληροφορίες για τους Δαφιώτες Μπεκήρ Αγάδες.

Άρης Κυριαζής
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.