Το Μεγάλο Τέμενος της Περγάμου

Οδοιπορικό στα Απέναντι 52 Αϊβαλί-Τένεδος -Πέργαμος 52

Το Μεγάλο Τέμενος της Περγάμου

15/11/2017 - 11:11

Σε ένα από τα νεότερα μνημεία της Περγάμου, που φαίνονται κάτω από την πλατεία του Αγίου Γεωργίου, ανήκουν οι τρεις κεραμοσκέπαστοι θόλοι και ο υψηλός μιναρές του Ulu Τζαμί, του Μεγάλου τεμένους. Με διαστάσεις 34Χ27 (τοπογραφικό), με τέσσερα παράθυρα σε κάθε πλευρά, φέρει τρεις θόλους (διαμέτρου 17,5 μ ο μεσαίος και από 15,5 μ οι άλλοι) στηριγμένους σε οκταγωνικές βάσεις. Είναι κατασκευασμένο με ορθογώνια ηφαιστειακή πέτρα, με ταινίες τούβλων και επάνω από την μαρμάρινη, κεντρική του θύρα, η καλλιγραφημένη του επιγραφή αναφέρει ότι κτίστηκε του 1399 (804) από τον Σουλτάνο Yildirim Beyazit!

Το Μιχράμπ του είναι έργο τέχνης με έγχρωμα γεωμετρικά και ανάγλυφα μοτίβα! Ο μιναρές του γκρεμίστηκε από καταιγίδα το 1949 και ο νέος, ύψους 38 μ., πετρόχτιστος, φέρει υπέροχο λιθανάγλυφο διάκοσμο στην βάση του εξώστη! Το Τζαμί μετά από κατολίσθηση είχε καταστραφεί (υπήρχε χριστιανικό νεκροταφείο εκεί), και ανακατασκευάστηκε το 1905, «εκ του μηδενός», από τον τότε διοικητή της Περγάμου, Kemal Bey. Στην αυλή του υπήρχε ιερατική σχολή (Μεντρεσσές) και σε κρήνη του σιντριβανιού του, υπάρχουν στοίχοι του ποιητή Aski Efendi! Από τους χριστιανούς θεωρείται σαν «προγενέστερος Ναός της Αγίας Σοφίας» (όλα Ελληνικά βιβλία!), χωρίς να αναφέρεται η πηγή! Μάλλον από τον χαρακτηρισμό της αρχιτεκτονικής του μορφής «σαν Βυζαντινού ναού», από τον Charles Textier, ο οποίος πέρασε από εκεί το 1832! Οι Τούρκοι το χαρακτηρίζουν σαν το τελευταίο δείγμα «Οθωμανικής βασιλικής»! Μοιάζει με το μεγάλο τζαμί στην ακρόπολη της Άσσου! Αναφέρεται βέβαια και το δυσανάγνωστο της επιγραφής, σε «Κουφική γλώσσα». Θέλει κάποια έρευνα αυτή η υπόθεση!!

Κάτω από το τζαμί περνάει ο Σεληνούντας! Η πρώτη του μεγάλη, πέτρινη γέφυρα είναι δίτοξη! Εδώ υπήρχε ένας νερόμυλος! Αυτοί ανήκαν στα Βακούφια, και τους νοίκιαζαν σε ιδιώτες! (Τσολίσος, Περγαμηνά). Έπαιρναν νερό από το ποτάμι, με φραγές και τα μυλαύλακα τους κατηφόριζαν στην νότια όχθη του ποταμού, περνώντας κάτω από τα τόξα των γεφυριών. Αναφέρονται τρεις, στην περιοχή! Πιο κάτω συναντάμε την δεύτερη, τρίτοξη γέφυρα, την Αρμενική (ένωνε την Αρμενική συνοικία με την Οθωμανική) ή Ταμπάκ Κιοπρού, γιατί στην αριστερή της όχθη υπήρχαν τα Βυρσοδεψεία! Από εδώ περάσαμε το πρωί, με το τέλος του Ραμαζανιού και οι κάδοι ήταν γεμάτοι από τα κόκαλα της νυχτερινής κρεοφαγίας! Η Τρίτη γέφυρα, τρίτοξη και αυτή, βρίσκεται πολύ πιο κάτω, πέρα από τις Ρωμαϊκές Σήραγγες του ποταμού. Εδώ υπήρχε η Εβραϊκή Συνοικία με την Συναγωγή, εργοστάσια Ελλήνων και κύρια το μεγάλο κτήριο του Μονοπωλίου Καπνού της Ρεζί! Εδώ συνέβησαν δυσάρεστα γεγονότα στον πρώτο διωγμό του 1914!!!