«Ειλικρινά, αγαπητή μου, δε μου καίγεται καρφί»! Θυμάστε όλοι εκείνη την υπέροχη καταληκτική στιγμή της ταινίας, όταν ο Ρετ Μπάτλερ αποχαιρετά την κακομαθημένη Σκάρλετ με τα λόγια αυτά, γυρίζοντας την πλάτη του σε ό,τι επένδυσε αλλά διαπίστωσε ότι δεν του άξιζε. Όποιος είναι ειλικρινής με τον εαυτό του, όλο και θα ανακαλύπτει στο βάθος της ψυχής του ότι έχει υπερεκτιμήσει κάποιον, κάπου, κάποτε. Αποτελεί την πεμπτουσία του ιδεαλισμού και του ρομαντισμού: να ενδώσουμε συναισθηματικά σε ένα πρόσωπο ή σε μια ιδεολογία που μας εμπνέει. Η έμπνευση είναι αφηρημένο πράγμα, που εκπορεύεται από μια απροσδιόριστη χημεία. Ποτέ μου δεν μπόρεσα να εξηγήσω τους νόμους της.

Η διαπίστωση αυτή, ωστόσο, δε μας υπαγορεύει σε καμμιά περίπτωση να εξελιχτούμε σε κορόιδα και μάλιστα ολκής, ούτε μας επιτρέπει να αφήνουμε πολύτιμο χρόνο να χάνεται από τη ζωή μας. Έρχεται κάποια στιγμή στη ζωή όλων μας, όταν ένας ευλογημένος φόβος αρκεί για να μας δώσει να καταλάβουμε την αξία της. Να θεωρούμε ύβρη κάθε κακή στιγμή που ζούμε από δική μας υπαιτιότητα και να αναζητούμε να κερδίσουμε ό,τι κι ο Προυστ: το χαμένο χρόνο.

Εκλογές έχουμε σε μερικές μέρες. Όχι ότι εξαιρώ τα συναισθηματικά. Αλλά πιστεύω ότι στη σημερινή συγκυρία υπάρχουν σοβαρότερα πράγματα. Η έννοια του σημαντικού προσδιορίζεται πάντα με κριτήριο την επίδραση και τη διάρκειά του στη ζωή μας. Ζούμε πολύ σκληρές στιγμές εθνικά κι ιστορικά. Ανησυχώ ότι θα έρθουν και χειρότερες μέρες.

Μια φίλη μου τηλεφώνησε χτες το βράδυ να μου ανακοινώσει ότι Εκείνος (η αλήθεια είναι ότι ένας Εκείνος πάντα χρειάζεται) διάλεξε μια… προβολή παρουσίασης, για να της επιδείξει… το έτερόν του ήμισυ. «Του παραέδωσες σημασία και σε καβάλησε με λάθος τρόπο από αυτόν που επιθυμείς.» «Και τώρα τι γίνεται;» «Τώρα γίνεσαι μπουχός, γιατί στην επόμενη παρουσίαση, δε θα στη δείξει μπροστά σε αξιοθέατο, αλλά σε σκηνή 090! Θες;»

Όσο χαμένα πηγαίνουν συχνά τα ωραία συναισθήματα που γεννιούνται μέσα μας, άλλο τόσο μάταιη είναι κάποτε κι η ψήφος μας. Κι αν για τα πρώτα δεν υπάρχει κανένας λόγος στεναχώριας, γιατί αν κάτι πρόκειται να μείνει στη ζωή μας, τίποτα δε θα το διώξει, τόσο επικίνδυνο είναι το δεύτερο. Όσο προσεκτικότερος είναι όποιος πληγώνεται, στην επόμενη σχέση του, τόσο πολλαπλάσια υπεύθυνος οφείλει να είναι εκείνος που προδίδεται πολιτικά, κάθε φορά που προσέρχεται στην κάλπη. Γιατί η ψήφος έχει μια κανονικότητα αδιαπραγμάτευτη. Όσο ακόμη έχουμε δημοκρατία. Μπορεί να μη φάγαμε όλοι μας την εποχή των στρωμένων τραπεζιών, μερίδιο ευθύνης όμως έχουμε όλοι. Κατανοώ το δικό μου κάθε φορά που βλέπω στην τηλεόραση μια πρώην υπουργό Παιδείας. Λιγάκι ντρέπομαι για μένα και τις πράξεις μου, κι ειλικρινά για λίγα πράγματα, για ελάχιστα, ντρέπομαι στη ζωή μου.

Την περασμένη εβδομάδα αναλύαμε με μια παρέα μαθητών μου την «Αντιγόνη» εν όψει των εξετάσεων. Θέλω να σας θυμίσω τις προεξαγγελτικές δηλώσεις του Κρέοντα όταν αναλαμβάνει βασιλιάς κι εξελίσσεται σε τύραννο: πάνω από όλα βάζω το εθνικό συμφέρον, λέει, το οποίο είναι υπόθεση συλλογική. Η εξουσία αποδεικνύει το ήθος κάποιου κι εγώ δε θα επιφυλάξω προνομιακή μεταχείριση σε οικείο μου, ούτε θα σωπάσω μπροστά στην ευθύνη μου για το κοινό καλό.

Αμέσως μετά, ανακοινώνει την απόφασή του να μην ταφεί ο νεκρός Πολυνείκης, επιδίδεται σε ένα παραλήρημα ανασφάλειας, βρίζει τους συμβούλους του και κατηγορεί χωρίς αποδείξεις τους πάντες, απειλώντας τους με βασανιστήρια. Θέλω να καταλήξω: ποτέ η επίκληση σε έννοιες υψηλές δεν υπήρξε προκάλυμμα του απολυταρχισμού. Και αν δε σας πείθει ο Σοφοκλής, πριν ψηφίσετε την Κυριακή, θυμηθείτε την Κύπρο και θα εννοήσετε αυτόματα πόσο προδοτικός είναι ο φασισμός. Ειλικρινά μάς εύχομαι καλή ψήφο!