Όσοι παρακολουθούν τις εξελίξεις της ΚΑΠ (Κοινής Αγροτικής Πολιτικής) γνώριζαν πως σταθερός στόχος εδώ και δύο δεκαετίες ήταν ο δραστικός περιορισμός των μικρών αγροτών - παραγωγών. Με το ξεκίνημα εφαρμογής της νέας ΚΑΠ, έγινε φανερό ότι οι μικροί παραγωγοί θα πάψουν να υπάρχουν στο τέλος του 2020.

Το τρίτο μνημόνιο έθεσε ένα πολύ συγκεκριμένο στόχο στην ίδια κατεύθυνση. Συγκεκριμένα προβλέπει πως υποχρέωση της ελληνικής πολιτείας είναι να λάβει τα αναγκαία μέτρα για να γίνουν οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις παραγωγικές.

Η υποχρέωση αυτή εξειδικεύτηκε από την κυβέρνηση, ως τώρα, με διατάξεις που πέρασαν τόσο στο ασφαλιστικό - φορολογικό νόμο, όσο και στον πολυνόμο που ψηφίστηκαν εντός του Μαΐου. Οι διατάξεις αυτές επιταχύνουν τον εξοβελισμό των μικρών παραγωγών από την αγροτική παραγωγή. Ακόμη και των παραγωγών που δραστηριοποιούνται στα νησιά του Αιγαίου καθώς δεν προβλέπεται καμία διαφοροποίηση των λαμβανομένων μέτρων για αυτούς. 

Όταν οι  διατάξεις των νόμων αυτών συνδυαστούν με τον αποκλεισμό των μικρών παραγωγών από τις τραπεζικές χρηματοδοτήσεις και τα επενδυτικά προγράμματα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, γίνεται αντιληπτό ότι οι μικροί παραγωγοί οδηγούνται ταχύτατα σε εγκατάλειψη ή πώληση των εκμεταλλεύσεων τους.
Τα μέτρα που «καίνε» τους μικρούς παραγωγούς είναι:
- Το σύνολο των μικρών αγροτών δεν έχουν απολύτως καμία πρόσβαση σε χρηματοδότηση από τα πιστωτικά ιδρύματα. Δεν πρόκειται για μέτρο της σημερινής κυβέρνησης, αλλά για μια πάγια κατάσταση, μετά την παραχώρηση της ΑΤΕ στην Τράπεζα Πειραιώς.

- Το άρθρο 20 του ασφαλιστικού νόμου, που ορίζει ότι όσοι συνταξιούχοι έχουν αγροτικά εισοδήματα, θα υποστούν περικοπή 60% στις αγροτικές τους συντάξεις. Πρακτικά το μέτρο αυτό οδηγεί εκτός αγροτικής παραγωγής όλους τους συνταξιούχους. Για το θέμα αυτό έχει κατατεθεί στη Βουλή σχετική ερώτηση από τους βουλευτές της Ν.Δ.. Από το ίδιο άρθρο προκύπτει ότι οι παραγωγοί που είναι ασφαλισμένοι ως υπάλληλοι, εργάτες ή ελεύθεροι επαγγελματίες κλπ., με το νέο ασφαλιστικό θα πληρώσουν πρόσθετα ασφάλιστρα στο ΕΦΚΑ για τα αγροτικά εισοδήματα που αποκτούν κάθε χρόνο.

- Άρθρο 65 του πολυνόμου, που ορίζει ως κατά κύριο επάγγελμα αγρότες μόνο εκείνους που έχουν άνω του 50% του εισοδήματος τους από την αγροτική παραγωγή. Αυτό σημαίνει ότι ο μπακάλης στα Χύδηρα, ο κρεοπώλης στο Σκαλοχώρι, δεν θα χαρακτηρίζονται αγρότες. Αυτό σημαίνει πως θα έχουν πολύ μειωμένο αγροτικό εισόδημα.

- Οι μη κατά κύριο επάγγελμα αγρότες δεν θα έχουν πρόσβαση στα χρηματοδοτικά προγράμματα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, σύμφωνα με τα όσα δήλωσε στη Βουλή ο υπουργός Βαγγέλης Αποστόλου. Ο αποκλεισμός των μη κατά κύριο επάγγελμα αγροτών, ίσχυε και τα προηγούμενα χρόνια. Ωστόσο στα νησιά κατά κύριο επάγγελμα αγρότες ήταν όσοι είχαν αγροτικά εισοδήματα σε ποσοστό άνω του 25% επί των συνολικών εισοδημάτων τους.

- Όλοι οι μικροί παραγωγοί που έχουν εισοδήματα από άλλες πηγές, θα κληθούν να πληρώσουν αυξημένο ΕΝΦΙΑ για τα αγροτικά ακίνητα και τις στάνες που κατέχουν. Η πρόσθεση των αγροτικών εισοδημάτων τους στα άλλα εισοδήματα, θα οδηγήσει εκ των πραγμάτων σε αυξημένο ποσοστό φορολόγησης των ετεροαπασχολούμενων παραγωγών.

Μειώνει τους επαγγελματίες αγρότες, ο Αποστόλου

Μετά την απόφαση για κατάργηση του μειωμένου ΦΠΑ σε όλα τα νησιά του Αιγαίου ως το τέλος του χρόνου, η κυβέρνηση προχώρησε στην κατάργηση ακόμη μιας ρύθμισης που ευνοούσε τους νησιώτες παραγωγούς. Ειδικότερα με το άρθρο 65 του πολυνόμου που ψηφίστηκε το βράδυ της Κυριακής, κατά κύριο επάγγελμα αγρότες θεωρούνται μόνο όσοι λαμβάνουν τουλάχιστον το 50% του ετήσιου εισοδήματος τους από την αγροτική παραγωγή. Στην αιτιολογική έκθεση του νόμου για την συγκεκριμένη διάταξη, υπάρχει μια συνοπτική αναφορά που λέει ότι κρίθηκε απαραίτητο να γίνει αυστηρότερος ο ορισμός του επαγγελματία αγρότη, ο οποίος θα αφορά τόσο φυσικά, όσο και νομικά πρόσωπα.

Μέχρι τώρα επαγγελματίες αγρότες για το ελληνικό κράτος ήταν όσοι λάμβαναν το 35% του ετήσιου εισοδήματος τους από την αγροτική παραγωγή στην ηπειρωτική Ελλάδα και το 25% του εισοδήματος τους στη νησιωτική Ελλάδα. Πρόκειται για ρύθμιση που είχε θεσπιστεί επί υπουργίας Κατερίνας Μπατζελή.

Στην ομιλία του στη Βουλή, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Βαγγέλης Αποστόλου, εξήγησε τους λόγους για τους οποίους προχώρησε στη ρύθμιση αυτή. Συγκεκριμένα είπε: «Με την αυστηροποίηση των προϋποθέσεων για τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες που θεσμοθετούμε σήμερα, θέλουμε να διασφαλίσουμε την ιδιαίτερη μεταχείρισή τους, που ξεκινά από το αφορολόγητο που σας προανέφερα και φτάνει μέχρι την υλοποίηση του ΠΑΑ (σ.σ. Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης)».
Το άρθρο αυτό υπερψηφίστηκε και από τους βουλευτές του Ποταμιού.

Η ρύθμιση αυτή σημαίνει ότι από τους 725.000 δικαιούχους αγροτικών επιδοτήσεων που είχε η χώρα το 2015, μόνο οι 275.000 θα λάβουν το χαρακτηρισμό του κατά κύριο επάγγελμα αγρότη το τρέχον έτος.

Η αναφορά του υπουργού σημαίνει πως στις προκηρύξεις των νέων προγραμμάτων που θα ανοίξουν το επόμενο διάστημα, όπως είναι οι νέοι αγρότες, τα σχέδια βελτίωσης, η βιολογική γεωργία, η βιολογική κτηνοτροφία κ.ά., δικαίωμα συμμετοχής θα έχουν μόνο οι παραγωγοί που το ετήσιο εισόδημα τους σε ποσοστό άνω του 50%, προέρχεται από την αγροτική παραγωγή.

Παράλληλα γίνεται φανερό ότι πρόσβαση στα προγράμματα αυτά θα μπορούν να έχουν και μεγάλες αγροδιατροφικές επιχειρήσεις που έχουν καθετοποιημένη παραγωγή. Διότι στα προγράμματα που απευθύνονται στους αγρότες, καταργήθηκε η απαγόρευση πρόσβασης στα νομικά πρόσωπα.