Οι δύο επιπλέον σταυροί που δικαιούνται να βάλουν οι ψηφοφόροι της Λέσβου στις περιφερειακές εκλογές, σε σχέση με τις έως τώρα νομαρχιακές, αναμένεται να ανεβάσουν πολύ ψηλά τον πήχη για την εκλογή κι έτσι να καταστήσουν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα τη μάχη του σταυρού για όλο το επόμενο διάστημα έως την ώρα της κάλπης. Άλλωστε, με δεδομένο ότι οι εκλογείς της Λέσβου έχουν δικαίωμα τετρασταυρίας, είναι αναμενόμενο να υπάρξουν «συμμαχίες» μεταξύ συνυποψηφίων, απ’ την τήρηση των οποίων εν τέλει και να κριθεί ποιοι θα εκλεγούν. Όσο παρακινδυνευμένη κι αν φαντάζει μια πρόβλεψη από τώρα, και δίχως να υπάρχει εκτίμηση για τον αριθμό των έγκυρων ψηφοδελτίων, μάλλον θα ξεπερνά τους 2.000 σταυρούς ο τελευταίος περιφερειακός σύμβουλος Λέσβου και τους 1.000 σταυρούς ο τελευταίος περιφερειακός σύμβουλος Λήμνου που θα εκλέξει ο συνδυασμός της πλειοψηφίας. Και πιθανόν να ήταν και μεγαλύτερος αυτός ο αριθμός αν η περιφερειακή ενότητα περιελάμβανε όλα τα νησιά του νομού, όπως ίσχυε με τις νομαρχιακές εκλογές.

Συνεχίζοντας το αφιέρωμα στις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2010, σήμερα θα δώσουμε πληροφορίες για τη «σωστή ψήφο» στις περιφερειακές εκλογές. Στις πρώτες που θα αναδείξουν αιρετό περιφερειάρχη και περιφερειακό συμβούλιο, ικανοποιώντας ένα παλιό αίτημα της αυτοδιοίκησης στη χώρα, που ο νόμος του «Καλλικράτη» έκανε πραγματικότητα. Με αυτό το καινούργιο θεσμικό πλαίσιο, πανελλαδικώς συρρικνώνονται οι 195 θέσεις αντινομαρχών στις μισές αντιπεριφερειαρχών, ενώ οι 1.496 νομαρχιακοί σύμβουλοι της επικράτειας αντικαθίστανται από 703 περιφερειακούς συμβούλους σε 13 Περιφέρειες. Στις θεσμικές αλλαγές χρειάζεται να υπενθυμίσουμε πως στην Περιφέρεια μεταφέρεται το σύνολο των αρμοδιοτήτων που αφορούν στον αναπτυξιακό περιφερειακό προγραμματισμό, αφού οι αιρετές Περιφέρειες αποκτούν ευρύτατες αρμοδιότητες, οι οποίες αποκεντρώνονται από υπουργεία, όπως ο αναπτυξιακός σχεδιασμός, η υγεία και η κατασκευή έργων.

Η διοίκηση…
Αυτή η νέα διοικητική μονάδα στο Βόρειο Αιγαίο θα διοικείται από τον περιφερειάρχη, τους τρεις άμεσα αιρετούς αντιπεριφερειάρχες (ένας κατά νομό), από τρεις οριζόμενους αντιπεριφερειάρχες, το περιφερειακό συμβούλιο (με 41 μέλη), την οικονομική επιτροπή και την εκτελεστική επιτροπή. Δικαίωμα εκλέγεσθαι στο περιφερειακό συμβούλιο έχει όποιος συμπλήρωσε τα 18 έτη έως την ημέρα των εκλογών, ενώ ειδικά για περιφερειάρχη και αντιπεριφερειάρχη τίθενται ως ηλικιακό όριο τα 21 χρόνια.
Η εκλογή του περιφερειάρχη, των αντιπεριφερειαρχών Περιφερειακών Ενοτήτων (νομών) και των μελών του περιφερειακού συμβουλίου γίνεται κατά συνδυασμούς, αφού υποψηφιότητες εκτός συνδυασμών αποκλείονται.
Το ψηφοδέλτιο για τις περιφερειακές εκλογές θα είναι διαφορετικό σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα (εκλογική περιφέρεια) που ψηφίζει ο εκλογέας. Οι εκλογικές περιφέρειες της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου είναι Λέσβου, Λήμνου (Δήμοι Λήμνου και Αγίου Ευστρατίου), Χίου (Δήμοι Χίου, Ψαρών, Οινουσσών), Σάμου και Ικαρίας (Δήμοι Ικαρίας και Φούρνων). Το κάθε ψηφοδέλτιο στο πάνω μέρος του έχει το έμβλημα και το όνομα του συνδυασμού, ακολουθεί το όνομα του υποψήφιου περιφερειάρχη, το όνομα του υποψήφιου αντιπεριφερειάρχη και στη συνέχεια παρατίθενται αλφαβητικά οι υποψήφιοι της εκλογικής περιφέρειας.

Πόσοι σταυροί σε Λήμνο - Άι-Στράτη…
Ανάλογα με την εκλογική περιφέρεια, ισχύει και διαφορετικός αριθμός σταυρών. Όπως φαίνεται στον πίνακα, οι ψηφοφόροι Λήμνου και Αγίου Ευστρατίου που ανήκουν σε ενιαία εκλογική περιφέρεια, θα εκλέξουν τέσσερις συνολικά περιφερειακούς συμβούλους κι έχουν δικαίωμα να βάλουν έως δύο σταυρούς. Αν το ψηφοδέλτιο έχει περισσότερους σταυρούς, είναι έγκυρο αλλά δε λαμβάνονται υπόψη οι σταυροί του.
Αν συγκρίνουμε τα στοιχεία των τελευταίων νομαρχιακών εκλογών, διαπιστώνουμε ότι ο τελευταίος (εξαιρουμένης της ποσόστωσης λόγω φύλου) απ’ τους πέντε νομαρχιακός σύμβουλος για το επαρχιακό συμβούλιο Λήμνου, εκλέχτηκε με 1.121 σταυρούς. Οπότε, αναμένεται ο καθένας απ’ τους τέσσερις περιφερειακούς συμβούλους της Λήμνου να χρειαστεί πάνω από 1.000 σταυρούς για την εκλογή του.
Σημειωτέον ότι ο υποψήφιος περιφερειάρχης, αλλά και οι υποψήφιοι αντιπεριφερειάρχες, δε χρειάζονται σταυρό για την εκλογή τους. Εάν, ωστόσο, έχουν τεθεί σταυροί, αυτό δεν αποτελεί αιτία ακύρωσης του ψηφοδελτίου. Κατά την προσέλευση των εκλογέων στο εκλογικό τμήμα για την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος, προηγείται η ψηφοφορία για την εκλογή των δημοτικών αρχών και ακολουθεί αμέσως μετά η ψηφοφορία για την εκλογή των περιφερειακών αρχών.

… πόσοι σε Λέσβο
Οι εκλογείς του Δήμου Λέσβου, για να αναδείξουν τους 18 περιφερειακούς συμβούλους, μπορούν να βάλουν έως τέσσερις σταυρούς. Με δεδομένο τους τέσσερις σταυρούς και συγκριτικά με ό,τι ίσχυε για την εκλογή των 20 νομαρχιακών συμβούλων της Λέσβου, όπου υπήρχε τότε δυνατότητα δισταυρίας, φαίνεται πως θα υπάρξει ιδιαίτερα μεγάλος ανταγωνισμός μεταξύ των υποψηφίων για το ποιος θα συγκεντρώσει τους πολλούς σταυρούς που χρειάζονται. Στις νομαρχιακές εκλογές του 2006, ο τελευταίος εκλεγείς απ’ το συνδυασμό της πλειοψηφίας είχε πάνω από 1.500 σταυρούς. Οπότε, αν οι ψηφοφόροι θελήσουν να διαθέσουν και τους τέσσερις σταυρούς που έχουν δικαίωμα, δε χρειάζονται ιδιαίτερες μαθηματικές γνώσεις για να υπολογίσει κανείς πόσο ψηλά ανεβαίνει ο πήχης του σταυρού.

Κατανομή εδρών…
Πριν την καταμέτρηση, όμως, των σταυρών, θα έχει προηγηθεί η κατανομή των εδρών που δικαιούνται οι συνδυασμοί, ανάλογα με τις ψήφους που θα πάρουν. Απ’ τις 41 συνολικά έδρες του περιφερειακού συμβουλίου Βορείου Αιγαίου, οι 25 θα διατεθούν στο συνδυασμό που θα πλειοψηφήσει και θα εκλέξει περιφερειάρχη και 16 θα μοιραστούν οι συνδυασμοί της αντιπολίτευσης. Σημειωτέον ότι ο νομός Λέσβου, με 22 έδρες συνολικά (18 απ’ τη Λέσβο και τέσσερις από Λήμνο κι Άι-Στράτη), έχει την πλειοψηφία εδρών στο περιφερειακό συμβούλιο, με ό,τι αυτό σημαίνει αν θελήσουν από κοινού όλες οι παρατάξεις να προωθήσουν κάποιο θέμα που τον αφορά, έστω κι αν υπάρχουν αντιρρήσεις απ’ τους άλλους νομούς της Περιφέρειας.
Αν η κατανομή των εδρών γίνει από την πρώτη Κυριακή, για τον επιτυχόντα συνδυασμό εκλέγονται 25, ενώ για την κατανομή των εδρών της αντιπολίτευσης ακολουθείται η εξής διαδικασία: Το σύνολο των ψηφοδελτίων της αντιπολίτευσης διαιρείται με το 16 και το πηλίκο στρογγυλοποιημένο στην επόμενη ακέραιη μονάδα είναι το εκλογικό μέτρο. Με βάση το μέτρο αυτό, κατανέμονται οι έδρες μεταξύ των συνδυασμών (ακέραιο μέρος) και οι τυχόν αδιάθετες, κατά σειρά στους συνδυασμούς με τα μεγαλύτερα υπόλοιπα.

… στο δεύτερο γύρο
Σε επαναληπτική εκλογή προβλέπονται δύο κατανομές. Στην πρώτη μοιράζονται 21 και στη δεύτερη 20 έδρες. Στην πρώτη κατανομή ακολουθείται η εξής διαδικασία: Το σύνολο των έγκυρων ψηφοδελτίων όλων των συνδυασμών διαιρείται με το 21 και το πηλίκο στρογγυλοποιημένο στην επόμενη ακέραιη μονάδα είναι το εκλογικό μέτρο. Με βάση το μέτρο αυτό, κατανέμονται οι έδρες μεταξύ των συνδυασμών (ακέραιο μέρος) και οι τυχόν αδιάθετες, κατά σειρά στους συνδυασμούς με τα μεγαλύτερα υπόλοιπα. Επομένως, το μέτρο για να εκλέξει συνδυασμός τουλάχιστον ένα σύμβουλο, είναι 4,76%.
Στη δεύτερη κατανομή ακολουθείται η εξής διαδικασία: Στο συνδυασμό που κέρδισε (επιτυχόντα), δίνονται τόσες έδρες ώστε να συμπληρώσει αυτές που πήρε από την πρώτη και να φτάσει συνολικά τις 25 έδρες. Στον άλλο συνδυασμό που συμμετείχε στην επαναληπτική εκλογή, δίνονται οι υπόλοιπες έδρες της β΄ κατανομής.

… κατά εκλογική περιφέρεια
Σε ό,τι αφορά στην κατανομή ανά εκλογική περιφέρεια, ο επιτυχών συνδυασμός παίρνει από μια έδρα σε κάθε εκλογική περιφέρεια. Έτσι, κατανέμονται αρχικά πέντε έδρες, από μία σε Λήμνο, Λέσβο, Χίο, Ικαρία και Σάμο. Η κατανομή συνεχίζεται από το μικρότερο συνδυασμό που δικαιούται έδρα, προς το μεγαλύτερο, ως εξής: Διαιρείται ο αριθμός των έγκυρων ψηφοδελτίων του με τον αριθμό των εδρών που δικαιούται και το πηλίκο στρογγυλοποιημένο στην επόμενη ακέραιη μονάδα είναι το εκλογικό μέτρο του συνδυασμού. Το μέτρο αυτό εφαρμόζεται στις ψήφους του συνδυασμού ξεχωριστά σε κάθε εκλογική περιφέρεια. Αν χωράει, παίρνει αντίστοιχη έδρα (έδρες), αν όμως εξακολουθεί να δικαιούται έδρα ή έδρες, παίρνει από τις εκλογικές περιφέρειες με το μεγαλύτερο αδιάθετο υπόλοιπο κατά φθίνουσα σειρά. Αν μετά την εφαρμογή της διαδικασίας αυτής κατά σειρά σε όλους του συνδυασμούς μείνουν αδιάθετες έδρες, αυτές δίνονται στον επιτυχόντα συνδυασμό.

3+3 αντιπεριφερειάρχες
Συνολικά στο Βόρειο Αιγαίο θα έχουμε έξι αντιπεριφερειάρχες. Οι τρεις εκλέγονται με άμεση εκλογή - δίχως σταυρό - και οι άλλοι τρεις ορίζονται από τον περιφερειάρχη, που επιλέγει μεταξύ των 25 εκλεγέντων περιφερειακών συμβούλων. Με ανάλογη απόφασή του, ο περιφερειάρχης κατανέμει αρμοδιότητες μεταξύ τους. Οι άμεσα εκλεγόμενοι έχουν και τοπικές αρμοδιότητες στα πλαίσια του νομού. Διευκρινίζουμε πως οι τρεις άμεσα εκλεγόμενοι αντιπεριφερειάρχες, όπως και ο περιφερειάρχης, μετέχουν στο περιφερειακό συμβούλιο δίχως δικαίωμα ψήφου όπως οι 41 σύμβουλοι.
Οι υποψήφιοι περιφερειάρχες και αντιπεριφερειάρχες των συνδυασμών που θα αναδειχθούν στην αντιπολίτευση, καταλαμβάνουν τις πρώτες έδρες των περιφερειακών συμβούλων που θα εκλέξει ο συνδυασμός τους. Όπως αναφέρει ο νέος νόμος σχετικά, «οι υποψήφιοι περιφερειάρχες των επιλαχόντων συνδυασμών θεωρούνται πρώτοι επιτυχόντες σύμβουλοι των συνδυασμών τους. Σε περίπτωση που ο συνδυασμός καταλαμβάνει έδρες σε περισσότερες εκλογικές περιφέρειες, ο υποψήφιος περιφερειάρχης λαμβάνει την έδρα της εκλογικής περιφέρειας όπου ο συνδυασμός έλαβε τις περισσότερες έδρες. Σε περίπτωση ίσου αριθμού εδρών σε περισσότερες εκλογικές περιφέρειες, τότε ο υποψήφιος περιφερειάρχης λαμβάνει την έδρα αυτής όπου ο συνδυασμός έλαβε τις περισσότερες ψήφους. Οι υποψήφιοι αντιπεριφερειάρχες των επιλαχόντων συνδυασμών θεωρούνται πρώτοι επιτυχόντες σύμβουλοι των συνδυασμών τους στην εκλογική περιφέρεια στην οποία ήταν υποψήφιοι, εφόσον ο συνδυασμός τους έλαβε έδρα. Ειδικά για τις Περιφέρειες Βορείου και Νοτίου Αιγαίου και Ιονίων Νήσων, οι υποψήφιοι αντιπεριφερειάρχες των επιλαχόντων συνδυασμών καταλαμβάνουν θέση περιφερειακού συμβούλου στην εκλογική περιφέρεια που ήταν υποψήφιοι και ο συνδυασμός τους έλαβε τις περισσότερες έδρες. Σε περίπτωση ίσου αριθμού εδρών σε περισσότερες εκλογικές περιφέρειες, τότε ο αντιπεριφερειάρχης των ανωτέρω Περιφερειών λαμβάνει την έδρα αυτής όπου ο συνδυασμός έλαβε τις περισσότερες ψήφους.».

Επιτροπές
Σε ό,τι αφορά στα όργανα της περιφερειακής αρχής, η Εκτελεστική Επιτροπή της Περιφέρειας, είναι η επιτροπή η οποία συγκροτείται απ’ τον περιφερειάρχη και τους αντιπεριφερειάρχες, ενώ το προεδρείο του περιφερειακού συμβουλίου επιλέγεται με ενδοπαραταξιακές διαδικασίες: ο υποψήφιος πρόεδρος (από τη συμπολίτευση), ο αντιπρόεδρος (από τη μείζονα αντιπολίτευση) και ο γραμματέας (από τις παρατάξεις της ελάσσονος αντιπολίτευσης). Για την εκλογή του προεδρείου απαιτείται απόλυτη στις δύο πρώτες ψηφοφορίες και σχετική στην τρίτη ψηφοφορία πλειοψηφία του συμβουλίου για την εκλογή.
Η Οικονομική Επιτροπή συγκροτείται με πρόεδρο τον περιφερειάρχη ή ένα ορισμένο από αυτόν αντιπεριφερειάρχη και έξι μέλη, εκ των οποίων δύο μέλη είναι από την αντιπολίτευση. Τα μέλη εκλέγονται τη μέρα εκλογής του προεδρείου.
Με απόφαση του περιφερειακού συμβουλίου, μπορούν να ορισθούν μέχρι δύο ακόμα επιτροπές με ανάλογες αρμοδιότητες και αναλογική συμμετοχή των παρατάξεων.
Δύο ακόμη όργανα της Περιφέρειας με το νόμο «Καλλικράτη» είναι η Περιφερειακή Επιτροπή Διαβούλευσης, αντίστοιχη με την παλιά ΟΚΕ (Οικονομική Κοινωνική Επιτροπή), και ο Περιφερειακός Συμπαραστάτης του Πολίτη, αντίστοιχος θεσμός του Συνηγόρου του Πολίτη, με εκλογή που απαιτεί τις ψήφους των 2/3 των μελών του περιφερειακού συμβουλίου και αντιμισθία ίση με του προέδρου του περιφερειακού συμβουλίου.
Τέλος, σε ό,τι αφορά στις αντιμισθίες, ο περιφερειάρχης λαμβάνει το 100% των κάθε φύσης αποδοχών γενικού γραμματέα υπουργείου, ο αντιπεριφερειάρχης και ο πρόεδρος του περιφερειακού συμβουλίου, το 75%. Οι περιφερειακοί σύμβουλοι, για κάθε συνεδρίαση (έως τέσσερις το μήνα) του περιφερειακού συμβουλίου ή επιτροπής του, δικαιούνται αποζημίωση ίση με το 2% του μισθού του περιφερειάρχη.

Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου

Περιφερειακές ενότητες	Πληθυσμός	Έδρες	Σταυροί	Υποψήφιοι
Ικαρίας	9.781	2	1	2 - 3
Λέσβου	90.643	18	4	18 - 27
Λήμνου	18.475	4	2	4 - 6
Σάμου	33.814	7	2	7 - 11
Χίου	53.408	10	3	10 - 15
ΣΥΝΟΛΑ	206.121	41		41 έως 62