Γιάννης Ράπτης: Λαϊκή θεραπευτική στη Λέσβο, Έκδοση Αναγνωστηρίου Αγιάσου, 2023, σελ. 246 

Ο Γιάννης Ράπτης, φαρμακοποιός, ερευνητής και συγγραφέας, π. αντιδήμαρχος Πολιτισμού στον Δήμο Ναυπάκτου, είναι παντρεμένος με την Αγιασώτισσα Ειρήνη Καβαδέλλη. Στο σπίτι της Μύρτας Νιγδέλλη - Καβαδέλλη, στην Αγιάσο βρέθηκε ένα χειρόγραφο, λαϊκό ιατρικό εγχειρίδιο, το οποίο περιέχει χρήσιμη ιατρική ύλη του τέλους του 18ου αιώνα, με φαρμακευτικές συνταγές, θεραπευτικές μεθόδους και ορισμένες ανατομικές προσεγγίσεις. Όπως διαβάζουμε στον πρόλογο του Γιάννη Ράπτη, «Το μικρού μεγέθους χειρόγραφο (17χ11,5) είναι γραμμένο με μαύρη σινική μελάνη και έχει επιζωγραφισμένα τα αρχικά γράμματα κάθε παραγράφου με κόκκινα, με σαφή προσπάθεια καλλιτεχνικής διάθεσης. Είναι δερματόδετο, γεμάτο με εγχάρακτο φυτικό διάκοσμο, που παραπέμπει σε αραβική τεχνοτροπία. Ο άγνωστος Λέσβιος «ιατροφιλόσοφος» ( - 1795), χρησιμοποιώντας και λέξεις με ιδιωματικές αναφορές, το έγραψε αντιγράφοντας ο ίδιος σοβαρή επιστημονική γνώση. Γιατί πολλές συνταγές του έχουν εφαρμογή στην σύγχρονη φαρμακολογία και εποχή». 

Το χειρόγραφο αυτό διασώθηκε από τον καταγόμενο απ’ την Αγιάσο ιατρό Αριστοτέλη Τσάγαλο, αυτοονομαζόμενο «Νατουριστικό», που δραστηριοποιούμενος μεταξύ Παρισιού και Αθήνας, δημιούργησε το 1935 κλινική στην Κηφισιά. Προηγουμένως, γύρω στα 1920, είχε εκδώσει στο Παρίσι βιβλία στα Ελληνικά, σύμφωνα με τις νατουριστικές απόψεις του. 

«Και είναι απ΄ τα παράδοξα πως το ιατρικό αυτό εγχειρίδιο, που περιέχει χρήσιμη ύλη του τέλους του 18ου αιώνα, με φαρμακευτικές συνταγές, θεραπευτικές μεθόδους και ορισμένες ανατομικές προσεγγίσεις, διασώθηκε από έναν γιατρό, τον Αρ. Τσάγαλο, που ασκούσε την ιδιότυπη ιατρική του χωρίς φάρμακα», γράφει ο Γιάννης Ράπτης. 

Το βιβλίο είναι δομημένο ως εξής: στην αριστερή σελίδα παρατίθεται το χειρόγραφο, ενώ στη δεξιά το αποκωδικοποιημένο κείμενο με πολύ κατατοπιστικό γλωσσάρι στο τέλος. 

Μικρό δείγμα:  

Αλοιφή της κάμφωρας 

Έπαρεκαμφωράδρ 04 

Μαστήχη καλή δρ 04 

Κυρί άσπρο δρ 04 

Ελαιόλαδον καλόν δρ 24 

Ψημμήθιδρ 05 

Και ενός ασπράδι αυγού 

Κατασκευή 

Κόψε την κάμφωραν εις μικρά κομμάτια, τρίψε και την μαστήχη, κόψε το κυρί εις μικρά κομμάτια και ρίξε μέσα και το λάδι και βάλετα να λύσουν εις ελαφράν φωτιάν, είτα κατέβασέ το και άφες να μισοκρυώση και ρίξε ψημμήθι μέσα, και ανακάτωσέ τα καλά, είτα τάραξε το ασπράδι του αυγού και ρίξε το μέσα, και είναι καλή διά να δροσίζει ταις φλόγαις και πληγαίς, εξαλύφη τον πόνον και ιατρεύει την κάθε πληγήν και γιαράν. 

Γλωσσάρι 

Κυρίάσπρον: κερί καθαρό από προσμίξεις 

ψημμήθι : ανθρακικός μόλυβδος 

γιαράς: διαπυημένο σπυρί 

Ο Γιάννης Ράπτης και η οικογένειά του πλήρωσαν την έκδοση και την προσέφεραν στο Αναγνωστήριο «σεβόμενοι την μακρά προσφορά του και εκτιμώντας τον αγώνα του για επιβίωση».  

Το βιβλίο διατίθεται από το Αναγνωστήριο και τα βιβλιοπωλεία της Μυτιλήνης. 

Το στρατιωτικό ημερολόγιο του δεκανέα Βρασίδα Λαγουμίδη από το Μακεδονικό Μέτωπο 1916 - 1918 ( Αποδελτίωση -μεταγραφή από το χειρόγραφο: Αριστείδης Κυριαζής, Επιμέλεια έκδοσης: Γιώργος Βρασίδα Λαγουμίδης), Εκδόσεις Αιολίδα, Μυτιλήνη 2024, σελ. 103 

Ο Γιώργος Βρασίδα Λαγουμίδης (Πλωμάρι 1935) κυκλοφόρησε το 2022 το βιβλίο « Η μικρή μας πόλη - Το Πλωμάρι που έζησα και άλλα διηγήματα), το οποίο δέχτηκε θετικότατες κριτικές. 

Στον παρόν βιβλίο δημοσιεύει το πολύ ενδιαφέρον στρατιωτικό ημερολόγιο του πατέρα του Βρασίδα Λαγουμίδη, ο οποίος πολέμησε ως δεκανέας στο Μακεδονικό Μέτωπο την περίοδο 1916 - 1918. Το ημερολόγιο αυτό βρέθηκε στην βιβλιοθήκη του οικογενειακού σπιτιού πριν λίγα χρόνια, χειρόγραφο και δυσανάγνωστο και αποδελτιώθηκε από τον αείμνηστο Αριστείδη Κυριαζή. 

Γράφει ο Γιώργος Βρασίδα Λαγουμίδης στον πρόλογό του: «Το ενδιαφέρον του ημερολογίου έγκειται πέραν των γεγονότων που περιγράφει ο πατέρας μου και ότι στον ίδιο λόχο υπηρετούσε και ο συμπατριώτης του και φίλος συγγραφέας Στράτης Μυριβήλης αλλά και άλλοι που αργότερα διακρίθηκαν στα γράμματα και στην επιστήμη. Μέσα από τις σελίδες του ημερολογίου ο δεκανέας Βρασίδας Λαγουμίδης αφήνει να κυλήσει μέρα με την μέρα η ζωή των στρατιωτών στα χαρακώματα με τα ελάχιστα εφόδια που τους παρείχε το φτωχό τότε κράτος και τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης τις αντιμετωπίζουν όχι μόνο με στωικότητα αλλά και τις εξορκίζουν τραγουδώντας και στις στάσεις μιας πορείας ξεκουράζονται με ποίηση ενώ το βράδυ στο αντίσκηνο διαβάζουν Νίτσε. Πολλά από τα περιστατικά τα αναφέρει και ο Μυριβήλης στις ανταποκρίσεις του που στέλνει από το Μέτωπο. Το σύνολο του ημερολογίου που αρχίζει στο τέλος του Νοεμβρίου του 1915 και τελειώνει τον Απρίλιο του 1917 περιέχει αρκετές πληροφορίες και για την στρατιωτική τους ζωή αλλά και πολλά ιστορικά στοιχεία της περιοχής του νομού Σερρών». 

Εισαγωγικά δημοσιεύεται ένα άρθρο της Κωνσταντίνας Βάκκα - Κυριαζή με τίτλο « Η συνάντηση του Στράτη Μυριβήλη με τον Πλωμαρίτη φίλο του Βρασίδα Λαγουμίδη στα χαρακώματα (1915 -19170 με το 43ο Σύνταγμα Πεζικού», ενώ στο τέλος δημοσιεύονται μια σειρά από γράμματα του Βρασίδα Λαγουμίδη από το μέτωπο. 

Παρουσίαση βιβλίου 

Οι Εκδόσεις Παπαζήση και το Βιβλιοπωλείο IANOS διοργανώνουν παρουσίαση του βιβλίου του συμπατριώτη μας, ομότιμου καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών, Θόδωρου Γραμματά «Ο Περσέας και η Ιδάλια στο θέατρο. Γνωριμία με το θέατρο». 

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 13 Μαρτίου 2024 και ώρα 18:00 
στην αίθουσα εκδηλώσεων του βιβλιοπωλείου IANOS (Σταδίου 24, Αθήνα) 

Για το βιβλίο θα μιλήσουν οι: 
Γιάννης Καλαντζόπουλος, Ηθοποιός, Σκηνοθέτης, Συγγραφέας Έργων Θεάτρου για παιδιά 
Μαίρη Δημάκη-Ζώρα, Αν. Καθηγήτρια Θεατρολογίας ΠΤΔΕ-ΕΚΠΑ 
Κλειώ Φανουράκη, Επ. Καθηγήτρια Τμήμα Θεατρικών Σπουδών ΕΚΠΑ 
Θόδωρος Γραμματάς, Ομ. Καθηγητής Θεατρολογίας ΠΤΔΕ-ΕΚΠΑ  

Η εκδήλωση θα πλαισιωθεί από θεατρικό δρώμενο που θα παρουσιαστεί με επιμέλεια του Τάκη Τζαμαργιά, σκηνοθέτη, μέλος ΕΕΠ του ΠΤΔΕ-ΕΚΠΑ, και μουσικό πρόγραμμα, με επιμέλεια του Βασίλη Πανόπουλου, μουσικού, εκπαιδευτικού, Διδάκτορα ΠΤΔΕ-ΕΚΠΑ.