Εμπρός Εβδομαδίαια Εφημερίδα Νομού Λέσβου - Γυμνασιάρχου Ολυμπίου 4 - Mυτιλήνη - 81100
Απαγορεύεται η αναπαραγωγή με οποιονδήποτε τρόπο.
Απαγορεύεται η αναπαραγωγή με οποιονδήποτε τρόπο.
Στην επικαιρότητα φέρνει η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Λήμνου, για ακόμη μια φορά, τα προβλήματα και τις καταστροφές που προξενούν τα αγριοκούνελα στις αγροτικές καλλιέργειες του βορειοανατολικού κυρίως τμήματος του νησιού του νησιού. Με επιστολή στην υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Τίνα Μπιρμπίλη, και την υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κατερίνα Μπατζέλη, αλλά και τη γενική γραμματέα της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, Σοφία Θεολογίτου, το νομάρχη Λέσβου, Παύλο Βογιατζή, και τον έπαρχο Λήμνο, η ΕΑΣ Λήμνου ζητά οριστική λύση στο πρόβλημα, καθώς όπως αναφέρει δεν υπάρχουν «περιθώρια για άλλες πιλοτικές προσπάθειες».
Ήδη η γενική γραμματέας της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, Σοφία Θεολογίτου, ζήτησε τη διοργάνωση συνάντησης όλων των αρμόδιων φορέων, για την πληρέστερη ενημέρωση και για τη δρομολόγηση δράσεων που θα βοηθήσουν στην επίλυση των προβλημάτων που προκαλούνται λόγω του ανεξέλεγκτου αριθμού των αγριοκούνελων.
Σύμφωνα με την ΕΑΣ Λήμνου, επειδή «ο καιρός περνά και κανένας επίσημος φορέας, είτε λέγεται δήμος, είτε επαρχείο, είτε νομαρχία, δεν ασχολείται με το θέμα των αγριοκούνελων», η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Λήμνου αναλαμβάνει να επικαιροποιήσει το θέμα, «αφουγκραζόμενη την αγωνία των αγροτών της Λήμνου, που βλέπουν τα εισοδήματά τους να μειώνονται δραματικά και κανένας δεν τους προσφέρει κάποια βοήθεια».
Δύο δεκαετιών πρόβλημα
Συμπληρώνοντας τη δεύτερη δεκαετία κατά την οποία τα αγριοκούνελα στη Λήμνο αποτελούν μάστιγα για τον αγροτικό πληθυσμό, ο πρόεδρος της Ένωσης, Σάββας Βαρελτζής, τονίζει ότι «το πρόβλημα της καταστροφής των καλλιεργήσιμων εκτάσεων και των βοσκοτόπων δυστυχώς εντείνεται. Εκτιμάται ότι σε δυσμενή κατάσταση δεν είναι πλέον μόνο η βορειοανατολική Λήμνος, αλλά ολόκληρο σχεδόν το νησί.».
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει, χαρακτηριστικό παράδειγμα των καταστροφών αποτελεί η περιοχή της Μητρόπολης, όπου από 1.200 στρέμματα σιτηρών το 1994, το 2006 τα καλλιεργήσιμα στρέμματα σιτηρών ανήλθαν στα 450, ενώ το 2008 στα 540 κι αυτό γιατί λήφθηκαν κάποια διαχειριστικά μέτρα. Ένα ακόμα στοιχείο που αναδεικνύει την ένταση του φαινομένου είναι το γεγονός ότι οι αγραναπαύσεις στο νησί το 2000 ήταν 2.202,5 στρέμματα, ενώ το 2004 η αντίστοιχη έκταση ήταν 20.786 στρέμματα.
Το κόστος στην αγροτική οικονομία του νησιού είναι μεγάλο, συνυπολογίζοντας τη μείωση της συγκομιδής των καλλιεργειών, τη μείωση της κτηνοτροφικής παραγωγής, το κόστος διαχείρισης του πληθυσμού από τους ίδιους τους αγρότες. Σύμφωνα με την ΕΑΣ Λήμνου, οι αποζημιώσεις που δίνονται μέσω ΕΛΓΑ δεν είναι ικανοποιητικές και υπάρχει πρόβλημα με την εγκατάλειψη των καλλιεργειών και τη μείωση της πρωτογενούς παραγωγής.
Πρόβλημα για το περιβάλλον
Μια άλλη παράμετρος που αναδεικνύει η διοίκηση της Ένωσης είναι οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις που από τον υπερπληθυσμό των αγριοκούνελων «δεν είναι εύκολα υπολογίσιμες, γιατί υπάρχει σοβαρός κίνδυνος διαταραχής της οικολογικής ισορροπίας, καθώς και η υπερβόσκηση κάποιων φυτικών ειδών από τα αγριοκούνελα, και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές στη σύνθεση της βλάστησης στο νησί με συνέπειες και στη σύνθεση της άγριας πανίδας».
Οι προσπάθειες που έχουν καταβληθεί μέχρι σήμερα αφορούσαν σε μέτρα «τα οποία προφανώς δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα. Βεβαίως, είναι κοινά αποδεκτό ότι η εγκατάλειψη καλλιεργούμενων αγρών, η αποψίλωση καλλιεργούμενων εκτάσεων και η καταστροφή της χλωρίδας των βοσκοτόπων συνδέεται με οικονομικούς και κοινωνικούς παράγοντες, καθώς επηρεάζει άμεσα το αγροτικό εισόδημα και την ποιότητα ζωής των κατοίκων της Λήμνου.».
Ο πρόεδρος της ΕΑΣ Λήμνου τονίζει ακόμα στην επιστολή του: «Το ζήτημα δεν αντιμετωπίζεται με απλές και εύκολες παρεμβάσεις, θα πρέπει όμως να συμπυκνώσουμε το χαμένο χρόνο των άτοπων προσπαθειών, αν θέλουμε να “σωθεί” η αγροτική παραγωγή της Λήμνου και να στηριχτεί ο αγροτικός πληθυσμός. Η μείωση του πληθυσμού των αγριοκούνελων είναι ένας από τους κρίκους στην αλυσίδα της αγροτικής παραγωγής του νησιού που θα πρέπει να αποκατασταθεί εδώ και τώρα.»
Σε συνάντηση των εμπλεκόμενων φορέων του νησιού, η οποία πραγματοποιήθηκε το Φεβρουαρίου στο δήμο Μούδρου, εκφράστηκαν για άλλη μια φορά οι ανησυχίες των παραγωγών. Στη συνάντηση αυτή παρουσιάστηκε το «Σχέδιο διαχείρισης του πληθυσμού των αγριοκούνελων στο νησί της Λήμνου», που εκπονήθηκε από τους κυρίους Βασίλειο Κοντσιώτη και Νικόλαο Παπαγεωργίου του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στο πλαίσιο τριετούς έρευνας με χρηματοδότηση της νομαρχιακής αυτοδιοίκησης Λέσβου και το οποίο αποτελεί σημαντικότατο εργαλείο για την αντιμετώπιση του εν λόγω ζητήματος.
Το σχέδιο
Στο σχέδιο προτείνονται συγκεκριμένα διαχειριστικά μέτρα, τα οποία συνίστανται σε συνδυασμό:
- άροσης κονικλώνων,
- διαχείρισης ενδιαιτημάτων με καθαρισμό της επιφανειακής κάλυψης,
- αποκλεισμού περιοχών με περιφράξεις,
- κυνηγίου - εμπορικής εκμετάλλευσης.
Σύμφωνα με την ΕΑΣ Λήμνου, απαραίτητη προϋπόθεση για την εφαρμογή διαχειριστικών μέτρων είναι η συγκρότηση ενός φορέα διαχείρισης του πληθυσμού των αγριοκούνελων για την ορθολογική διαχείριση του είδους μακροπρόθεσμα στο νησί. Οι παρευρισκόμενοι στη συνάντηση τόνισαν επίσης ότι θα πρέπει να προχωρήσει η επικήρυξη νεκρών αγριοκούνελων με χρηματοδότηση ανά τεμάχιο.
Τέλος, ζητείται από τις δύο υπουργούς να προχωρήσουν σε οριστικές λύσεις. «Πώς είναι άλλωστε δυνατόν να απαιτούμε ολοκληρωμένη διαχείριση, ορθές πρακτικές, ανταγωνιστικά προϊόντα, συνεισφορά στα οικονομικά προβλήματα της χώρας από αποδυναμωμένες μονάδες, όπως αγρότες που εγκαταλείπουν τη γη τους και χάνουν το εισόδημά τους;», τονίζεται στην ανακοίνωση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το θέμα απασχόλησε το Δημοτικό Συμβούλιο Μούδρου σε πρόσφατη συνεδρίασή του, όπου εξέδωσε ψήφισμα που απέστειλε στους αρμόδιους υπουργούς και φορείς.
Ήδη η γενική γραμματέας της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, Σοφία Θεολογίτου, ζήτησε τη διοργάνωση συνάντησης όλων των αρμόδιων φορέων, για την πληρέστερη ενημέρωση και για τη δρομολόγηση δράσεων που θα βοηθήσουν στην επίλυση των προβλημάτων που προκαλούνται λόγω του ανεξέλεγκτου αριθμού των αγριοκούνελων.
Σύμφωνα με την ΕΑΣ Λήμνου, επειδή «ο καιρός περνά και κανένας επίσημος φορέας, είτε λέγεται δήμος, είτε επαρχείο, είτε νομαρχία, δεν ασχολείται με το θέμα των αγριοκούνελων», η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Λήμνου αναλαμβάνει να επικαιροποιήσει το θέμα, «αφουγκραζόμενη την αγωνία των αγροτών της Λήμνου, που βλέπουν τα εισοδήματά τους να μειώνονται δραματικά και κανένας δεν τους προσφέρει κάποια βοήθεια».
Δύο δεκαετιών πρόβλημα
Συμπληρώνοντας τη δεύτερη δεκαετία κατά την οποία τα αγριοκούνελα στη Λήμνο αποτελούν μάστιγα για τον αγροτικό πληθυσμό, ο πρόεδρος της Ένωσης, Σάββας Βαρελτζής, τονίζει ότι «το πρόβλημα της καταστροφής των καλλιεργήσιμων εκτάσεων και των βοσκοτόπων δυστυχώς εντείνεται. Εκτιμάται ότι σε δυσμενή κατάσταση δεν είναι πλέον μόνο η βορειοανατολική Λήμνος, αλλά ολόκληρο σχεδόν το νησί.».
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει, χαρακτηριστικό παράδειγμα των καταστροφών αποτελεί η περιοχή της Μητρόπολης, όπου από 1.200 στρέμματα σιτηρών το 1994, το 2006 τα καλλιεργήσιμα στρέμματα σιτηρών ανήλθαν στα 450, ενώ το 2008 στα 540 κι αυτό γιατί λήφθηκαν κάποια διαχειριστικά μέτρα. Ένα ακόμα στοιχείο που αναδεικνύει την ένταση του φαινομένου είναι το γεγονός ότι οι αγραναπαύσεις στο νησί το 2000 ήταν 2.202,5 στρέμματα, ενώ το 2004 η αντίστοιχη έκταση ήταν 20.786 στρέμματα.
Το κόστος στην αγροτική οικονομία του νησιού είναι μεγάλο, συνυπολογίζοντας τη μείωση της συγκομιδής των καλλιεργειών, τη μείωση της κτηνοτροφικής παραγωγής, το κόστος διαχείρισης του πληθυσμού από τους ίδιους τους αγρότες. Σύμφωνα με την ΕΑΣ Λήμνου, οι αποζημιώσεις που δίνονται μέσω ΕΛΓΑ δεν είναι ικανοποιητικές και υπάρχει πρόβλημα με την εγκατάλειψη των καλλιεργειών και τη μείωση της πρωτογενούς παραγωγής.
Πρόβλημα για το περιβάλλον
Μια άλλη παράμετρος που αναδεικνύει η διοίκηση της Ένωσης είναι οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις που από τον υπερπληθυσμό των αγριοκούνελων «δεν είναι εύκολα υπολογίσιμες, γιατί υπάρχει σοβαρός κίνδυνος διαταραχής της οικολογικής ισορροπίας, καθώς και η υπερβόσκηση κάποιων φυτικών ειδών από τα αγριοκούνελα, και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές στη σύνθεση της βλάστησης στο νησί με συνέπειες και στη σύνθεση της άγριας πανίδας».
Οι προσπάθειες που έχουν καταβληθεί μέχρι σήμερα αφορούσαν σε μέτρα «τα οποία προφανώς δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα. Βεβαίως, είναι κοινά αποδεκτό ότι η εγκατάλειψη καλλιεργούμενων αγρών, η αποψίλωση καλλιεργούμενων εκτάσεων και η καταστροφή της χλωρίδας των βοσκοτόπων συνδέεται με οικονομικούς και κοινωνικούς παράγοντες, καθώς επηρεάζει άμεσα το αγροτικό εισόδημα και την ποιότητα ζωής των κατοίκων της Λήμνου.».
Ο πρόεδρος της ΕΑΣ Λήμνου τονίζει ακόμα στην επιστολή του: «Το ζήτημα δεν αντιμετωπίζεται με απλές και εύκολες παρεμβάσεις, θα πρέπει όμως να συμπυκνώσουμε το χαμένο χρόνο των άτοπων προσπαθειών, αν θέλουμε να “σωθεί” η αγροτική παραγωγή της Λήμνου και να στηριχτεί ο αγροτικός πληθυσμός. Η μείωση του πληθυσμού των αγριοκούνελων είναι ένας από τους κρίκους στην αλυσίδα της αγροτικής παραγωγής του νησιού που θα πρέπει να αποκατασταθεί εδώ και τώρα.»
Σε συνάντηση των εμπλεκόμενων φορέων του νησιού, η οποία πραγματοποιήθηκε το Φεβρουαρίου στο δήμο Μούδρου, εκφράστηκαν για άλλη μια φορά οι ανησυχίες των παραγωγών. Στη συνάντηση αυτή παρουσιάστηκε το «Σχέδιο διαχείρισης του πληθυσμού των αγριοκούνελων στο νησί της Λήμνου», που εκπονήθηκε από τους κυρίους Βασίλειο Κοντσιώτη και Νικόλαο Παπαγεωργίου του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στο πλαίσιο τριετούς έρευνας με χρηματοδότηση της νομαρχιακής αυτοδιοίκησης Λέσβου και το οποίο αποτελεί σημαντικότατο εργαλείο για την αντιμετώπιση του εν λόγω ζητήματος.
Το σχέδιο
Στο σχέδιο προτείνονται συγκεκριμένα διαχειριστικά μέτρα, τα οποία συνίστανται σε συνδυασμό:
- άροσης κονικλώνων,
- διαχείρισης ενδιαιτημάτων με καθαρισμό της επιφανειακής κάλυψης,
- αποκλεισμού περιοχών με περιφράξεις,
- κυνηγίου - εμπορικής εκμετάλλευσης.
Σύμφωνα με την ΕΑΣ Λήμνου, απαραίτητη προϋπόθεση για την εφαρμογή διαχειριστικών μέτρων είναι η συγκρότηση ενός φορέα διαχείρισης του πληθυσμού των αγριοκούνελων για την ορθολογική διαχείριση του είδους μακροπρόθεσμα στο νησί. Οι παρευρισκόμενοι στη συνάντηση τόνισαν επίσης ότι θα πρέπει να προχωρήσει η επικήρυξη νεκρών αγριοκούνελων με χρηματοδότηση ανά τεμάχιο.
Τέλος, ζητείται από τις δύο υπουργούς να προχωρήσουν σε οριστικές λύσεις. «Πώς είναι άλλωστε δυνατόν να απαιτούμε ολοκληρωμένη διαχείριση, ορθές πρακτικές, ανταγωνιστικά προϊόντα, συνεισφορά στα οικονομικά προβλήματα της χώρας από αποδυναμωμένες μονάδες, όπως αγρότες που εγκαταλείπουν τη γη τους και χάνουν το εισόδημά τους;», τονίζεται στην ανακοίνωση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το θέμα απασχόλησε το Δημοτικό Συμβούλιο Μούδρου σε πρόσφατη συνεδρίασή του, όπου εξέδωσε ψήφισμα που απέστειλε στους αρμόδιους υπουργούς και φορείς.