Σ’ αυτόν το μακρόστενο κάμπο και στα γύρω υψώματα, ο άνθρωπος είχε την κοινή μοίρα, όλων αυτών που έζησαν και ζουν, γύρω από τα νερά του Κόλπου! Που φαίνεται πώς τον διέσχιζαν πάντοτε πλοία και πώς τα λιμανάκια του είχαν επικοινωνία με το Αιγαίο και τον γνωστό, τότε κόσμο! Αν και ο Γιάννης Κοντής, αναφέρει ενδείξεις ύπαρξης προϊστορικού οικισμού στο Ντιπ (2800-1100 π.Χ. - ύπαρξη οστράκων χειροποίητων αγγείων στην παραλία)¹ μετά την ανεύρεση (ανασκαφή) του μυκηναϊκού τάφου, τον Οκτώβριο του 2015, ίσως να πρόκειται για μυκηναϊκό παραθαλάσσιο οικισμό άγνωστης έκτασης! Ήταν «ασύλητος, κιβωτιόσχημος, λιθόχτιστος τάφος (1400-1300 π.Χ.)* με τον νεκρό σε ύπτια συνεσταλμένη θέση! Τον συνόδευαν μια «υψίποδη κύλικα με βαθύ ημισφαιρικό σώμα, μια προχοίσκη από γκρίζο πηλό, ένα χάλκινο μαχαίρι και ένα χάλκινο δακτυλίδι»² Ανδρικός τάφος, ίσως πολεμιστή, στον κόλπο της Γέρας! Φαίνεται πως το μεγάλο μυκηναϊκό κέντρο (1600-1200 π.Χ.) που ανασκάφηκε με τρία στρώματα, στις Χαλακιές Γέρας, κυριαρχούσε στα νερά του κόλπου, στην ακμή του, αλλά και στις δύσκολες περιόδους της παρακμής, γύρω στα 1200-1100 π.Χ.! Όπως έχει ανακοινωθεί προστατευόταν από την Ακρόπολη, στο φύσει οχυρωμένο ύψωμα του Κοκότση, που δεσπόζει και ελέγχει όλα τα νότια παράλια, άμεσα την είσοδο, αλλά και όλη την επιφάνεια του κόλπου!³ Τελευταία έχουμε αποδείξεις για τη μυκηναϊκή χρονολόγηση, της προϊστορικής θέσης επάνω στο επίσης φύσει οχυρωμένο ύψωμα στην Σκάλα των Λουτρών! (με οχυρό της κλασσικής εποχής και την Παναγιούδα). Αυτή η πιθανή δεύτερη Ακρόπολη, δεσπόζει στην ανατολική πλευρά του κόλπου και ελέγχει το μυκηναϊκό κέντρο στις Χαλακιές, ενώ προς τα δυτικά έχει οπτική επαφή με την Ακρόπολη του Κοκότση!4

Οι θαλάσσιοι δρόμοι-επισκέψεις λοιπόν, που περνούσαν μέσα στον κόλπο, στην ύστερη Χαλκοκρατία, ελέγχονταν από ένα πυκνό δίκτυο οικισμών και ακροπόλεων, από το 1600 έως το 1100 π.Χ. Βέβαια αυτές οι χιλιετίες ερευνώνται και τα ευρήματα αναθεωρούνται συνεχώς, καθώς μεγάλοι πολιτισμοί της Ανατολής, αλλά και του Αιγαίου, βρέθηκαν σε παρακμή και έσβησαν! Είναι σίγουρο πως αυτός ο πυκνοκατοικημένος Κόλπος, του Μυκηναϊκού κόσμου, θα συμμετείχε σίγουρα σ’ αυτά τα θολά, ακόμα, γεγονότα! Τα δύο ασβεστολιθικά υψώματα, παρόμοια γεωμορφολογικά, και με παρόμοια επιφανειακά ευρήματα, με άμεση οπτική επαφή, μπορούν άνετα να θεωρηθούν Οικισμοί-Ακροπόλεις, σε άμεση οργανική σχέση με το μυκηναϊκό κέντρο στις Χαλακιές και στον μυκηναϊκό οικισμό στο Ντιπ.

¹ Γιάννης Κοντής: σελ. 247

² Παύλος Τριανταφυλλίδης

³ Μάκης Αξιώτης: Μυκηναϊκή Λέσβος, Ανάτυπο, Τομ. ΙΓ Αιολικών Χρονικών, 2011

⁴ Μάκης Αξιώτης Εφ. Εμπρός -Πρόδρομη Ανακοίνωση για το «Μυκηναϊκό Ύψωμα»!

*Αρχαιολόγος Κούλα Ρούγγου

Ο Μυκηναϊκός Τάφος

το Κέντρο στις Χαλακιές

με την ακρόπολη του Κοκότση

με παρόμοια κεραμική

και την Ακρόπολη στην Σκάλα Λουτρών

με παρόμοια κεραμική

και σε οπτική επαφή με την ακρόπολη στου Κοκότση!