Ένα δυνατό χαστούκι στην Ελλάδα αποτελούν οι διαπιστώσεις στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Πρόληψης των Βασανιστηρίων του Συμβουλίου της Ευρώπης, η οποία αναφέρεται στις συνθήκες κράτησης των παράνομων μεταναστών στην Ελλάδα.
Ένα δυνατό χαστούκι στην Ελλάδα αποτελούν οι διαπιστώσεις που περιλαμβάνονται στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Πρόληψης των Βασανιστηρίων (CPT) του Συμβουλίου της Ευρώπης, η οποία δόθηκε την περασμένη Τρίτη στη δημοσιότητα και αναφέρεται στις συνθήκες κράτησης των παράνομων μεταναστών στην Ελλάδα. Η έκθεση ντροπή για τη χώρα μας περιλαμβάνει εκτενείς αναφορές στη Μυτιλήνη, όπου σύμφωνα με τις διαπιστώσεις της Επιτροπής, οι συνθήκες είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες για την υγεία τόσο των προσφύγων όσο και του προσωπικού, αλλά και συνολικότερα του πληθυσμού του νησιού.
Ας σημειωθεί ότι λίγες ημέρες πριν, το υπουργείο Εσωτερικών «παρέκαμψε» τη Μυτιλήνη από το πρόγραμμα επίσκεψης του αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αρμόδιου για θέματα Μετανάστευσης, Ζακ Μπαρό, προφανώς θεωρώντας ότι η Λέσβος δεν αντιμετωπίζει προβλήματα από την παράνομη μετανάστευση, αλλά ούτε και προβλήματα στο διαβόητο Κέντρο Υποδοχής και Προσωρινής Διαμονής της Παγανής.
Επιτόπια επίσκεψη
Η έκθεση του Συμβουλίου της Ευρώπης συντάχθηκε μετά την επίσκεψη αποστολής μελών της Επιτροπής στην Ελλάδα στις 23 έως 29 Σεπτεμβρίου του 2008, δόθηκε όμως μόλις την Τρίτη 30 Ιουνίου 2009 στη δημοσιότητα, την ίδια μέρα που έλαβε η Επιτροπή και την απάντηση των ελληνικών αρχών. Αυτό αποτελεί, σύμφωνα με πληροφορίες, Αρχή του Συμβουλίου της Ευρώπης, που δημοσιεύει τις εκθέσεις μόνο όταν λάβει και απαντήσεις από τις ενδιαφερόμενες πλευρές.
Σχετικά με τις συνθήκες κράτησης στην Ελλάδα, τα μέλη της αποστολής αναγνωρίζουν ότι «έχουν γίνει μερικά μέτρια βήματα προόδου», όμως από την άλλη μεριά εκφράζουν την απογοήτευσή τους γιατί, όπως αναφέρουν, από το 1993 που έγινε η πρώτη επίσκεψη της Επιτροπής στην Ελλάδα, βρίσκονται στη θέση συνεχώς να επαναλαμβάνουν τις ίδιες ελλείψεις.
Ειδικά όσον αφορά στη Μυτιλήνη, η έκθεση τονίζει την ανάγκη δημιουργίας ενός νέου κέντρου, υπογραμμίζοντας ότι οι συνθήκες εκεί είναι απαράδεκτες και οι πρώην αποθήκες της Παγανής δεν μπορούν να καλύψουν τις υπάρχουσες ανάγκες.
Όσον αφορά στο κομμάτι της υγείας, η έκθεση αναφέρεται στην αποχώρηση της αντιπροσωπείας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα με ευθύνη των τοπικών Αρχών, που εμφανίζονται να μην είχαν καλή συνεργασία με την οργάνωση. Όμως έντονα αναμένεται να συζητηθεί το κομμάτι της απάντησης του υπουργείου Εσωτερικών για το θέμα αυτό, όπου κατηγορούνται οι γιατροί της οργάνωσης για δυο ιατρικά λάθη, ενώ γίνονται και απαξιωτικά σχόλια για κάποιες κατασκευές που επεχείρησαν να κάνουν τα μέλη της αποστολής της οργάνωσης.
Δυο-δυο σε ένα στρώμα!
Συγκεκριμένα, αναφορικά με τις συνθήκες στην Παγανή, η έκθεση αναφέρει ότι οι συνθήκες που είχαν διαπιστωθεί κατά την προηγούμενη επίσκεψη της Επιτροπής το 2007, δεν άλλαξαν το 2008. Κατά την τελευταία επίσκεψη, μάλιστα, της Επιτροπής στο Κέντρο Υποδοχής, υπήρχαν 730 άτομα, σε ένα χώρο δυναμικότητας 300 ατόμων.
Σημειώνουν ότι υπάρχουν θάλαμοι των 100 ατόμων που μοιράζονται δυο τουαλέτες, ενώ κάποια άτομα χρειάζεται να μοιράζονται στρώματα ή να κοιμούνται στο πάτωμα αφού δεν υπάρχουν κρεβάτια! «Ξεκάθαρα, κάτω από τέτοιες συνθήκες κάθε προσπάθεια να διατηρηθούν βασικές συνθήκες υγιεινής ή γενικότερα ανεκτές κοινωνικές συνθήκες και ιατρική κάλυψη, είναι καταδικασμένη ν’ αποτύχει», αναφέρει χαρακτηριστικά στην έκθεσή της η Επιτροπή. Καλεί μάλιστα τις ελληνικές αρχές να προχωρήσουν σε άμεσα βήματα για να βελτιώσουν τις συνθήκες και προτείνει τη δημιουργία νέου κέντρου υποδοχής.
Όσον αφορά στην υγεία, αφού διαπιστώνουν ότι οι δυο γιατροί που απασχολούνται με μειωμένο ωράριο δεν μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες τουλάχιστον 300 ατόμων, που είναι η δυναμικότητα του Κέντρου, εκφράζουν την ανησυχία τους για το γεγονός ότι πληροφορήθηκαν την αποχώρηση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα από το Κέντρο Υποδοχής λόγω της κακής συνεργασίας με τις τοπικές αρχές, αλλά και κυρίως για το γεγονός ότι δεν είχαν δυνατότητα να εξετάσουν τους πρόσφυγες που φιλοξενούνται εκεί παρά μόνο μέσα από τα κάγκελα.
Κι η απάντηση…
Στην απάντησή του το υπουργείο Εσωτερικών σχετικά με τις συνθήκες στην Παγανή σημειώνει αρχικά την εντυπωσιακή αύξηση των παράνομων αφίξεων που σημειώθηκε το 2008 στη Λέσβο με 13.112 μετανάστες, γεγονός που - όπως αναφέρει - κάνει δύσκολο το έργο των Αρχών για την υποδοχή τους. Σημειώνει επίσης ότι έχουν γίνει σημαντικές αλλαγές από τη νομαρχία το τελευταίο διάστημα. Μάλιστα αναφέρεται χαρακτηριστικά ο προαυλισμός που γίνεται πλέον στους πρόσφυγες κάποιες ώρες την ημέρα, και η ενίσχυση του προσωπικού στην Παγανή με συγκεκριμένες ειδικότητες. Ειδική αναφορά γίνεται στη λειτουργία του Κέντρου Ανηλίκων στην Αγιάσο για τη φιλοξενία ασυνόδευτων ανηλίκων.
Όσον αφορά στην οργάνωση Γιατροί Χωρίς Σύνορα, εντύπωση προκαλεί η απάντηση του υπουργείου για την αποχώρησή τους από το Κέντρο της Παγανής. Αναφέρει αρχικά ότι η οργάνωση αποχώρησε με δική της θέληση, διακόπτοντας το πρόγραμμα ιατρικής περίθαλψης στην Παγανή. Αναφέρει επίσης ότι η νομαρχία τού παραχώρησε… «μια μεγάλη σκηνή στην αυλή» (!) για να εγκατασταθούν, ενώ σχολιάζει με απαξιωτικό τρόπο τις προσπάθειες των μελών της οργάνωσης να κατασκευάσουν ένα WC και ένα μπάνιο, οι οποίες όμως «δεν κράτησαν» και χρειάσθηκε να ξαναφτιαχθούν. Επίσης αναφέρεται ότι σύμφωνα με σχετικό έγγραφο της νομαρχίας, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έκαναν δυο λάθη. Το πρώτο ήταν ότι έβαλαν σε ανοιχτή πληγή φάρμακο με θερμαντική ουσία και το δεύτερο ότι έδωσαν σε ασθενή λάθος φάρμακο. Προσθέτει ακόμη ότι κατά τη διάρκεια της παραμονής τους, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα βοηθούσαν σε πολλά πράγματα, αλλά συχνά «ασκούσαν κριτική στο προσωπικό του Κέντρου».
Σοβαρές καταγγελίες
Κακομεταχείριση…
Εκτενή αναφορά γίνεται στην έκθεση για καταγγελίες κακομεταχείρισης των προσφύγων από τις ελληνικές αστυνομικές και λιμενικές αρχές, χωρίς όμως να υπάρχει καμμιά συγκεκριμένη καταγγελία που να αφορά τη Λέσβο. Καταγράφουν στην έκθεση ότι «εξακολουθεί να μην υπάρχει δομημένος και συστηματικός τρόπος αντιμετώπισης του φαινομένου». Σε αυτό το σημείο έντονη είναι η αντίδραση της Ελλάδας, που απαντά ότι δεν μπορεί να δεχθεί αόριστες καταγγελίες και ισχυρισμούς που δε συνοδεύονται από στοιχεία.
Σχετικά με τις συνθήκες υποδοχής και κράτησης των λαθρομεταναστών από τις αστυνομικές και λιμενικές αρχές, η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι «στη μεγάλη πλειοψηφία οι συνθήκες αυτές στην Ελλάδα είναι απαράδεκτες».
Όπως τονίζεται δε, η πρόταση για την κατασκευή νέων εγκαταστάσεων στη Λέσβο παρέχει κατά την άποψη της Επιτροπής την ευκαιρία στις ελληνικές αρχές για την κατασκευή σωστά σχεδιασμένου κέντρου για τους ξένους.
Παράνομες αφίξεις
Συνολικά 20 αλλοδαπούς που ήρθαν παράνομα στη χώρα εντόπισαν το πρωί της Τετάρτης αστυνομικοί στην περιοχή του Μανταμάδου. Σύμφωνα με δήλωσή τους, αποβιβάστηκαν με φουσκωτές βάρκες σε παραθαλάσσια σημεία της περιοχής, προερχόμενοι από τα απέναντι τουρκικά παράλια.