Σοβαρότατες ενστάσεις για το κατά πόσο θα αντιμετωπιστούν τα μεγάλα και εξόφθαλμα λάθη που έχουν εντοπιστεί στις κτηματογραφημένες περιοχές της Λέσβου, εκφράζουν οι τοπογράφοι του νησιού, διαπιστώνοντας ότι η διαδικασία διόρθωσης ξεκινά με δυο καίριους αποκλεισμούς.

Ο ένας τούς αφορά άμεσα, αφού αυτοί που ζουν και δραστηριοποιούνται εδώ, αυτοί που ξέρουν και έχουν ασχοληθεί επισταμένως με το πρόβλημα, «εξαιρέθηκαν» απ’ τη δυνατότητα συμμετοχής στο χρηματοδοτούμενο από εθνικούς πόρους έργο της διόρθωσης.

Ο δεύτερος αποκλεισμός αφορά στο γεγονός ότι δε διορθώνονται όλα τα λάθη του Κτηματολογίου, αλλά μόλις το ένα πέμπτο των περιπτώσεων, ή αποκλειστικά εκείνα για τα οποία εκδηλώθηκε τα προηγούμενα δύο χρόνια ενδιαφέρον.

Όμως, με βάση νόμο τού 2003, οι ντόπιες εταιρείες τοπογράφων είναι εκτός και απ’ το μεγάλο έργο που ξεκινά για την κτηματογράφηση όλων των υπόλοιπων περιοχών, τις οποίες και θα αναλάβει μεγάλη εταιρεία απ’ την Αθήνα - ενδεχομένως βασιζόμενη στη δουλειά και μηχανικών της Λέσβου, που θα παρέχουν τις υπηρεσίες τους ως υπεργολάβοι, ό,τι κι αν σημαίνει αυτό για το ποιος θα «βγάλει» τη δουλειά και ποιος θα πληρωθεί γι’ αυτήν.

Διορθώσεις σε τρεις περιοχές
Ανήμερα την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, η «Κτηματολόγιο Α.Ε.», με κονδύλι από εθνικούς πόρους της τάξης των 450.000 ευρώ, έβγαλε σε διαβούλευση προκειμένου να αναθέσει με επαναπροκήρυξη, το έργο των διορθώσεων στα κτηματολόγια των Δημοτικών Ενοτήτων Μυτιλήνης και Γέρας (εξαιρείται η Δημοτική Κοινότητα Σκοπέλου, που δεν έχει κτηματολόγιο) και της Τοπικής Κοινότητας Κάτω Τρίτους.

Με την ίδια διαδικασία της «Ανάθεσης μελετών προσαρμογής κτηματολογικών διαγραμμάτων λόγω επαναπροσδιορισμού θέσης και ορίων γεωτεμαχίων», κινήθηκε η διαδικασία για τη διόρθωση εκτός απ’ τη Λέσβο, και των αντίστοιχων λαθών σε Χίο και Λευκάδα.

Κι ενώ θα περίμενε κανείς, δεδομένης και της συνεργασίας που όλα τα προηγούμενα χρόνια είχε υπάρξει μεταξύ των στελεχών τής «Κτηματολόγιο Α.Ε.» και των τοπογράφων του νησιού, που βιώνουν εγγύτερα και αμεσότερα απ’ τον κάθε άλλο τα προβλήματα τα οποία δημιούργησαν τα πολλά λάθη της κτηματογράφησης, οι ντόπιοι αποκλείστηκαν απ’ το έργο.

«Ο Σύλλογος των Τοπογράφων Ν. Λέσβου ασχολείται με το θέμα του επαναπροσδιορισμού των ακινήτων που έχουν λάθος εντοπισμό θέσης και ορίων στη νήσο Λέσβο, από το 2005, οπότε και παραδόθηκε η αρχική μελέτη», ανέφερε ο πρόεδρος του Συλλόγου, Μιχάλης Χατζέλλης, μιλώντας στο «Ε» και τονίζοντας πως στη διάρκεια αυτών των ετών και με πρωτοβουλία ομάδας εργασίας του τοπικού ΤΕΕ, διαπιστώθηκε η αστοχία εντοπισμών και η γεωμετρική ακρίβεια, σε ποσοστό πάνω από 90% του συνόλου των αγροτεμαχίων που εξετάστηκαν. Σε κάθε περίπτωση, διαπιστώθηκε η αδυναμία και το μεγάλο κόστος που επιβάρυνε τους εμπλεκόμενους ιδιοκτήτες και τις δυσκολίες των μηχανικών που επιχειρούσαν τον επανακαθορισμό των ακινήτων με τις ισχύουσες διαδικασίες.

«Έγιναν οι σχετικές εισηγήσεις στην “Κτηματολόγιο Α.Ε.”, όπου εν τέλει μετά από πολλές συσκέψεις των στελεχών της και του ιδίου του προέδρου της τότε, κ. Αρβανίτη, με την αρωγή του αρμοδίου τότε υφυπουργού κ. Νίκου Σηφουνάκη, είχαμε αποσπάσει την εξής υπόσχεση: Θα εκπονηθεί μελέτη με μέριμνα της “Κτηματολόγιο Α.Ε.”, με αντικείμενο τον επαναπροσδιορισμό της θέσης και των ορίων των γεωτεμαχίων στις κτηματογραφημένες περιοχές του Νομού Λέσβου, με έμφαση στο αγροτικό κυρίως τμήμα και σε ειδικά τμήματα που έχουν το μεγαλύτερο πρόβλημα», ανέφερε ο κ. Χατζέλλης, διευκρινίζοντας πως η μελέτη αυτή θα εκτελείτο με τη σχεδόν αποκλειστική συμμετοχή του ντόπιου δυναμικού, «λόγω ικανής επάρκειας και της απόλυτης γνώσης των τοπικών προβλημάτων, όπως φαίνεται από τις διαδικασίες».

Κι όμως, μένουν εκτός οι μηχανικοί του νησιού

«Φτάσαμε στην πηγή και δε θα πιούμε νερό;»

Έκτοτε η ιστορία είναι γνωστή σε τοπικό επίπεδο, αφού με πρωτοβουλία τής «Κτηματολόγιο Α.Ε.» και τη συνδρομή του Δήμου Λέσβου ιδρύθηκαν δύο γραφεία υποδοχής των αντιρρήσεων για τον εντοπισμό των περιοχών που έχουν μεγάλη ασάφεια, κι αυτό επειδή δεν είναι δυνατή η επανάληψη της διαδικασίας για όλη την αρχική έκταση των 140 χιλιάδων στρεμμάτων που αφορούν σε περίπου 70 χιλιάδες τίτλους.

Θυμίζουμε ότι τα λάθη που έγιναν, αφορούσαν σε περίπου 50.000 ακίνητα, ενώ αντιρρήσεις στα γραφεία που λειτούργησε ο Δήμος, κατατέθηκαν για περίπου 10.000 ακίνητα, όσα πρόκειται να αντιμετωπιστούν δωρεάν για τους ιδιοκτήτες τους με τη μελέτη που θα ξεκινήσει άμεσα. Τα γραφεία αυτά λειτουργούσαν με την εποπτεία και λογισμικά τής «Κτηματολόγιο Α.Ε.» και προσωπικό και του Δήμου Λέσβου.

«Τα αποτελέσματα της έρευνας δε μας έγιναν ποτέ γνωστά», σημειώνει ο κ. Χατζέλλης, ο οποίος όταν προκηρύχθηκε η μελέτη κτηματογράφησης στο υπόλοιπο της χώρας, συμπεριλαμβανομένου του υπόλοιπου τμήματος της νήσου Λέσβου και της νήσου Λήμνου, ρώτησε ως πρόεδρος των Τοπογράφων «τι θα γίνει με τα παλιά προσδιορισθέντα».

Η απάντηση ήταν ότι θα είναι το επόμενο project τής «Κτηματολόγιο Α.Ε.», που πράγματι προκηρύχθηκε τον Ιούνιο ως μελέτη επαναπροσδιορισμού θέσης και ορίων γεωτεμαχίων για τη νήσο Λέσβο. Όμως, η ίδια προκήρυξη έθεσε ευθέως εκτός συναγωνισμού το ντόπιο δυναμικό, 23 συνολικά τοπογράφους με πτυχία μέχρι και Γ΄ τάξης.

Όπως εξήγησε ο κ. Χατζέλλης, στο διαγωνισμό τέθηκε ως προϋπόθεση συμμετοχής η ανάληψη την τελευταία τριετία παρόμοιας φύσης έργου, άνω των 120.000 ευρώ, όρος που λειτούργησε αποτρεπτικά για τις ντόπιες εταιρείες, που - σύμφωνα με τον πρόεδρο των Τοπογράφων - «στο διάστημα της τελευταίας δεκαετίας τα μέλη μας υποαπασχολούνται με μηδενικό φόρτο εργασίας λόγω της τρέχουσας οικονομικής κατάστασης και πολλά από τα πλέον ενεργά έχουν στραφεί κατ’ ανάγκη σε ποικίλες εκτός αντικειμένου εργασίες.

Για το λόγο αυτόν, επανερχόμαστε στην αρχική δέσμευση της “Κτηματολόγιο Α.Ε.” περί χρήσεως του ντόπιου δυναμικού».
Η διαβούλευση για το έργο έληξε ακριβώς πριν ένα μήνα, αλλά ακόμη δεν έχει υπάρξει κάποια ανακοίνωση για την ανάθεσή της.

Πρόταση
Ο Σύλλογος Τοπογράφων Ν. Λέσβου εγγράφως με παρέμβασή του πρότεινε τον επιμερισμό της μελέτης στα δύο χωρικά τμήματα αυτής, των πρώην Δήμων Μυτιλήνης και Γέρας, με την ανάλογη χρηματοδότηση και τάξη πτυχίων. Εναλλακτικά, αν για άλλους λόγους δεν είναι εφικτή η διάσπαση της μελέτης, η πρόταση του Συλλόγου είναι η κατάργηση ή ο περιορισμός των απαιτήσεων περί οικονομικής επάρκειας και των σχετικών με επαγγελματική ικανότητα κ.λπ..

«Φτάσαμε στην πηγή με πιέσεις όλων των φορέων, της αυτοδιοίκησης και δη των μηχανικών, του συνόλου της τοπικής κοινωνίας, και δε θα πιούμε νερό;», αναρωτιέται ο κ. Χατζέλλης, σημειώνοντας: «Στόχος όλων των εν δυνάμει εμπλεκομένων, είναι η δυνατότητα συμμετοχή μας με κριτήριο την πραγματική δυνατότητα διεκπεραίωσης των μελετών, αλλά με όρους προσαρμοσμένους στη σημερινή οικονομική πραγματικότητα και κατάσταση όλων των μεμονωμένων μελών σε εθνικό επίπεδο.

Ό,τι άλλο, θεωρείται εκ προοιμίου επιβολή, άνισος ανταγωνισμός και περιθωριοποίηση των απομακρυσμένων από το κέντρο μελετητών. Αυτή η προσπάθεια και η συγκέντρωση σε μεγάλα, σε πρώτη ανάγνωση, γραφεία θεωρούμε ότι είναι πλασματική, ότι ο υγιής ανταγωνισμός δεν πρέπει να ανταγωνίζεται τα μικρά σχήματα και ότι εν τέλει η εργασία επί της ουσίας θα γίνει πάλι από εμάς, με ελάχιστη αμοιβή και με τις γνωστές συνθήκες».

Οι ντόπιοι ξέρουν…
Πέραν όμως των ζητημάτων που αφορούν κυρίως στους τοπογράφους, υπάρχει και η ανάγκη διόρθωσης των λαθών, η οποία τουλάχιστον όπως επισημαίνουν οι μηχανικοί, δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί χωρίς την εμπλοκή του ντόπιου δυναμικού.

«Η αστοχία της αρχικής προσέγγισης εγγυάται τη δεύτερη, γιατί και πάλι οι πραγματικές συνθήκες στο νησί μας (απροθυμία συμμετοχής, μη αναγνωρίσιμα όρια, δυσπιστία σε κάθε μη αναγνωρίσιμο), που επικαλείται και ο αντιπρόσωπος των πρώην Αναδόχων, δεν άλλαξαν· θα αλλάξει απλά ο Μανωλιός και θα βάλει τα ρούχα του αλλιώς. Θα πρέπει να γίνει αυτήν τη φορά σωστή ανάγνωση των πραγματικών προβλημάτων που οδήγησαν σ’ αυτή την κατάσταση», επισημαίνει ο κ. Χατζέλλης, τονίζοντας την εξής αναγκαιότητα: «Αυτήν τη φορά η εργασία πρέπει να γίνει σε μεγάλο βαθμό στο πεδίο.

Δεν μπορεί ένα μη ντόπιο μελετητικό γραφείο να δημιουργήσει σε κάθε περιοχή μελέτης και ένα οργανωμένο και επιστημονικά άρτιο γραφείο στο οποίο θα συμμετέχουν έμπειροι τοπογράφοι μηχανικοί οι οποίοι θα γνωρίζουν τις τοπικές συνθήκες, ανάγλυφο, τοπωνύμια κ.λπ., ώστε να γίνεται εύκολα και γρήγορα ο εντοπισμός. Και οι όποιες διορθώσεις και συμπληρώσεις είναι απαραίτητες για κάθε αγροτεμάχιο, όπως άλλωστε προβλέπεται και από τις σχετικές διατάξεις».

Πρέπει να γίνει σαφές και κατανοητό ότι η συγκεκριμένη μελέτη δε μοιάζει με τις άλλες τεχνικές μελέτες που μπορεί να εκπονήσει ο οποιοσδήποτε μηχανικός σε κάθε μέρος της επικράτειας χρησιμοποιώντας απλώς τις τεχνικές του γνώσεις, όπως υπογραμμίζει ο ίδιος, προσθέτοντας πως κύριο στοιχείο για να γίνουν οι διορθώσεις είναι η καλή συνεργασία των μελετητών και των ιδιωτών (ιδιοκτητών των γεωτεμαχίων), καθώς και η γνώση των τοπικών συνθηκών (ανάγλυφο, τοπωνύμια, παλαιά μετρικά συστήματα, αγροτικό οδικό δίκτυο κ.λπ.).

«Θεωρούμε πως το ντόπιο δυναμικό υπερέχει σαφώς σ’ αυτό το κομμάτι της συνεργασίας και επικοινωνίας με τους ντόπιους ιδιώτες και με τη βεβαιότητα ότι μπορεί να αντεπεξέλθει άρτια όσον αφορά στο καθαρώς τεχνικό θέμα, θα πρέπει οπωσδήποτε με κάθε τρόπο να συμμετέχει σ’ αυτό το εγχείρημα», σημείωσε ο Σύλλογος κλείνοντας την παρέμβασή του για το θέμα, που έχει ήδη αποστείλει στην «Κτηματολόγιο Α.Ε.».