Ο χώρος, συνολικής έκτασης 110.000 περίπου τετρ. χιλ. περιλαμβάνει ελαιώνα, στο βόρειο και νότιο τμήμα του, αλλά κύρια πετρώδη κτηνοτροφική έκταση, με αραιή βλάστηση από πετραμίθρες, αχλαδιές και πρίνους, με επίπεδα πλατώματα, μικρή κατωφέρεια σε μεγάλη έκταση και ρυάκι στο νότιο τμήμα, που απορρέει στον Μυλοπόταμο, χαμηλά στα δυτικά (στην ευθεία της ιδιοκτησίας και του νερόμυλου του αείμνηστου Χρ. Χατζηγιάννη)! Γενικά η ευρύτερη περιοχή ονομάζεται Ράχες! Όλος ο χώρος φέρει τα οικιστικά κατάλοιπα, ενός μεγάλου οικισμού, με τους μικρούς λίθους στις γύρω διαχωριστικές μάντρες και τους μεγάλους, που είναι αδύνατον να απομακρυνθούν να σχηματίζουν θεμέλια κτισμάτων ή να προβάλουν λαξευμένοι πεσσοί, ανοιγμάτων ή και δομικών τμημάτων, πακτωμένοι στο έδαφος! Ένα μοναδικό φαινόμενο, γνώριμο σε ανάλογες θέσεις του νησιού, να προβάλουν τα «πέτρινα» δόντια από το έδαφος, δημιουργώντας ένα παράξενο τοπίο! Φαντάζεται κανείς αυτές τις εκτάσεις με τα αμπέλια, τα σιτηρά και τα ζώα, γύρω από τα πέτρινα σπίτια! Εντύπωση προκαλούν τα διάσπαρτα και τμηματικά θεμέλια που σχηματίζουν αδρά τα κτίσματα, με τους διπλούς πεσσούς του ανοίγματος της θύρας. Το μέγεθος των ημίεργων και λαξευμένων λίθων, σε μερικές περιπτώσεις, οδηγούν την σκέψη σε «δημόσια κτίρια» ή και σε ταφικά, προγενέστερα μνημεία! Υπήρξε ένδειξη λαθρανασκαφής, στο βόρειο άκρο, σε πιθανό ταφικό μνημείο, με λίθινη δομή (λαξευμένοι ορθογώνιοι λίθοι και πλακοειδής λίθος, με κυλινδρική στήλη, ίσως ενδεικτικού σήματος)! Όπως θα δούμε, περιγράφοντας τον χώρο και τα κτίσματα το εύρος του χρόνου, όπως και των κτισμάτων, είναι πολύ μεγάλο! Σίγουρα ο ιστορικός οικισμός, με τα σπίτια, τα εργαστήρια, τους ληνούς, το λατομείο, βασικά αγροτοκτηνοτροφικός, να οργανώθηκε δίπλα σε μνημειακά προγενέστερα, πιθανόν ταφικά μνημεία! Υποθέσεις εργασίας, προτάσεις διερεύνησης μιας πραγματικότητας χαμένης στο χρόνο, οι οποίες θα στηριχθούν στις μεταγενέστερες αναφορές του υλικού πολιτισμού της θέσης!

Δεσπόζει βέβαια στο χώρο, το μεγαλιθικό μνημείο που παρουσιάστηκε στην αρχή των δημοσιεύσεων, για το οποίο θα γίνει νέα προσέγγιση, όταν ολοκληρωθεί η «αφήγηση» και η παράθεση των ευρημάτων (κτίσματα, κεραμική).

Η περιοχή, βρίθει από μαρτυρίες πολιτισμικών στοιχείων σε βάθος χρόνου! Διάσπαρτη είναι η κεραμική και οι λίθοι παντού γύρω από την κωμόπολη της Αγίας Παρασκευής, από την οποία απέχει, μόλις 2 χιλιόμετρα και η παρούσα θέση! Θα δούμε!!!

* Η έρευνα έγινε με τον Γιάννη Σαμαρά και την Στέλλα Αντωνίου!

ο μεγάλος οικισμός

με τους όρθιους πεσσούς σαν πέτρινα δόντια

θεμέλια στο έμπλεκτο σύστημα

διάσπαρτα παντού

των τοίχων

ή και άλλων δομών

8 ίσως τάφων!