Τελευταία πολύς λόγος γίνεται για τον εθελοντισμό. Συχνές καταχωρήσεις στον τύπο για εθελοντικές δραστηριότητες σ’ όλο το νησί μας. Αλλά και συχνές αντιδικίες σε τοπικό επίπεδο για τη συμμετοχή ή όχι σε εθελοντικές δράσεις.
Φαίνεται ότι ορισμένοι όψιμα ανακάλυψαν τον εθελοντισμό και επομένως έχουν και στρεβλή εικόνα γι’ αυτόν. Γιατί ο εθελοντισμός συνοδεύει τις δομημένες κοινωνίες από την ύπαρξή τους. Κάθε προσφορά εργασίας χωρίς υλική ανταμοιβή, της οποίας το αποτέλεσμα ευνοεί το γενικότερο συμφέρον και όφελος, αποτελεί εθελοντική δράση.
Οι εκατοντάδες συμπολίτες μας οι οποίοι οργανωμένοι σε πολιτιστικούς ή οικολογικούς συλλόγους κοπιάζουν αμισθί για την πολιτιστική αναβάθμιση του τόπου τους ή για την προστασία του περιβάλλοντος, αποτελούν οιονεί στρατιά εθελοντών με σημαντική κοινωνική προσφορά. Οι ομάδες κοινωνικής δράσης των ιερών ναών και μητροπόλεων ή οργανισμών της τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά και οι νοικοκυρές που καθαρίζουν το δημόσιο δρόμο και ασβεστώνουν τα πεζοδρόμια, εθελοντικά δρουν και το κοινωνικό σύνολο ωφελούν.
Είναι γεγονός ότι σε δύσκολες περιόδους της ιστορίας των λαών τα αισθήματα αλληλεγγύης ενδυναμώνονται και επομένως και η προσφορά του καθενός προς το συνάνθρωπό του ή την κοινωνία γενικότερα ενισχύεται. Έτσι και σήμερα, στη δύσκολη οικονομική κρίση που βιώνουμε όλοι μας, η εθελοντική προσφορά οργανώνεται και καλείται να καλύψει τις αδυναμίες της Πολιτείας. Και δεν είναι μόνο η οικονομική κρίση αλλά και ο, κατά το δήμαρχό μας, «Κακοκράτης», ο οποίος έχει προς το παρόν επιτείνει τα αδιέξοδα. Κάθε καινούργια διοίκηση δικαιούται μιας «περιόδου χάριτος», αλλά οι τωρινές αυτοδιοικητικές αρχές δικαιούνται πολύ μεγαλύτερης. Τουλάχιστον ενός εξαμήνου, μέχρι να εφαρμοστεί πλήρως ο νόμος, και ίσως και ενός χρόνου, μέχρι να «μάθει το παιδάκι-Κακοκρατάκι να περπατάει μόνο του».
Αυτό το χρονικό διάστημα, είναι πολύ σημαντικό να προσφέρουμε όλοι μας, ό,τι μπορούμε, ώστε να μειώσουμε αν όχι να εξουδετερώσουμε τις αδυναμίες της Πολιτείας.

Για να έχει, όμως, το εθελοντικό κίνημα συνέχεια και διάρκεια, πρέπει να εδράζεται σε σταθερές βάσεις και να διέπεται από αδιαμφισβήτητες αρχές:
- Ο εθελοντής χαίρεται επειδή προσφέρει και δεν έχει ανάγκη από προβολή και διαφήμιση. Οι φωτογραφίες που δημοσιεύονται με πολιτικά πρόσωπα να φιγουράρουν σε πρώτο πλάνο αποτελούν δυσφήμηση του εθελοντισμού, γιατί δίνουν το αντεπιχείρημα ότι όλα γίνονται για ατομική τους προβολή.
- Ο εθελοντής δεν κριτικάρει τους άλλους που δε συμμετείχαν, γιατί κανείς δεν μπορεί και δεν πρέπει να παρεμβαίνει στο «θέλω» του άλλου. Δεν επιτρέπεται ο εθελοντής να συμπεριφέρεται ως Φαρισαίος «εγώ (που συμμετέχω σε εθελοντικές δραστηριότητες) δεν είμαι σαν κι αυτόν τον Τελώνη (που δε συμμετέχει)».
- Ο εθελοντής δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιείται για να καλύπτονται οι αδυναμίες των υπευθύνων. Δεν μπορεί να ζητείται, και μάλιστα μερικές φορές επιτακτικά, να καθαρίζονται τα νεκροταφεία από εθελοντικές δράσεις όταν εισπράττονται ανταποδοτικά τέλη τα οποία διασπαθίζονται αλλού.
- Ο εθελοντής δεν αποδέχεται να συμμετέχει σε δράσεις το αποτέλεσμα των οποίων θα ωφελήσει υπέρμετρα κάποιους οι οποίοι δεν εκπληρώνουν τις απ’ το νόμο θεσμοθετημένες υποχρεώσεις τους. Αγανακτεί ο πολίτης όταν τον καλούν να καθαρίσει τις παραλίες απ’ τις οποίες κατά κύριο λόγο ωφελούνται οι μαγαζάτορες της περιοχής αλλά γνωρίζει ότι αυτοί αρνούνται να πληρώσουν τις νόμιμες οφειλές τους ή όταν «πετυχημένοι» δημοτικοί άρχοντες δήλωναν ότι με δική τους πρωτοβουλία δε θα εισπράξουν θεσμοθετημένα έσοδα (το 2% των παρεπιδημούντων) με τα οποία θα μπορούσαν να περιποιηθούν τις τουριστικές παραλίες. Ο εθελοντής θα δράσει επικουρικά για να καθαρίσει ακτές, αλσύλλια, περιπατητικές διαδρομές, μέρη τα οποία χρησιμοποιούν οι πολίτες αλλά απ’ τα οποία η Πολιτεία δεν έχει τη δυνατότητα να έχει έσοδα.
Στις δύσκολες μέρες που περνάμε, και θα περάσουμε, αν ο οργανωμένος εθελοντισμός ποδηγετηθεί σε σωστές βάσεις, θα έχει μέλλον για το καλό όλων μας. Ειδάλλως, θα εκφυλλιστεί και θα ατονήσει για να μείνουν πάλι αυτοί που χρόνια τώρα ατομικά ή ομαδικά προσφέρουν για το κοινό καλό με μοναδικό κίνητρο την εσωτερική τους πληρότητα και ικανοποίηση.

* Ο Στρατής Νικέλλης είναι χημικός, τέως διευθυντής του Λυκείου Πολιχνίτου.