Μετά τον καπνό, αποκαλύφθηκε και η φωτιά που προέρχονταν πράγματι από τη Γερμανία. Ο επικεφαλής του ΕΜΣ Κλάους Ρέγκλινγκ, επιβεβαίωσε ουσιαστικά χθες με δήλωσή του, τις επιφυλάξεις που είχαν βγει σωρηδόν το τελευταίο διάστημα στη δημοσιότητα και αμφισβητούσαν την ύπαρξη συγκεκριμένης συμφωνίας για τη διατήρηση του μειωμένου ΦΠΑ στα πέντε νησιά «του προσφυγικού». Εξειδικεύοντας μάλιστα την εξήγησή του περί αυτού, ο επικεφαλής του ΕΜΣ υποστήριξε ότι η όποια συνεννόηση (έγινε ή δεν έγινε) για την εξαίρεση του μνημονιακού μέτρου της κατάργησης του μειωμένου ΦΠΑ, θα έπρεπε να είχε γίνει με τους θεσμούς και όχι με την Κομισιόν ή με τους Ευρωπαίους ηγέτες. Μ΄ αυτά και μ΄ εκείνα, οι θεσμοί -με τη διατύπωση επιφύλαξης ουσιαστικά από το Βερολίνο- προανήγγειλαν την καθυστέρηση της εκταμίευσης των 15 δις για την Ελλάδα, μέχρι να βρεθεί (ως τον Αύγουστο) το απαραίτητο ισοδύναμο του «δημοσιονομικού κόστους» των 28 εκ. ευρώ της παράτασης ισχύος του μειωμένου ΦΠΑ στα νησιά.

Το όλο ζήτημα τώρα, δείχνει ότι έχει περισσότερο πολιτική προέκταση, παρά… πρακτική, γιατί έτσι κι αλλιώς χάρη στη μελέτη «Κορομηλά» του Συντονιστικού Φορέων έχει αποδειχθεί και υιοθετηθεί και από τον ίδιο τον ΕΜΣ το μικρό κόστος της εξαίρεσης του μέτρου. Με τους θεσμούς επί του παρόντος να κάνουν επίδειξη δύναμης προς την ελληνική κυβέρνηση ενόψει της περίφημης «εξόδου από τα μνημόνια», για να αποφύγουν στο μέλλον τυχόν αθετήσεις των συμφωνηθέντων. Με φόντο ίσως και τις συντάξεις. Παρ΄ όλα αυτά, είναι σαφές πως το μέτρο του ΦΠΑ στα νησιά παραμένει τοποθετημένο εν αμφιβόλω, αφού στην πραγματικότητα δεν έχει μπει εκ μέρους της κυβέρνησης σε διαδικασία να «διασωθεί». Είτε από το μνημόνιο, είτε από την επερχόμενη «εθνική μας πολιτική».

Η παράταση της κατάργησης του μειωμένου ΦΠΑ στα 5 νησιά του Αιγαίου, σύμφωνα με το αφήγημα του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, που υπενθυμίζουμε ότι ανακοίνωσε με πομπώδη τρόπο ο Αλέξης Τσίπρας, την επομένη της συνόδου κορυφής για το προσφυγικό αναμένεται να καθυστερήσει τουλάχιστον μέχρι τις αρχές Αυγούστου την εκταμίευση της τελευταίας δόσης των 15 δισ. ευρώ στην Ελλάδα.

Με τους θεσμούς η συνεννόηση, όχι με την Κομισιόν

Κι αυτό γιατί στη συνεδρίαση των διοικητών του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ) η Γερμανία διατύπωσε επιφύλαξη. Η εξέλιξη τώρα αυτή, είναι απροσδόκητη, αλλά δεν προκαλεί κιόλας μεγάλη έκπληξη. Αφού όλο το προηγούμενο διάστημα η αμφισβήτηση «συμφωνίας» για την παράταση του μέτρου, ήταν έντονη τόσο από τον Τύπο της Γερμανίας, όσο και από ευρωπαίους αξιωματούχους. Αυτό τώρα που τελικά φαίνεται να συνέβη τελικά στη Σύνοδο Κορυφής για το προσφυγικό, μετά την οποία ο Αλέξης Τσίπρας ανακοίνωσε πανηγυρικά, αλλά χωρίς συγκεκριμένη εξήγηση ότι ο ΦΠΑ στα νησιά θα μείνει όσο υπάρχει μεταναστευτική κρίση και όσο θα είναι εκείνος πρωθυπουργός, είναι ότι η Ελλάδα δεν ακολούθησε τη σωστή διαδικασία.

Κι αυτό γιατί, όπως εξήγησε χθες ο επικεφαλής του ΕΜΣ Κλάους Ρέγκλινγκ, η κατάργηση του μειωμένου ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου ήταν μνημονιακή υποχρέωση, δηλαδή προαπαιτούμενο, που σημαίνει ότι η συνεννόηση θα έπρεπε να γίνει με τους θεσμούς και όχι με την Κομισιόν ή με Ευρωπαίους ηγέτες.

Τι θα κάνει ο Τσακαλώτος;

Για να ξεμπλοκάρει τώρα το θέμα τις επόμενες μέρες υποχρεώθηκε ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος να δεσμευθεί για δύο πράγματα: Πρώτον ότι ο μειωμένος ΦΠΑ στα νησιά θα καταργηθεί από την 1η Ιανουαρίου 2019 και δεύτερον ότι η Ελλάδα θα βρει από άλλη πηγή την απώλεια φορολογικών εσόδων ύψους 28 εκατ. ευρώ που θα εισέπραττε τους έξι μήνες που ισχύει η παράταση.

Και επειδή είναι προφανές ότι το ύψος του ποσού είναι επουσιώδες, το Βερολίνο «μπλοκάροντας» την εκταμίευση της δόσης, επιθυμεί να στείλει καλού κακού το μήνυμα στην κυβέρνηση ότι δεν πρόκειται να δεχθεί μονομερείς ενέργειες ούτε ίσως στο θέμα της μείωσης των συντάξεων.

Τελικά, το επικαιροποιημένο μνημόνιο υιοθετήθηκε από 18 χώρες, χωρίς τη Γερμανία, ενώ το ίδιο θα γίνει και κατά την τυπική διαδικασία της εκταμίευσης της δόσης χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του Βερολίνου. Ωστόσο, μετά τη δέσμευση της κυβέρνησης, ότι θα διευθετήσει την γερμανική επιφύλαξη, ο κ. Ρέγκλινγκ εκτίμησε ότι η εκταμίευση θα γίνει έγκαιρα στις αρχές Αυγούστου.