«Ω φίλη, τα αριστοπολεμικά σου όργανα πληρούσι τους αιθέρας μελωδίας. Οι πολεμισταί και ήρωές σου ψάλλουσι τα νικητήρια, προσκαλούντες Σε αναμορφώσαι τον πλανήτην! Επί τε την Χερσόνησον έξεις νίκην και διαβείσα την Ματαιώτιδα λίμνην* καταθραύσεις την Ταυρικήν* και τα πέριξ μέρη των Σκυθών»!

*Αζοφική θάλασσα, *Κριμαία

(Από την «Προφητείες του Αγαθαγγέλου» «Περί του Ξανθού Γένους των Ρως»)

Ο «Αγαθάγγελος» ήταν ένα «προφητικό» κείμενο που θεωρείται ότι γράφηκε το 1279, από τον ιερομόναχο Αγαθάγγελο. Εκδόθηκε και κυκλοφόρησε το 1750 με τον τίτλο «Οι χρησμοί του Αγαθαγγέλου» από τον Μητροπολίτη Θεόκλητο Πολυειδή.

Οι «προφητείες του Αγαθαγγέλου» βαυκάλιζαν τους υπόδουλους Έλληνες στα χρόνια της Τουρκοκρατίας με την ιδέα ότι με την επέμβαση του «ξανθού γένους των Ρως», της κραταιάς τσαρικής Ρωσίας, «θα εκδιωχθούν οι Τούρκοι, όχι μόνον εκ της Ελλάδος αλλά εξ όλης της Ευρώπης» και « η Κωνσταντινούπολις θα γίνει εκ νέου πρωτεύουσα του Ελληνισμού»!

Και αυτή η πίστη ενέπνευσε την λαϊκή Μούσα, στο δημοτικό τραγούδι: «Ακόμα τούτη την Άνοιξη, Ραγιάδες, Ραγιάδες, τούτο το Καλοκαίρι, όσο να ΄ρθει ο Μόσκοβος να φέρει το σεφέρι».

Η ιστορική σχέση Ελληνισμού- Ρωσίας

Γενικά, η πολιτική της Ρωσίας, τόσον όσον αφορά στο τσαρικό καθεστώς, όσο και στην πολιτική των μεταγενέστερων καθεστώτων, καθοριζόταν από την επιθυμία εξόδου στις « θερμές θάλασσες» (Μεσόγειο θάλασσα). Για την επίτευξη αυτού του σκοπού η Ρωσία επιχείρησε, επανειλημμένα, τον δέκατο όγδοο και δέκατο ένατο αιώνα, να λύσει μονομερώς, το λεγόμενο «Ανατολικό Ζήτημα» και να καταλάβει τα εδάφη της καταρρέουσας Οθωμανικής αυτοκρατορίας, που θα της επέτρεπαν την ελεύθερη έξοδο διά του Αιγαίου στην Μεσόγειο.

Και στη νεότερη εποχή, μόνιμη επιδίωξη της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής είναι η ένταξη στην σφαίρα επιρροής της Ρωσίας των χωρών της Βαλκανικής και της Μέσης Ανατολής ( π.χ. της Συρίας και, παλιότερα, ανεπιτυχώς, της Αιγύπτου), μέσω των οποίων θα εξυπηρετηθεί η πολιτική της εξόδου στην Μεσόγειο. Στα πλαίσια αυτής της πολιτικής, που απέβλεπε, διαχρονικά, στην εξυπηρέτηση των ρωσικών συμφερόντων- και ανεξάρτητα από τα σταθερά φιλικά αισθήματα του ρωσικού λαού- εντάσσονται τόσο τα θετικά, υπέρ της Ελλάδας, όσο και τα αρνητικά, κατά της Ελλάδας, στοιχεία της ρωσικής πολιτικής.

Α. Τα θετικά στοιχεία για τον Ελληνισμό της ρωσικής πολιτικής

1. Θετικό στοιχείο της τσαρικής πολιτικής ήταν η παροχή ασύλου στους ομόδοξους Έλληνες, οι οποίοι, από τις τουρκοκρατούμενες περιοχές, κατέφευγαν στα εδάφη της ρωσικής αυτοκρατορίας, κυρίως, στα παράλια της σημερινής Ουκρανίας, όπου επιβιώνει το ελληνικό στοιχείο από την περίοδο της Αρχαιότητας (αρχαίες ελληνικές αποικίες στα παράλια του Εύξεινου Πόντου). Στην σημερινή Ουκρανία: Οδησσός, Ολβία, Παντικάπαιον, Τάναϊς, Φαναγορία, Συμφερόπολη, Χερσών. Στην Κριμαία (αρχαία Ταυρική): Ερμώνασσα, Βορυσθένης, Νυμφαίον, Γοργιππία.

2. Μετά τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1768- 74 (στον οποίον πήραν μέρος και οι εξεγερθέντες, υπόδουλοι στους Οθωμανούς Έλληνες της νησιωτικής και ηπειρωτικής Ελλάδας) και την σύναψη της συνθήκης του Κιουτσούκ Καϊναρτζή, το 1774,παραχωρήθηκε το δικαίωμα στους Έλληνες να αναρτούν στα πλοία τους την ρωσική σημαία και να πλέουν ελεύθερα, σε όλες τις θάλασσες∙ δικαίωμα που συνετέλεσε στην μεγάλη ανάπτυξη του εμπορικού στόλου των Ελλήνων και την συγκέντρωση πλούτου στα χέρια των καραβοκυραίων∙ γεγονός που, αργότερα, έπαιξε σημαντικό ρόλο στην επανάσταση του 1821, διότι με την ναυπήγηση μεγάλων πλοίων και την μετατροπή τους, με τον κατάλληλο εξοπλισμό, σε πολεμικά, οι Έλληνες διέθεταν ισχυρό στόλο με τον οποίον κατεναυμάχησαν, επανειλημμένα, τον τουρκικό στόλο.

3.Μετά την μεταστροφή της Αγγλίας υπέρ των επαναστατημένων Ελλήνων (επί υπουργίας και πρωθυπουργίας Κάνιγκ) και την ισχυροποίηση της αγγλικής επιρροής, ενεργοποιήθηκε, ανταγωνιστικά, και η ρωσική πολιτική για την ίδρυση (αρχικά, αυτόνομου) ελληνικού κράτους (Πρωτόκολλο Πετρούπολης 1826, Συνθήκη Λονδίνου 1827).

Άμεση συνέπεια της Συνθήκη του Λονδίνου, του 1827, που προέβλεπε την επιβολή της ειρήνης, ανάμεσα στους αντιμαχόμενους, ακόμα και με την στρατιωτική επέμβαση των τριών «Προστάτιδων Δυνάμεων», Αγγλίας, Ρωσίας, Γαλλίας, υπήρξε η ναυμαχία του Ναβαρίνου, στην οποίαν πήρε μέρος η Ρωσία με μοίρα του ρωσικού στόλου, μαζί με τις ναυτικές δυνάμεις Αγγλίας και Γαλλίας.

4.Μετά τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1828-29 και με όρο της Συνθήκης της Αδριανούπολης ορίστηκε η ίδρυση αυτόνομου ελληνικού κράτους, με σύνορα, στην γραμμή από Αμβρακικό στον Παγασητικό Κόλπο.

5. Τελικά, η Ρωσία συνυπέγραψε με την Αγγλία και την Γαλλία ( 3 Φεβρουαρίου 1830) το Πρωτόκολλο του Λονδίνου, με το οποίο ιδρυόταν ανεξάρτητο ελληνικό κράτος, με σύνορα, προς βορράν, από τον Αχελώο έως τον Σπερχειό (και με το νέο Πρωτόκολλο του Λονδίνου, το 1832, τα σύνορα επεκτάθηκαν στο ύψος του Αμβρακικού- Παγασητικού).

Β. Τα αρνητικά, για την Ελλάδα, στοιχεία της Ρωσικής πολιτικής.

1. Ορλωφικά, 1768-74: απεσταλμένοι πράκτορες τη τσαρίνας Αικατερίνης Β, με υποσχέσεις ότι θα έστελναν 100.000 Ρώσους στρατιώτες και στόλο για την απελευθέρωση των Ελλήνων από τον τουρκικό ζυγό, υποκίνησαν την εξέγερση των Ελλήνων, σε πολλές περιοχές της νησιωτικής και ηπειρωτικής Ελλάδας, τους οποίους, στην συνέχεια εγκατέλειψαν αβοήθητους, αφού συνήψαν συνθήκη με τους Τούρκους, με αποτέλεσμα να κατασφαγούν χιλιάδες Ελλήνων- ιδιαίτερα στον Μωριά- από τις ορδές αιμοβόρων Τουρκαλβανών.

2. Ο τσάρος αποκήρυξε το ελληνικό κίνημα στην Μολδοβλαχία, τον Φεβρουάριο- Μάρτιο του 1821, διέγραψε τον Αλέξανδρο Υψηλάντη (αρχηγό του κινήματος και τ. Υπασπιστή του Τσάρου) από τους στρατιωτικούς καταλόγους της Ρωσίας και έδωσε την άδεια στους Τούρκους να στείλουν στρατό στις αυτόνομες περιοχές της Μολδοβλαχίας και να καταπνίξουν το κίνημα των Ελλήνων.

3. Ο Τσάρος, αποδεχόμενος τις κατηγορίες του Μέτερνιχ κατά του Καποδίστρια, ότι, παρασκηνιακά, υποκινούσε τους Έλληνες επαναστάτες, απομάκρυνε τον Καποδίστρια από την θέση του υπουργού εξωτερικών της Ρωσίας.

4. Ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος του 1877-78 και η Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου.

Μετά την νίκη των Ρώσων και σύμφωνα με τους όρους της συνθήκης του Αγίου Στεφάνου (προαστείου της Κωνσταντινούπολης), που επέβαλαν οι Ρώσοι στον Σουλτάνο, το Οθωμανικό κράτος παραχωρούσε όλα, σχεδόν, τα ευρωπαϊκά εδάφη του ( μεγάλο μέρος τα ελληνικής Μακεδονίας και της σημερινής Βόρειας Μακεδονίας, της Θράκης, Αν. Ρωμυλίας κ.λπ.) για την δημιουργία της «Μεγάλης Βουλγαρίας»!

Μετά τις αντιδράσεις που προκάλεσε η πολιτική του «Πανσλαβισμού» του Τσάρου Αλέξανδρου Β΄, με την παρέμβαση της Αγγλίας και άλλων ευρωπαϊκών δυνάμεων, η Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου αναθεωρήθηκε με την Συνθήκη του Βερολίνου το 1878, σύμφωνα με την οποίαν τα σύνορα του ελληνικού κράτους μετατέθηκαν, προς βορράν, στην γραμμή Άρτας- Ολύμπου και τα εδάφη της Μακεδονίας παρέμειναν στην επικράτεια του Οθωμανικού κράτους, για να διαμοιραστούν, αργότερα, με τους Βαλκανικούς πολέμους, μεταξύ Ελλήνων και Σέρβων.

5. Με την Συνθήκη της Μόσχας και του Καρς, που συνήψε, το 1921, η Ρωσία με τον Κεμάλ, το καθεστώς των Μπολσεβίκων, με την ηγεσία του Λένιν, παρείχε ρωσικό χρήμα και όπλα στον Κεμάλ, για να πολεμήσει τους Έλληνες στην Μικρά Ασία.

6. Από τον Στάλιν την περίοδο 1936-38 οργανώθηκε και εκτελέστηκε επιχείρηση εκκαθάρισης των Ελλήνων που είχαν εγκατασταθεί στα ρωσικά εδάφη, με την κατηγορία ότι « η ελληνική κατασκοπεία αναπτύσσει εντατική αντισοβιετική και εθνικιστική δραστηριότητα». Κατά την επιχείρηση εθνοκάθαρσης του Στάλιν χιλιάδες Ελλήνων συνελήφθησαν, υπέστησαν διώξεις και βασανιστήρια, εξορίστηκαν στα Γκουλάγκ της Σιβηρίας ( 38.000) ή εκτελέστηκαν (250 ελληνικά Σχολεία κλείστηκαν). Ακόμα και η ηγετική ομάδα Μαριουπολιτών και Ποντίων, μελών του Κομμουνιστικού Κόμματος συνελήφθη και εκτελέστηκε κατηγορούμενη για προδοσία (15 Δεκεμβρίου 1937).

7. Και ένα πρόσφατο δείγμα «ευαισθησίας», που διακρίνει την ηγεσία της σημερινής «ομόδοξης» Ρωσίας απέναντι στα χριστιανικά μνημεία και γενικότερα, για την προστασία των μνημείων της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, είναι ο κυνικός τρόπος που αντέδρασαν στην μετατροπή, από τον Ερντογάν, της Αγίας Σοφίας σε Τζαμί: «τώρα δεν θα πληρώνουμε και εισιτήριο, όταν θέλουμε να την επισκεφθούμε», ήταν η απάντηση της σημερινής ηγεσίας της Ρωσίας ( μπροστά στην φιλία με τον Ερντογάν, τι αξία μπορεί να έχει μια…Αγία Σοφία!).

(Η συνέχεια στο επόμενο)