Ο Άι Γιώργης

Πριν αφήσουμε το δυτικό νησί, θα επισκεφτούμε ένα μικρό χωριό, ένα μικρό, χαμένο πια Μεσαιωνικό οικισμό, δίπλα στον αμαξιτό. Μετά τον όρμο του Κούκμου (χάρτης), ο δρόμος ανηφορίζει προς Άγρα και όταν φθάσει στην κορφή, φαίνεται μέσα στο κτήμα, το εκκλησάκι. Είναι ο Άι Γιώργης και κάτω από αυτόν κατηφορίζουν οι πλαγιές μέχρι τον αρχαιολογικό χώρο του Καλόχτιστου.

Το ποτάμι που εκβάλλει εκεί κάτω, κλείνει την πλαγιά του οικισμού από τα δυτικά. Ένα μεγάλο πλάτωμα εκτείνεται προς τα νότια, προς μια απόκρημνη ακτή του κόλπου.

Εκεί βρίσκονται σπίτια του κτήματος. Μέσα στην εκκλησιά υπάρχει μια λαξευμένη κολώνα από τον παλιό ναό του οικισμού και δυτικά της, γύρω από ένα παλιό ντάμι και κύρια στην ομαλή πλαγιά, εκτείνεται ο οικισμός, με θεμέλια, αμέτρητες πέτρες από τα σπίτια και κεραμική παντού, από τούβλα, κεραμίδια, πολλά κομμάτια πιθαριών και όστρακα από χρηστικά μεγάλα σκεύη.

ΒΔ του νταμιού υπάρχει πηγή νερού που μαζεύεται σε γκιόλα, ενώ τρία υπέροχα αλώνια δείχνουν την καλλιέργεια των σιτηρών, στις γύρω επίπεδες εκτάσεις. Ελιές καλύπτουν το κτήμα. Φαίνεται πως στο υψηλότερο σημείο, που βρίσκονται τα παλιά ντάμια, τα θεμέλια δείχνουν το κέντρο του οικισμού, με μεγαλύτερα κτίσματα και ίσως μια πλατεία.

Αυτή η περιοχή, γύρω από το ποτάμι, που περνά το δρόμο στην επόμενη στροφή, μέχρι κάτω στη θάλασσα, είναι κατάφυτη από ελιές και μέσα στα διάσπαρτα αρχαία λείψανα της ευρύτερης περιοχής της Αποθήκας, βρίσκονται και συστάδες σπιτιών της μεταβυζαντινής περιόδου, οι οποίες πυκνώνουν σε θέσεις και ορίζονται σαν «οικισμοί» γύρω από μια ενοριακή εκκλησία.

Έτσι μάλλον συμβαίνει και γύρω από τον Αϊ Γιώργη του Κούκμου.

*Τον οικισμό επισκέφτηκα δύο φορές, τη μία με το Μάκη Παυλέλλη και τον Απόστολο Μακαρατζή.

Η έκταση του οικισμού

Ο Αϊ Γιώργης (στη ΝΑ γωνία)

Η κολώνα

…το κέντρο

…στην περιφέρεια

…πυκνά θεμέλια παντού

…η πηγή

…αλώνια

…με πρόβατα παντού

…και στο παλιό ντάμι

...η φωλιά του τσοπανάκου