Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 (συγκεκριμένα το 1992) με μια χρηματοδότηση από τα ΜΟΠ (Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα) είχε δημιουργηθεί το Κτηνιατρικό Εργαστήριο της Λέσβου. Για πάνω από μια δεκαετία διευθυντής του ήταν ο Στρατής Αρώνης. Όμως το 2004 επέλεξε να μεταταχθεί από το Κτηνιατρικό Εργαστήριο που υπάγεται στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, στη Διεύθυνση Κτηνιατρικής της νομαρχίας, όπου έγινε διευθυντής. Ο ίδιος μας είπε ότι από εκείνη την εποχή ήταν εμφανές ότι το Εργαστήριο οδεύει προς κλείσιμο, γι’ αυτό και επέλεξε να μεταταχθεί σε υπηρεσία της νομαρχίας.

Σήμερα το Κτηνιατρικό Εργαστήριο είναι μια υπηρεσία που δεν έχει κανένα αντικείμενο, διότι τις αναλύσεις του γάλακτος έχει αναλάβει να κάνει το Εργαστήριο Ελέγχου Γάλακτος του ΕΛΟΓΑΚ. Τα δείγματα αίματος που λαμβάνονται από το ζωικό πληθυσμό της Λέσβου (πρόβατα, κατσίκες, βοοειδή, πουλερικά) στέλνονται σε εργαστήρια αναφοράς στην ηπειρωτική Ελλάδα για ανάλυση. Το ίδιο γίνεται και με τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης, τα οποία ελέγχονται από τη Συντονιστική Επιτροπή Ελέγχου Τροφίμων, από τη Διεύθυνση Εμπορίου και τον ΕΦΕΤ.
Κι όμως όταν κατασκευάστηκε στην περιοχή της Παγανής, στις παρυφές της Μυτιλήνης, προβλέφθηκε να γίνει ένα μεγάλο κτηριακό συγκρότημα με υποδομές ευρωπαϊκών προδιαγραφών. Στόχος ήταν σε αυτό να πραγματοποιείται ένας μεγάλος αριθμός εργαστηριακών ελέγχων, γι’ αυτό και το Κτηνιατρικό Εργαστήριο έχει μια έκταση 700 τ.μ.. Στις εγκαταστάσεις του σήμερα φιλοξενείται το Αγροτικό Κτηνιατρείο της Μυτιλήνης, το οποίο συγκεκριμένα βρίσκεται… στο σπιτάκι που φύλακα. Επίσης φιλοξενείται το Εργαστήριο Ελέγχου Πόσιμων Νερών της ΤΕΔΚ, στο κτήριο που είχε κατασκευαστεί για να λειτουργεί ως νεκροτομείο του Εργαστηρίου. Επίσης, όταν το ιστορικό κτήριο που στέγαζε τη Διεύθυνση Κτηνιατρικής, στην περιοχή Κιόσκι της Μυτιλήνης, κρίθηκε ακατάλληλο στα μέσα της δεκαετίας του 2000, οι χώροι του Κτηνιατρικού Εργαστηρίου στέγασαν και αυτή την υπηρεσία. Οι εργαζόμενοι του Κτηνιατρικού Εργαστηρίου στεγάζονται στο πρώτο όροφο του κεντρικού κτηρίου.
Το παράδοξο είναι πως όταν αποφασίσθηκε να δημιουργηθεί στη Μυτιλήνη Εργαστήριο Ελέγχου Γάλακτος από τον ΕΛΟΓΑΚ, δεν αξιοποιήθηκαν οι εγκαταστάσεις, το προσωπικό και ο εξοπλισμός του Κτηνιατρικού Εργαστηρίου. Αντιθέτως, επιλέχθηκε να γίνει μια νέα μονάδα με πρόσθετες δαπάνες και φυσικά μεγάλη απώλεια χρόνου μέχρι να πάρει την τελική του μορφή.

Χωρίς αντικείμενο!
Η έλλειψη αντικειμένου εργασίας στο Κτηνιατρικό Εργαστήριο είναι φανερή και από το ότι σε αυτό με δυσκολία βρίσκεις τους υπαλλήλους του. Την περασμένη Παρασκευή από τη 1:15 έως τις 2.00 το μεσημέρι προσπαθούσαμε να επικοινωνήσουμε με την υπηρεσία στα τηλέφωνα που είναι καταχωρημένα στον τηλεφωνικό κατάλογο (22510 44200 και 22510 44222) για να έχουμε την άποψη του προϊσταμένου της υπηρεσίας, Θανάση Πέτρου, κάτι που δεν κατέστη δυνατό. Στην άλλη άκρη του τηλεφώνου δε βρισκόταν κανείς για να απαντήσει. Υπάλληλοι άλλων υπηρεσιών του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης λένε ότι μετά τις 12 το μεσημέρι δεν μπορείς να βρεις κανένα στο Κτηνιατρικό Εργαστήριο!
Σήμερα στο Κτηνιατρικό Εργαστήριο εργάζονται δύο κτηνίατροι και μια παρασκευάστρια, όπως μάθαμε. Επίσης πρόσφατα σε αυτό προστέθηκαν άλλοι τρεις υπάλληλοι μετά το κλείσιμο του Τοπικού Κέντρου Αγροτικής Ανάπτυξης. Προφανώς μεταφέρθηκαν σε αυτή την υπηρεσία επειδή ανήκει στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης κι όχι στη νομαρχία Λέσβου. Υπηρεσία του υπουργείου ήταν και τα Τοπικά Κέντρα Αγροτικής Ανάπτυξης.
Ο κ. Αρώνης, αναφερόμενος στον εξοπλισμό του Εργαστηρίου, μας είπε ότι όταν δημιουργήθηκε είχε τον πιο σύγχρονο εξοπλισμό (π.χ. ήταν από τα πρώτα εργαστήρια που απέκτησαν υγρό χρωματογράφο). Ωστόσο ποτέ δε στελεχώθηκε με το απαραίτητο επιστημονικό προσωπικό, γι’ αυτό και ο εξοπλισμός του δεν αξιοποιήθηκε. Σε αυτό θα έπρεπε να εργάζονται, μεταξύ άλλων, κτηνίατροι με ειδίκευση στη μικροβιολογία και την ανατομοπαθολογία και ένας βιοχημικός.
Οι αναλύσεις που έκανε το εργαστήριο ήταν περιορισμένες και εν τέλει οδηγήθηκε στην απαξίωση. Ο κ. Αρώνης μάς είπε πως επί των ημερών του είχαν γίνει περί τις 4.000 αναλύσεις σε γάλα και περίπου 600 αναλύσεις σε τρόφιμα. Σήμερα οι πληροφορίες μας λένε ότι δεν πραγματοποιείται καμμία ανάλυση στο Εργαστήριο, αν και θα μπορούσαν να γίνονται ορισμένες αφού ακόμη υπάρχουν αρκετά όργανα.
Την περίοδο 2000 - 2001 μεγάλο μέρος του εξοπλισμού του Εργαστηρίου έφυγε από τη Λέσβο προς άλλα εργαστήρια επειδή δεν αξιοποιούνταν. Μια τέτοια περίπτωση ήταν ο φασματογράφος μάζας. Εκείνη την εποχή θεωρούνταν από τα πλέον σύγχρονα όργανα.


Το κεντρικό κτήριο του Κτηνιατρικού Εργαστηρίου

Το χρειαζόμαστε ή όχι;
Ο πρόεδρος του ΓΕΩΤΕΕ, Γιάννης Τσακίρης, τονίζει ότι το Κτηνιατρικό Εργαστήριο θα μπορούσε να κάνει σειρά ελέγχων και αναλύσεων που τώρα γίνονται εκτός Λέσβου. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι η περίπτωση του καταρροϊκού πυρετού. Αν γινόταν συστηματική δουλειά, θα μπορούσε να είχε πιστοποιηθεί το Κτηνιατρικό Εργαστήριο της Λέσβου για τους ελέγχους στον καταρροϊκό πυρετό, μια και η Λέσβος είναι η βασικότερη πηγή της νόσου στη χώρα μας. Αν είχε αυτή την ειδίκευση το Εργαστήριο, σήμερα οι έλεγχοι των δειγμάτων αίματος που λαμβάνονται από τα βοοειδή και τα πρόβατα της Λέσβου για τη νόσο θα γίνονταν στο νησί. Ίσως μάλιστα η λειτουργία του να έδινε τη δυνατότητα να γίνονται εξαγωγές προβάτων από το νησί μετά από αιματολογικούς ελέγχους. Τους τελευταίους έξι μήνες το αίτημα αυτό τίθεται ξανά και ξανά προς το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, αλλά θετική απάντηση δε δίδεται, το πιθανότερο λόγω αντιδράσεων από το εργαστήριο που κάνει τους ελέγχους.
Εκτός από τους ελέγχους για τον καταρροϊκό πυρετό, το Εργαστήριο θα μπορούσε να κάνει και σειρά άλλων ελέγχων στο ζωικό κεφάλαιο του νησιού, για νόσους όπως είναι ο αφθώδης πυρετός, ο μελιταίος κ.ά.. Επίσης θα μπορούσε να κάνει ελέγχους σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης. Ο κ. Αρώνης, που σήμερα είναι πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής Ελέγχου Τροφίμων, μας λέει: «Αν λειτουργούσε το Εργαστήριο θα μπορούσαμε για παράδειγμα πολύ εύκολα να κάνουμε αναλύσεις στα παγωτά που παράγονται και καταναλώνονται στο νησί μας. Τώρα χρειάζεται μια ολόκληρη διαδικασία και καθίσταται εξαιρετικά δύσκολο να ληφθούν δείγματα και να συντηρηθούν στις σωστές συνθήκες για να γίνει ο έλεγχος.»
Αξίζει να σημειωθεί ότι Κτηνιατρικό Εργαστήριο υπάρχει και στη Ρόδο, το οποίο είναι πιστοποιημένο να κάνει αναλύσεις για σαλμονέλα, παρά το ότι η Ρόδος έχει πολύ μικρή παραγωγή κτηνοτροφικών προϊόντων. Αντίστοιχα Εργαστήρια υπάρχουν στη Ρόδο, την Καλαμάτα, στη γειτονική Τρίπολη και την Κέρκυρα.

Τι λένε στο υπουργείο
Η σκέψη που επικρατεί στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης είναι, στο πλαίσιο της μείωσης των ανενεργών υπηρεσιών, το κλείσιμο των Κτηνιατρικών Εργαστηρίων που δε λειτουργούν. Φαίνεται δε πως από τα πρώτα στη λίστα είναι και το Κτηνιατρικό Εργαστήριο της Μυτιλήνης, το οποίο έχει πέσει σε πλήρη αδράνεια. Την ίδια άποψη εκφράζουν και πολλοί γεωτεχνικοί, καθώς θεωρούν πως είναι απαράδεκτο στις μέρες μας να υπάρχει μια υπηρεσία που δεν προσφέρει κανένα απολύτως έργο.
Από τα όσα αναφέραμε παραπάνω φαίνεται πως το Εργαστήριο θα μπορούσε να λειτουργήσει και να προσφέρει ουσιαστικό έργο. Αρκεί να αξιοποιούνταν ο εξοπλισμός που είχε αποκτηθεί στη δεκαετία του 1990. Σήμερα πρέπει το υπουργείο να αποφασίσει αν θα αξιοποιήσει αυτή την επένδυση ή αν θα κλείσει το Εργαστήριο. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να υφίστανται έξι υπάλληλοι, ορισμένοι από αυτούς επιστήμονες, σε πλήρη αδράνεια.