Απαγορεύεται η αναπαραγωγή με οποιονδήποτε τρόπο.
Η προφανής παράφραση του τίτλου παραπέμπει στο «Ποιός φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ;», μεταφορικά και κυριολεκτικά. Το θεατρικό έργο του Έντουαρντ Άλμπι θεωρείται ως κορυφαία αμερικανική εκδοχή του λεγομένου «θεάτρου του παραλόγου», καθώς ξεφεύγοντας από το ρεαλισμό χαρακτήρων και καταστάσεων, οδηγεί σε μια κατάρρευση του χρόνου, του τόπου, των ταυτοτήτων των ηρώων, μέσα από την επιμονή στο ασήμαντο και την ασυνέπεια και την επανάληψη διαλόγου άνευ νοήματος.
Όταν η κεντρική αιτιότητα της ύπαρξης αίρεται, τότε οι πράξεις οδηγούν σε ονειρικές καταστάσεις και εφιαλτικές διαθέσεις, μας λέει ο Άλμπι. Προσπαθούσε βέβαια να κρίνει, να σκιαγραφήσει το πολιτισμικό περιβάλλον της Αμερικής του ΄60· θα μπορούσε να είναι ο «προφήτης» της Ελλάδας τού σήμερα και οι ήρωες του να αφθονούν στο πολιτικό μας σύστημα.
Αν μείνουμε στην κυριολεξία του τίτλου, η απάντηση θα ήταν, ίσως, οι «πάντες, όλοι», αν κρίνουμε από τις άμεσες παρενέργειες της εκλογής του «Κυριάκου», την αλλαγή του κλίματος και τη βιαιότητα των αντιδράσεων σ’ αυτήν. Το ερώτημα όμως δεν είναι «ποιος» αλλά «γιατί» φοβάται;
Αν περιορισθούμε στο επίπεδο του ενστίκτου και των ανακλαστικών, ας μη ξεχνάμε ότι ο ανθρώπινος νους έχει ασχοληθεί ιδιαίτερα, από τα βάθη του χρόνου, με το συναίσθημα του «φόβου» και πολλή σοφία έχει σωρευθεί επ’ αυτού. Ειδικότερα για τους πολιτικούς που υποτίθεται ότι έχουν αναπτυγμένο το πολιτικό ένστικτο, όπως ο Α. Τσίπρας, ο Σταντάλ έχει πει: «Απ’ όλους τους φόβους που τρέφουμε, επαληθεύονται ευτυχώς μόνον οι χειρότεροι»... Για τους απλούς πολίτες, που ούτως ή άλλως οι πλείστοι εξ αυτών έχουν χάσει θεμελιώδεις σταθερές, ο Σπινόζα έχει λύσει το ζήτημα: «Δεν υπάρχει ελπίδα χωρίς φόβο, ούτε και φόβος χωρίς ελπίδα»...
«Φόβος, ελπίδα, επαλήθευση» είναι ενδεχομένως το τρίπτυχο που αναδύεται ως μηχανισμός δυναμικής μετακίνησης της κοινωνίας, όπως το τρίπτυχο «θυμός, απόρριψη, καταδίκη» ήταν αυτό που έφερε το ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση. Στη χώρα του συναισθήματος και του ανορθολογισμού, ανάλογα τρίπτυχα είναι ιδιαίτερα ισχυρά. Πλην όμως διαφέρουν μεταξύ τους παρασάγγας ποιοτικά. Καθόσον το πρώτο φέρει ενδογενώς θετικό μήνυμα, ενώ το δεύτερο απολύτως αρνητικό. Το πρώτο τρίπτυχο επιλέγεται, ενώ το δεύτερο απλώς προκύπτει.
Εντέλει, ουδείς φοβάται καθαυτό τον Κυριάκο Μητσοτάκη ως ηγέτη της ΝΔ. Αυτό που φοβούνται, στο πολιτικό σύστημα, είναι ότι εξελέγη ανέλπιστα, από τη μη-προβλεπόμενη συμμετοχή της «βάσης», ενώ πρόταξε συγκεκριμένο πρόγραμμα με αντιδημοφιλείς θέσεις.
Φοβούνται ότι εκ των πραγμάτων τίθεται ως αρχηγική μορφή του 40% του σκληρού φιλοευρωπαϊκού ΝΑΙ! Φοβούνται ότι θα καταφέρει καίριο πλήγμα στη διοικητική ανικανότητα και το λαϊκισμό. Φοβούνται ότι προτάγματα του λόγου του, όπως η ανάγκη προσαρμογής σε μία, εκ των πραγμάτων, «νέα οικονομική και πολιτική» παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων, προϋποθέτουν την αριστεία, το ανθρώπινο κεφάλαιο, την καινοτομία, τη λογική της γλώσσας και τη γλώσσα των αριθμών, την πρωτοβουλία του ατόμου, το υγιές «επιχειρείν», κ.ο.κ., και θα καταστούν απαιτήσεις της κοινωνίας.
Πιο πολύ φοβούνται την αδυναμία τους να αντιταχθούν ιδεολογικά στην υπό διαμόρφωση εφαρμογή της πολιτικής και πολιτισμικής πρότασης του.
Τώρα που κατέρρευσαν οι δύο μεγάλες απάτες της «μνημονιακής» περιόδου, δηλαδή η ύπαρξη άλλου δρόμου στην οικονομία και η ταύτιση των «αριστερών» με την Αριστερά με το έωλο επιχείρημα της «ηθικής ανωτερότητας», βρισκόμαστε ενώπιον αρχέγονων στρατηγικών ζητημάτων των «παρατάξεων».
Η παραδοσιακή Δεξιά υποχώρησε στις παρελθούσες δεκαετίες διότι θεωρούσε ότι δια της κατασταλτικής ισχύος του Κράτους της υπερέβαινε τον πολιτισμικό ρόλο των παραδοσιακών πυλώνων της: το Δάσκαλο, τον Παπά και το Χωροφύλακα· κι όχι μόνον τους αγνόησε, αλλά και τους υποβάθμισε, τους εξουδετέρωσε.
Η Αριστερά θεώρησε ως δεδομένη την ιδεολογική και συναισθηματική κυριαρχία της· κι έπαψε να σκέπτεται. Απλώς αερολογεί επί των τετριμμένων. Όταν ανάμεσα τους, στην ιστορική πορεία της σύγκρουσης των, παρεμβλήθηκε η τριτοκοσμική δεκαετία του ΄80, οργανώθηκε κοινωνικά και πολιτικά η σφήνα των κατσαπλιάδων και των νταλαβερτζήδων, ο «παράγων» βρήκε πεδίο δράσης ελεύθερο και έδαφος παραγωγικό. Και το ζήτημα μετέπεσε στο «ποιος» θα οικειοποιηθεί, παροδικά, την πολυπληθή αυτή σφήνα. Μιλούσαμε για τους «γαλαζο-πράσινους»· πλέον, το σύστημα είναι αηδιαστικά παγχρωματικό! Και μετεξελίχθηκε σε θεομπαίχτες, ιδεολογικά κουτσαβάκια και τραμπούκια του διαδικτύου!
Χωρίς ιδεολογία, πέραν της καθεστωτικής διαμόρφωσης του Δημοσίου Τομέα, η Αριστερά του Τσίπρα είναι «γυμνή». Το πόσο «γυμνή» είναι αποδεικνύεται από την αντίδραση της στην εκλογή Μητσοτάκη. Ανάπηρες δηλώσεις ή διαρροές του Μαξίμου αναφέρονται στην οικογενειοκρατία ή το τηλεφωνικό κέντρο της Siemens... Ιδεολογική πενία, ασιτία... Δεν αναφέρομαι στην κατηγορία περί «νεο-φιλελευθερισμού» επειδή πεισματικά σέβομαι τους όποιους νοήμονες εξακολουθούν να εντάσσονται στο χώρο.
Είναι αστείο να μιλάμε για την οικογενειοκρατία ενός εκλεγμένου από 400.000 ψηφοφόρους, την ώρα του κομματικού πάρτυ των διορισμών συγγενών επ’ ονόματι του εμφυλιο-πολεμικού διχασμού! Οι παλαιότεροι εξ ημών θα θυμούνται ότι ένα από τα πιο ελκυστικά επιχειρήματα του Ανδρέα στις εκλογές του ΄81, ήταν ότι ο Γ. Ράλλης μιλούσε με «ρρρο».
Ο Τσίπρας και η ομάδα Μαξίμου, κάποτε θα απολογηθούν στην Ιστορία της Αριστεράς -και της Ελλάδας- επειδή επέτρεψαν -και χρησιμοποίησαν- τη νεκρανάσταση του Αυριανισμού!
Πιο πολύ απ’ όλους όμως, ο Κυριάκος πρέπει να φοβάται τον εαυτό του! Και τον περίγυρο του! Η εκλογή του έχει ιστορική διάσταση καθότι η «βάση» απέρριψε το «σύστημα» και τους «μηχανισμούς». Του έθεσε το αίτημα μιας νέας Ελλάδας κι όχι μιας νέας ΝΔ.
Οι Σειρήνες του λαϊκισμού είναι πανταχού παρούσες και η Κίρκη των απαράδεκτων τύπων ήταν στο γραφείο του, το βράδυ της εκλογής του.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δε θα κριθεί από το δυσοίωνο επώνυμο του. Ή από το τηλεφωνικό κέντρο, ό,τι κι αν λένε οι «κουρι-αδες» του Μαξίμου. Θα κριθεί από το κατά πόσον θα κτίσει μια νέα κοινωνική συμφωνία επί δομικών θεμάτων: Πώς ορίζεται το αντι-λαϊκό ή αντιθέτως, το φιλο-λαϊκό; Πώς διακρίνεται το πρόσκαιρα αρεστό από το μακροπρόθεσμο φιάσκο; Έχουν νόημα οι αριθμοί και η πρόοδος των μεγεθών -η γεωμετρική εν προκειμένω; Αλλά και τί ακριβώς σημαίνει η «Αντιγόνη», την οποία χρησιμοποίησε απολύτως επιφανειακά ο Τσίπρας στο Ευρω-κοινοβούλιο, εντυπωσιάζοντας μεν τους αγραμμάτους, αλλά θλίβοντας τους υπολοίπους για τη ρηχότητα της ανάλυσης του;
Και μιας και ξεκινήσαμε με μια θεατρική παράφραση, ας θυμηθούμε τί είπε για το φόβο ένας λεπτός θεατρ-άνθρωπος, ο μακαρίτης Δ. Ποταμίτης, σε μια συγκλονιστική συνέντευξη του: «Η Ελλάδα είναι ένας τόπος γεμάτος πληγές… Που πονάνε…
Όμως οι Έλληνες φοβούνται τον πόνο και προσπαθούν να τον αποφύγουν! Αντί να τον γιατρέψουν, προσπαθούν να τον ξεγελάσουν! Κάνουν καραγκιοζιλίκια, παίρνουν πόζες, το ρίχνουν στο τσιφτετέλι, στα κοσμικά, στα κομματικά. Φοβούνται να αντικρίσουν κατάφατσα τον πόνο, τα προβλήματά τους, τον εαυτό τους, την ταυτότητά τους.
Ποτέ λαός δε φοβήθηκε τον εαυτό του, περισσότερο απ’ ό,τι ο νεοέλληνας. Όμως ο πόνος εξορκίζεται με τον πόνο! Αν τον αντικρίσεις κατάματα, αποκτάς αυτογνωσία, εξανθρωπίζεσαι...»! Η εκλογή του Μητσοτάκη είναι ίσως μια απόπειρα αποφυγής της διάγνωσης Ποταμίτη!