Ο υψηλός αιματοκρίτης στη συνείδηση αρκετών είναι λανθασμένα δείκτης υγείας. Πότε όμως και για ποιους λόγους πρέπει να μας ανησυχούν τα «κόκκινα μάγουλα» και ο «πολύ καλός αιματοκρίτης»;

Οι φυσιολογικές τιμές του αιματοκρίτη είναι 37%-47% στις γυναίκες και 42%-52% στους άνδρες. Στα παιδιά οι φυσιολογικές τιμές είναι 45%-75%, στα νεογνά 33%-44% σε ηλικία 1 έως 4 ετών και 36%-46% σε παιδιά έως 10 ετών. Ο υψηλός αιματοκρίτης (ερυθροκυττάρωση) μπορεί να είναι τυχαίο εύρημα στον τακτικό εργαστηριακό έλεγχο ή να διαπιστωθεί στα πλαίσια διερεύνησης κάποιου συμπτώματος, όπως θρόμβωση, υπέρταση, ζάλη, κεφαλαλγία. 

Η ερυθροκυττάρωση μπορεί να είναι απόλυτη ή ψευδής λόγω αφυδάτωσης. Η απόλυτη ερυθροκυττάρωση μπορεί να οφείλεται σε  πρωτοπαθή ή δευτεροπαθή αίτια. Πρωτοπαθή αίτια είναι η αληθής πολυκυτταραιμία (polycythaemia vera), η ιδιοπαθής ερυθροκυττάρωση (χωρίς υποκείμενο αίτιο ή νόσημα) ή η οικογενής ερυθροκυττάρωση. Η δευτεροπαθής οφείλεται κυρίως σε καταστάσεις που προκαλούν υποξία, δηλαδή χαμηλή απόδοση οξυγόνου στους ιστούς, όπως είναι το κάπνισμα αλλά και οι συγγενείς καρδιοπάθειες, παθήσεις του πνεύμονα, το σύνδρομο άπνοιας στον ύπνο, η διαβίωση σε μεγάλο υψόμετρο αλλά και σε παθήσεις των νεφρών και σε ορισμένα νεοπλάσματα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η χρήση αναβολικών αλλά και άλλων φαρμάκων, όπως ανδρογόνα, η θυροξίνη, οι αυξητικές ορμόνες και τα κορτικοειδή ενοχοποιούνται για αύξηση του αιματοκρίτη.

Όλοι οι ασθενείς με ερυθροκυττάρωση, ανεξαρτήτως αιτιολογίας, έχουν αυξημένη γλοιότητα αίματος, η οποία μπορεί να ευνοήσει τη δημιουργία θρόμβων, με  αποτέλεσμα την απόφραξη αγγείων και κατά συνέπεια την εμφάνιση εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης, εγκεφαλική αιμορραγία, ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο, στηθάγχη, έμφραγμα, πνευμονική εμβολή. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό, και σε ορισμένες περιπτώσεις επείγον, να μειωθούν τα επίπεδα του αιματοκρίτη. Η επιθυμητή τιμή του καθορίζεται πάντα ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ασθενή και το υποκείμενο αίτιο.

Η διερεύνηση της ερυθροκυττάρωσης και κατά συνέπεια η σωστή αντιμετώπισή της, πρέπει να γίνεται από ειδικό αιματολόγο που είναι σε θέση  να συνθέσει τις πληροφορίες από την κλινική εξέταση, το ατομικό και οικογενειακό αναμνηστικό και τις εργαστηριακές εξετάσεις που ποικίλουν, από τον απλό εργαστηριακό έλεγχο με γενική αίματος, έλεγχο ηπατικής και νεφρικής λειτουργίας έως ειδικότερες εξετάσεις, όπως ερυθροποιητίνη ορού, αέρια αίματος, μοριακό έλεγχο και οστεομυελική βιοψία. Μόνο τότε μπορεί να τεθεί σωστά η διάγνωση και να προταθεί, εφόσον χρειάζεται, η ανάλογη θεραπεία.

Οι κίνδυνοι και οι επιπτώσεις στην υγεία μας από την ερυθροκυττάρωση είναι ποικίλες και όλες σημαντικές. Η θεραπεία της όμως δε μπορεί να γίνεται συμπτωματικά, παραδείγματος χάριν με περιοδικές αφαιμάξεις, και ανεξάρτητα από την εντόπιση και τη θεραπεία της αιτίας της. Πραγματικά, μόνο αν καθορίσουμε την αιτία της ερυθροκυττάρωσης, μπορούμε να καθορίσουμε με ακρίβεια τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να επαναφέρουμε τον αιματοκρίτη στα φυσιολογικά επίπεδα.

Πηγή: View υγεία