Η τρέχουσα εβδομάδα σηματοδοτήθηκε από πολλά συμβολικά γεγονότα στο χώρο της Ανώτατης Εκπαίδευσης: η ανάρτηση των βάσεων εισαγωγής στα ΑΕΙ και η οριστικοποίηση της προσπάθειας των νέων μας, η ανάληψη καθηκόντων από τους νέους Πρυτάνεις στην πλειονότητα των Πανεπιστημίων της χώρας, οι δηλώσεις και προβλέψεις πολιτικών για την κατάσταση της Παιδείας, αλλά και παροτρύνσεις για νέες παρεμβάσεις στο χώρο της.

Κάποια εξ αυτών έχουν εθιμικό, επαναλαμβανόμενο χαρακτήρα, ίσως έτσι εκφεύγει της προσοχής μας η ειδικότερη σημασία τους. Άλλα έχουν διαπιστωτικό χαρακτήρα όταν αρμόδιοι παράγοντες «καταγγέλλουν», ως ο Υπουργός της Παιδείας (!), τη σχεδόν δεινή κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η Εκπαίδευση εν όλω, λόγω της χρηματοδοτικής πενίας και ακραίας υποστελέχωσης. Άλλα είναι επικοινωνιακές μπαλοθιές εν κενώ, ως η πρόσφατη πρόταση του κ. Απ. Κακλαμάνη για επαναπατρισμό των φοιτούντων στο εξωτερικό με κριτήρια ΑΣΕΠ!

Κι άλλα, δυστυχώς, ορίζουν την ποιότητα και το επίπεδο της ηγεσίας που υπέστησαν τα ΑΕΙ κατά την απελθούσα, πλέον, τετραετία, ως η τελευταία αξιοθρήνητη παρέμβαση του τέως Πρυτάνεως του Α.Π.Θ., καθηγητή Μυλόπουλου. Έναντι όλων αυτών, δύο δρόμοι υπάρχουν: η αξιολόγησή τους ένα προς ένα ή η απόπειρα να συνεξετασθούν ως συμπτώματα ενός ενιαίου συνδρόμου παθογένειας.

Προτρέχω να δηλώσω ότι θα ακολουθήσω εδώ το δεύτερο δρόμο, με την ελπίδα η όποια πιθανή στρέβλωσή μου να αποτελέσει αντικείμενο προβληματισμού για το νέο μας Πρύτανη, καθηγητή Στ. Γκρίτζαλη, επιστήμονα εγνωσμένης ακαδημαϊκής αξίας, ιδιαίτερα έμπειρο στη Δημόσια Διοίκηση και, το κυριότερο, ανιδιοτελή θεράποντα της ιδέας ενός μεγάλου Πανεπιστημίου Αιγαίου.

Ας μου επιτραπεί επίσης μια ευχή, ίσως προσευχή ελπίδας, προς τους νέους πρωτοετείς -αλλά και τους παλαιότερους: ας είναι οι σπουδές τους πηγή ενθουσιασμού για τη ζωή και τις αξίες τους. Ας μη συναντήσουν την απαξία που αντιμετώπισαν οι περσινοί πρωτοετείς, που γεύτηκαν τη σκληρότερη υποτίμηση που θα μπορούσε μια έλλογος κοινωνία να επιφυλάξει στα τέκνα της, δηλαδή το μέλλον της: νέα παιδιά να γυρνοβολούν επί μήνες άσκοπα, περιμένοντας τις ηγεσίες των ΑΕΙ να τους επιτρέψουν να νιώσουν φοιτητές…

Το μέτρο της κατακερματισμένης λαχτάρας για γνώση νέων παιδιών που είδαμε πέρυσι, ας γίνει από την ανάποδη, κι εφεξής, το μέτρο μιας κοινωνικής συστράτευσης για το μέλλον τους, μας!

Και το κυριότερο: εμείς, οι μεγαλύτεροι, τους βάλαμε από νωρίς στο παιχνίδι του ιδιοτελούς «τυχοδιωκτισμού», με επίφαση την οικονομική κρίση, ώστε να νομίζουν ότι η ζωή είναι μια υποβοηθούμενη «ντρίπλα»: «δήλωσε περιφέρεια να καταλήξεις ως πτωχός στην Αθήνα» το μήνυμα των υπουργικών ακροβασιών περί τις μετεγγραφές. Τι κρίμα, να σκοτώνεις το μυαλό πριν πήξει! Κι η Μαμά, να πανηγυρίζει από πάνω…

Όμως, το ζήτημα είναι ευρύτερο, κατά πολύ! Η νέα Σύνοδος Πρυτάνεων έχει έργο βαρύ κι η δική μας εκπροσώπηση σ’ αυτήν, βαρύτερο! Η Σύνοδος είναι για τα ΑΕΙ κι όχι για τους Πρυτάνεις. Το τραγικό κείμενο του κ. Μυλόπουλου που χαρακτήρισε την ελληνική καθηγεσία ως «χοίρους στις ορέξεις της Κίρκης» -υπονοούσε την κ. Διαμαντοπούλου- συνιστά το μοντέλο ιδιοτελούς λειτουργίας που κάθε επανάληψή του απαγορεύεται, καθότι το «δις εξαμαρτείν… κ.λπ.». Δεν είναι τυχαίο ότι Πρυτάνεις ανά την Ελλάδα, που κατά την τελευταία 4ετία παρέσυραν τα Πανεπιστήμιά μας σε μιαν άγονη και άλογη αντιπαράθεση, ουσιαστικώς απεπέμφθησαν για τα καμώματά τους από την ακαδημαϊκή κοινότητα.

Είχαν τελέσει Ύβρη Αρχών και αισθητικής, αυτο-ανακηρυσσόμενοι ως «οι καλύτερες Πρυτανείες όλων των εποχών»! Ενώπιον της προσωπικής τους μανίας για ανέλιξη -πολιτική κυρίως-, ελησμόνησαν ότι η αξιολογική κρίση ανήκει στις ανθρώπινες κοινότητες και όχι στους ιδίους.

Και πάνω στο αυτάρεσκο αυτό «μιλφέιγ», επήλθε και η τελευταία εκδοχή πελατειακού πολιτικαντισμού: ο κ. Κακλαμάνης -τον οποίο σέβομαι ως Υπουργό που υπέγραψε το Διάταγμα ίδρυσης του Πανεπιστημίου Αιγαίου- έσπρωξε τον παραλογισμό σε απώτατα στάδια: το ΑΣΕΠ να κρίνει μετεγγραφές φοιτητών που φοιτούν σε ξένα πανεπιστήμια, πάλι με βάση την οικονομική στενότητα των οικογενειών τους!

Μη στενοχωριέστε, κ. Πρόεδρε. Στο εξωτερικό φοιτούν όσοι επέλεξαν και δύνανται από πλευράς ικανοτήτων να φοιτούν εκεί κι όσοι, άλλοι, έχουν τις δυνατότητες να το πράττουν. Μην εκτίθεστε τόσο πολύ! Αν έχετε κάτι ουσιώδες να πείτε για το άθλιο σύστημα επιλογής, πείτε το χωρίς τεθλασμένες!

Με τούτα κι εκείνα, καταλήγουμε σε δύο - τρεις σκέψεις:
- η νέα Σύνοδος Πρυτάνεων έχει ως κορυφαίο μέλημα να αποκοπεί από τις πρακτικές των «επιτυχημένων» και να αναζητήσει το νέο ιστορικό αφήγημα των ελληνικών πανεπιστημίων,
- οφείλει να καταστήσει σαφές ότι η ακαδημαϊκή πολιτική είναι εσωτερικό ζήτημα των πανεπιστημίων κι όχι υποχείριο των πολιτικών και να τους το επιβάλει,
- οφείλει, τέλος, να πει ξεκάθαρα στην ελληνική Πολιτεία ότι εάν όντως η Παιδεία είναι το μέλλον της χώρας, τότε η οικονομική, διοικητική και στελεχιακή πολιτική του κράτους πρέπει να αποκοπεί από τη γενική δημοσιονομική πολιτική και τους τεχνοκρατικούς υπολογισμούς του δημόσιου χρέους.

Έναντι αυτών, οψόμεθα! Σε κάθε περίπτωση, Καλή ακαδημαϊκή Χρονιά…