Δεκαπενθήμερες επισημάνσεις

Στο πέμπτο κείμενο για το «Δάφνις και Χλόη», θα αναφερθώ στην εργασία του Peter Green, Καθηγητή των Αρχαίων Ελληνικών του Πανεπιστημίου της Αϊόβα των ΗΠΑ, σύμφωνα με την οποία στο μυθιστόρημα περιγράφεται η Πύρρα.

Το 1982, ο Peter Green απέρριψε την άποψη ότι ο Λόγγος αναφέρεται στη βορειοανατολική ακτή της Λέσβου που διατύπωσαν: α) ο αρχαιολόγος Ιωάννης Κοντής το 1973 για τη Μόρια και β) ο Καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου του Τορόντο, Hugh J. Masonτο 1979 για τον Μακρύγιαλο Μανταμάδου. O Green λαμβάνοντας υπόψη τη γεωγραφία της Λέσβου, τις αποστάσεις των περιοχών που αναφέρει το αρχαίο κείμενο και τη γραμμή των τότε συνόρων Μηθυμναίας - Μυτιληναίας επικράτειας, σημείωσε: «ο μέχρι τώρα προσδιορισμός της φάρμας του μυθιστορήματος του Λόγγου στην Βορειοανατολική ακτή της Λέσβου δεν μπορεί να διατηρηθεί» (The Journal of Hellenic Studies, Volume CII, 1982, p. 212).

Ο Peter Green που έμεινε στη Λέσβο τα έτη 1963 - '66, υποστήριξε:

Α.- Για τον Μακρύγιαλο: «Η απόσταση από τη Μυτιλήνη 37,2 Km δεν μας οδηγεί στον όρμο του Μακρύγιαλου αλλά σημαντικά πέρα από αυτόν, πάνω από 2 Km μακρύτερα από την πόλη του Μανταμάδου, αν ακολουθήσουμε τον κύριο δρόμο, και όμοια πάνω από 2 Km από την εκκλησία του Αγίου Στεφάνου, αν ακολουθήσουμε την ακτή. Η ακτή αυτή είναι άγρια και βραχώδης, γνωστή ως Καλαφάτες, ο Mason σε ένα σημείο της εργασίας του και για διαφορετικούς λόγους, φαίνεται ότι τοποθετεί τη φάρμα εδώ, όπως έπρεπε να κάνει σύμφωνα με τα στοιχεία των αποστάσεων: αλλά δεν προσδιόρισε την ακριβή θέση ούτε με καλή δικαιολόγηση. Οι Καλαφάτες είναι μία από τις πιο γυμνές περιοχές της Λέσβου, δεν έχει παραλία αλλά υφάλους, μάταια αναζητεί κανείς αρόσιμη γη, λόφους, αμπέλια, ή ακόμη και ελιές, το έδαφος είναι γεμάτο ρείκια, χωρίς ακρωτήρια. Ο Άγιος Στέφανος έχει μια μικρή παραλία με πολύ λίγη άμμο, ένα μικρό ορμητήριο αλλά όχι ακρωτήρια» (σελ. 211).

Β.- Για το Ναό των Μέσσων: «Η περιγραφή στο ποίημα του Άλσους των Νυμφών, γεμάτο με λουλούδια και δένδρα ποτιζόμενο από μια απλή πηγή, φέρνει αμέσως στο μυαλό το τοπίο του σπουδαίου Ναού των Μέσσων στην πεδιάδα της Καλλονής» (σελ. 210).

Γ.- Για την επίθεση των πλουσιόπαιδων: «Εάν οι Μηθυμναίοι νέοι, που πήγαν να κλέψουν θηράματα στην περιοχή της Μυτιλήνης, μια συνήθεια η οποία συμβαίνει σήμερα όπως και στην αρχαιότητα, το έκαναν από τα βόρεια του Κόλπου Καλλονής (είτε η Σκάλα Καλλονής είτε η Αγγλική Σκάλα θα πρόσφερε μία φυσική και βολική βάση για θαλάσσιες επιχειρήσεις), μια πορεία 30 σταδίων (5,58 Km) θα τους έφερνε με ακρίβεια στην περιοχή της Πύρρας»(σελ. 213).

Δ.- Για τον Βούβαρη: «είναι σήμερα ο μόνος συνεχούς ροής ποταμός της Λέσβου που τροφοδοτείται από αστείρευτες πηγές, όταν άλλοι μεγαλύτεροι, όπως ο Μυλοπόταμος και ο Τσικνιάς ή στερεύουν ή γίνονται μικρά ρυάκια, ενώ ο Βούβαρης ακόμα και σε ζεστά καλοκαίρια, είναι βαθύς και γεμάτος. Εάν ο Δάφνις ήθελε να κολυμπήσει τον Αύγουστο, δεν θα μπορούσε να διαλέξει πιο ευχάριστο μέρος γι' αυτό» (σελ. 213).

Ε.- Για τη γέφυρα του Αχερώνα στον Φάραγγα Καλλονής, από όπου πέρασαν οι 3.000 πεζοί και οι 500 ιππείς των Μυτιληναίων, αναφέρει ότι ο στρατηγός τους Ίππασος «ακολούθησε τον κύριο δρόμο Μυτιλήνης - Καλλονής περιζώνοντας την βόρεια ακτή του Κόλπου. Η συνάντησή του με τον Μηθυμναίο κήρυκα 100 στάδια (18,6 Km) από τη Μήθυμνα μπορεί να τοποθετηθεί εκεί όπου την αναμένουμε, στη γέφυρα του ποταμού Αχερώνα ή στα ρηχά του ποταμού από όπου οι πρώτες πλαγιές των βόρειων βουνών κοιτάζουν την πεδιάδα της Καλλονής. Αυτό επίσης μας ενθαρρύνει να τοποθετήσουμε αυτές τις κινήσεις, όπως και τις άλλες επιθέσεις, λογικά κοντά στην περιοχή του Δάφνη και της Χλόης, όπως απαιτείται από την πλοκή του μυθιστορήματος. Το να εισβάλουν στην Μήθυμνα διά ξηράς, από το δρόμο της βορειοανατολικής ακτής, θα ήταν το λιγότερο στρατηγικό λάθος. Με την επανατοποθέτηση της περιοχής κοντά στην Πύρρα, η περίπτωση αυτή εξαφανίζεται διά μιάς» (σελ. 213). Συνέχεια στις επόμενες επισημάνσεις.